مشرق - برنامه "بفرماييد شام" برنامه اي است که در شبکه ماهواره اي "من و تو 1" ساخته و پخش مي شود. اين برنامه در ابتدا توسط يکي از استوديوهاي رسانه اي انگليس به نام آي تي وي (ITV) " و تحت عنوان "Come Dine With Me"(به معناي بيا با من شام بخور) توليد و پخش مي شد. اما شبکه من و تو 1 که تحت حمايت دستگاه ديپلماسي عمومي لندن است، براي اجرايِ بهتر ماموريت خود، حق ساخت و پخش اين برنامه را دريافت کرد.
در اين برنامه، 4 شرکت کننده که هرگز يکديگر را نديده اند، باهم رقابت مي کنند و هر شب يک نفر از شرکت کنندگان در خانه ي خود به صرف شام و پذيرايي، ميزبان 3 نفر ديگر خواهد شد. آنها در هنگام بازگشت به خانه خود به ميزبان و با توجه به دستپخت و ميهمان نوازي وي امتياز مي دهند و کسي که امتياز بيشتري را دريافت کند در شب آخر 1 هزار پوند جايزه خواهد برد.
اما اين تمام ماجرا نيست و تنها ظاهر مسابقه است. آنچه که باعث شد شبکه" آي تي وي (ITV) " بابت طراحي و ساخت و توليد چنين برنامه اي، جايزه 2009 جامعه تلويزيوني رويال انگليس و همچنين جايزه ويژه 2011 باشگاه صنايع راديو و تلويزيون انگليس را از آن خود کند ترويج "لايف استايل" و همچنين استفاده از "گسترو ديپلماسي" يا همان "ديپلماسي غذا" است که در اين خصوص توضيح داده خواد شد.
شبکه" آي تي وي (ITV)که طراح اصلي اين برنامه است در سايت خود اذعان مي کند که براي ترويج سبک زندگي (لايف استايل) به توليد برنامه مبادرت مي ورزد.
شبکه ماهواره اي "من و تو 1" نيز که از اساس بر پايه ديپلماسي عمومي بنا نهاده شده و در ارايه برنامه هاي متنوع و جذاب موفقيت نسبي داشته است، به اين نتيجه رسيد که بهره گرفتن از قالبِ برنامه "Come Dine With Me" براي انتقال محتواي مورد نظر "من و تو 1" و تاثيرگذاري صد چندان بر مخاطب، بهترين گزينه است.
بفرماييد شام و ترويج سبک زندگي غربي
بدون ترديد دستگاه ديپلماسي لندن قصد ندارد با صرف هزينه هنگفت و جايزه ميليوني، صرفا دستپخت ايرانيان را ارتقا دهد و نسبت به اولويت هاي ديپلماسي انگليسي خود عليه ايران بي اعتنا باشد.
قهرمان اصلي بفرماييد شام، که در واقع بخشي از مخاطبان شبکه من و تو 1 هستند؛ براي حضور در مسابقه لازم است که به منزل ميزبان آن شب بروند؛ لذا طبق گزاره هاي سبک زندگي غربي، همراه خود يک بطري مشروب الکلي به خانه ميزباني که اولين بار در خانه او ميهمان مي شوند مي برند. از آنجا که مخاطب اين برنامه فارسي زبان، مسلمان و ايراني است و حدود شرعي اسلام را برمي تابد؛ در گام نخست، خطوط قرمز شرعي مخاطب را در مي نوردد و شرب خمر را عادي سازي و قبح زدايي نموده و به امري متعارف و مقبول بدل مي کند.
پس از ورود به منزل ميزبان، از آنجا که شرکت کنندگان عموما 2 زن و 2 مرد هستند که تاکنون همديگر را هرگز نديده اند، پس از اولين ديدار با هم دست داده و جنس هاي مخالف صورت يکديگر را مي بوسند، که اين امر به طور مشخص از سوي تهيه کنندگان برنامه توصيه مي شود.
نوع دکوراسيون منزل ميزبان، نوع پوشش افراد، طرز رفتار و معاشرت شرکت کنندگان و همچنين اصطلاحات غير فارسي که در کلام آنها به طور ناخودآگاه به کار برده مي شود عموما بر اساس سبک زندگي غربي است.
نوع پيشغذاها ، غذاها و دسرها نيز نيت اين برنامه را براي تغيير ذائقه مخاطب ايراني به ذائقه غربي، فاش مي کند.
مراوده اي که ميان زنان و مردان در اين برنامه صورت مي گيرد، مروج روابطِ باز ميان زن و مرد مسلمان ايراني است.
برخلاف اينکه عموم زنان جامعه انگليس بسيار کم آرايش مي کنند؛ آرايش زنان شرکت کننده در اين برنامه غليظ و زننده است و صرفا براي مخاطب ايراني در نظر گرفته مي شود.
شرکت کنندگان در برنامه بفرماييد شام، ساکن لندن هستند و اين برنامه زندگي ايرانيان مهاجري را به تصوير مي کشد که چگونه در فرهنگ غرب استحاله شده و فرهنگ ايراني اسلامي خود را به سکولاريسم و ليبراليسم غرب واگذار کرده اند و در مواجهه با غرب غافيه را باخته اند و سکولار شده اند. بفرماييد شام، هرگز از ايرانيان مسلماني که در انگليس بقاي معنوي خود را حفظ کرده اند؛ مثل زنان محجبه ايراني ساکن لندن، استفاده نمي کند.
در واقع بفرماييد شام، طعم "سبک زندگي غربي" ايرانيان ذوب شده در فرهنگ غرب را به مخاطب ايراني مي چشاند.
قالب اين برنامه به گونه اي خردمندانه و زيرکانه طراحي شده که ارايه لايف استايل به طور ناخودآگاه از جانب شرکت کنندگان صورت مي گيرد و به عنوان پيام اصلي و محتواي برنامه هرگز گل درشتي نمي کند و لايف استايل غرب را فرياد نمي زند، بلکه به صورت کاملا پنهان در جاذبه پرکشش يک رقابت در قالب آشپزي به مخاطب ايراني خورانده مي شود. همچنين از آنجا که ساده و بي پيرايه و شفاف است؛ مخاطب پسند و گيرا نيز هست.
بفرماييد شام و استفاده از "گسترو ديپلماسي"
"گسترو ديپلماسي" يا همان "ديپلماسي غذا" نوعي از ديپلماسي عمومي است که در آن، کشوري براي دستيابي به چهره اي موجه در بين جهانيان غذاهاي کشور خود را به رخ آنها مي کشد و ضمن نفوذ در ذهن و قلب مردم جهان، آنها را به سمت فرهنگ خود جذب ميکند.
"ديپلماسي غذا" به سادهترين بيان، بدست آوردن ذهن و قلب مردم از طريق اشتها و علاقه آنها به غذا است.
گفتني است، کشورهاي کُره و تايوان در حال حاضر پيشتازان "گسترو ديپلماسي" هستند و براي اين کار هزينه هاي گزافي پرداخت کرده اند. براي نمونه سريال جواهري در قصر(يانگوم) به منظور معرفي غذاهاي کره اي به مردم نقاط مختلف دنيا و پيشبرد "گسترو ديپلماسي" خود، ساخته و در کشورهاي متعددي به نمايش در آمد.
يک مثل قديمي در ديپلماسي عمومي آمريکا ميگويد "با شناختن ما، ما را دوست خواهيد داشت". اما ديپلماسي غذاي کرهايها و تايوانيها کمي متفاوت است و ميگويد، "با چشيدن ما، ما را دوست خواهيد داشت ".
برنامه بفرماييد شام، در قالب مسابقه جذاب آشپزي، مخاطب ايراني را ابتدا با ادبيات آشپزي غربي و نام غذاهاي آنها و استارتر(پيش غذا)، مين کورس(غذاي اصلي) و دسر آشنا مي کند؛ نحوه طبخ غذاهاي غربي را در خلال برنامه به او مي آموزد و نهايتا چهره ي غرب را از طريق گسترو ديپلماسي به روي اين مخاطب ايراني مي گشايد. البته گاهي هم که غذاي ايراني طبخ مي شود آن را با ملقمه اي از غذاي غربي در هم مي آميزند و مثلا قورمه سبزي را با مشروب الکلي مي خورند.
اين برنامه تاکنون 26 گروه 4 نفره، که معادل 104 قسمت برنامه 60 دقيقه اي است؛ را تهيه و پخش نموده است.
برنامه "بفرماييد شام"، که از شبکه ماهواره اي من و تو 1 پخش مي شود، در واقع طعم "سبک زندگي غربي" ايرانيان استحاله شده در فرهنگ غرب را به مخاطب ايراني مي چشاند.