به گزارش مشرق، آیت‌الله جوادی آملی از جمله فقها و اندیشمندانی است که به طور مفصل درباره حکمت و فلسفه اعمال عبادی دین مبین اسلام سخن گفته است.

آنچه در ادامه می‌خوانید برگرفته از بیانات این عالم فرزانه است.

مناسب است گفته شود که برداشت‌های مفسران در قرآن یکسان نیست. مثلاً برخی می‌گویند مضاف در جمله «وَ سْئَلِ الْقَرْیَةَ» محذوف است. برادران یوسف وقتی برادر دیگر را هم بردند و نیاوردند، یعقوب(ع) فرمود: برادرتان را چه کردید؟ گفتند: «وَ سْئَلِ الْقَرْیَةَ» یعنی از آن محل و شهر بپرس. منظور این است که از مردم این شهر بپرس، که ما کوتاهی نکرده‌ایم.

برخی دیگر می‌گویند: چیزی در آنجا حذف نشده است. «وَ سْئَلِ الْقَرْیَةَ» یعنی از خود قریه بپرس. اگر توانستی با زبان قریه حرف بزنی و زبان آن‌ها را بفهمی، در و دیوار قریه جواب می‌دهد. منتها شما نمی‌توانید سؤال کنید. آن‌ها که زبان در و دیوار را می‌فهمند،‌ سؤال می‌کنند. پس مضافی در اینجا محذوف نیست.

مگر در و دیوار جهان، شاعر و آگاه نیست؟ اگر ما مطیع باشیم، همین‌ها به نفع ما در قیامت شهادت نمی‌دهند؟ و اگر تبهکار باشیم علیه ما گواهی نمی‌دهند؟ مگر زمین شهادت نمی‌دهد؟ مگر مسجد شکایت یا شفاعت نمی‌کند؟ پس معلوم می‌شود همه اشیا دارای فهم و شعور هستند.

شخصی درباره حجرالاسود پرسید چرا آن را استلام کنیم، یا ببوسیم؟ «حَجَرٌ لا تَضُرُّ وَلا تَنْفَعُ» سنگی است مانند سنگ‌های دیگر، بدون آنکه نفع و ضرری داشته باشد. خواست بدعتی بگذارد. ولی علی‌(ع)  در محل حاضر بود و جلوی این بدعت را گرفت. امام صادق(ع) می‌فرماید: علی(ع) فرمود: حجرالاسود در روز قیامت برانگیخته می‌شود، زبان و دو لب دارد، به نفع کسی که به او وفا کرده شهادت می‌دهد. اگر فهم و شعور نداشته باشد که شهادت نمی‌دهد. حجرالاسود تجلی دست خدا در روی زمین است.

اهل معنا از گناه شرم می‌کنند و می‌گویند همه موجودات عالم چشم باز کرده ما را می‌بینند. در محضر آنان چگونه گناه کنیم؟ او با این دید به سراغ قرآن می‌رود و قرآن می‌خواند.

از فرمایشات نبی گرامی اسلام(ص) است که: دهان را خوشبو کنید زیرا دهان انسان، راه قرآن است؛ «طیبوا أفواهکم فإن أفواهکم طریق القرآن» امام رضا(ع) نیز از رسول اکرم(ص) نقل می‌کند که فرمود: «أفواهکم طرق من طرق ربّکم فنظفوها». نه فقط دندان را مسواک کنید، بلکه دندان و زبان و فضای دهان را هم پاک کنید. هم از خوردن غذای شبهه‌ناک بپرهیزید و هم از گفتن حرف مشکوک دوری کنید تا دهان شما شایستگی پیدا کند مجرای الفاظ قرآن شود.

اگر قرآن، که کوثر و چشمه زلال است، از دهان لایه‌روبی نشده عبور کند بی‌اثر است؛ رنگ می‌گیرد و بو می‌پذیرد و چون می‌خواهید قرآن بخوانید و سخن شما در دیگران اثر کند و خودتان هم که می‌شنوید متأثر شوید، دهان را پاک نگه دارید.

در حدیثی از رسول خدا(ص) آمده است: «إِنَّ هَذَا الْقُرْآنَ مَأْدُبَةُ اللَّهِ، فَتَعَلَّمُوا مَأْدُبَتَهُ مَا اسْتَطَعْتُمْ». قرآن غذای آماده الهی است. قرآن سفره‌ای نیست که هر کسی غذای خود را همراه بیاورد و بر آن سفره بخورد. یعنی کسی حق ندارد خواسته‌های خود را بر قرآن تحمیل کند و برداشت‌های خود را به حساب قرآن بگذارد؛ زیرا قرآن غذایی است آماده که هر کسی گرسنه معارف باشد از این غذا استفاده خواهد کرد.