گروه فرهنگی مشرق- فیلم های کوتاه و مستند دو نوع  فیلمی هستند که تا حالا اغلب جماعت روشنفکر اهل سینما برای وصل کردنش به بدنه اجتماع به در بسته خورده اند. یعنی حالا دیگر برایشان یک اصل است که امکان ندارد مردم برای دیدن یک مستند پول بدهند. حالا دیگر معتقدند که اگر بشود هر فیلمی را به هر ترفندی به خورد مردم داد و اگر بشود با چند کلیشه ثابت و ساده فیلم عام پسند ساخت، هیچ روشی برای ساختن فیلم های مردم پسند کوتاه یا مستند جواب نخواهد داد.

اما بیرون از کشور ما اوضاع، متفاوت است. در دنیای حرفه ای سینمای خارج از ایران فیلم مستند و کوتاه را با سه  ویژگی به سادگی راهی خانه های مردم می کنند.  تا جایی که حتی شبکه های کابلی و پولی که فیلم مستند پخش می‌کنند حالا در زمره پر مخاطب ترین شبکه ها هستند و مردم بابت دیدن هر دقیقه از برنامه هایشان پول پرداخت می کنند. آن سه ویژگی یکی پیشرو بودن در کیفیت است و دیگری پیشرو بودن در مضمون و سوژه و دیگری جامعیت مضمون. یعنی مثلا فیلم کوتاه یا مستند باید با بهترین کیفیت و جدیدترین و روزآمدترین تکنولوژِ ها ساخته شود. مثل فیلم‌های مستند حیات وحش که عموما بی بی سی می‌سازد و از جدیدترین تکنولوژِ ها در آنها استفاده می‌شود.


 از سوی دیگرسوژه و مضمون باید جسورانه باشد. یک فیلم سینمایی بلند به خاطر لحاظ کردن بعضی مصالح ممکن است نتواند آنطور که باید جسورانه به موضوعی بپردازد یا حتی نتواند سوژه ای بکر و خط شکن را دستمایه کند. اما فیلم کوتاه مجالی است برای انتخاب متهورانه سوژه های جنجالی  و پرداختن کامل و با جسارت به آنها تا رسیدن به اصل و ریشه آن موضوع. مثلا اگر یک فیلمساز مثل حاتمی کیا در از کرخه تا راین فقط اشاره ای تلخ به یک جانباز شیمیایی پناهنده شده به آلمان می کند، فیلمسازی دیگر، در "33 سال سکوت" این شخصیت را زیر ذره بین قرار می دهد و به بررسی چرایی پناهندگی او به کشوری که سلاح شیمیایی را در اختیار صدام قرار داده بود می پردازد.



و اما ویژگی سوم همان چیزی است که سینماگران " هنر و تجربه" از انجامش ناتوانند. هنر و تجربه ای ها اگرچه مدعی فرهیختگی هستند و اکراه دارند از پرداختن به موضوعاتی عام تر اما در واقع اغلبشان توانایی چنین کاری را ندارند. آنها فقط سوژه هایی را می سازند که برای گروهی محدود و اصطلاحا آنها را شبه روشنفکر می‌نامند، جذاب است. گروهی که عددشان به زحمت از دو هزار نفر میگذرد.


اما آن سوی مرز سینماگران از برج عاجشان پایین آمده اند و تلاش می کنند تا سوژه هایی را دستمایه کنند که برای اغلب مردم جذاب باشد و نه فقط برای چند نفر هم خط و هم فکر خود آنها.
با این اوصاف در داخل کشور پیش از انقلاب و تا چند سال پیش سینماگران به کل از آشتی دادن مردم با فیلم کوتاه و مستند گذشته بودند. خیلی که زرنگ بودند و تلاش می کردند یک مستند یا فیلم کوتاه زیرزمینی غیرمجاز و خائنانه می ساختند که به زمین و زمان فحش بدهد و بعد در ازای رقمی به فلان شبکه فارسی زبان بفروشند. فیلمی که مجبور بودند در آن فقط زشتی ها و سیاهی ها را نشان دهند تا پول خیانتشان را نقد بگیرند.
اما حالاچند سالی است که گروهی از دلبستگان سینما که عموما از جمله جوانان مذهبی هستند دارند تلاش می کنند این قاعده را به هم بزنند. این گروه قصد دارند تا بین فیلم کوتاه ومستند غیر خائنانه و غیر شعاری با مردم آشتی برقرار کنند. بعد ، آنقدر جذابش کنند که مردم بابت دیدنش پول بدهند. درست مثل سریال های شبکه نمایش خانگی. تا چند سال پیش همه خیال می کردند با وجود تلویزیون کسی بابت دیدن سریال پول نمی دهد. اما مردم ثابت کردند که اگر کار ، جذاب باشد پول می دهد و اگر ادا و اطوارهای شبه روشنفکری فلان کارگردان باشد رایگان هم آنم را نمی بینند.
تلاشی این گروه حالا دیگر دارد به صورت کاملا جدی وارد فاز ساختار مند شدن می رود. تلاشی که ماحصلش استقبال زیاد مردم از جشنواره عمار بوده است. جشنواره عماری که توانست فیلم کوتاه و مستند را حتی به نقاط دور افتاده کشور هم برساند.  تلاشی که باعث شد فیلم مستند " مهار نشده" و "میراث آلبرتا" به فروشی چشمگیر در شبکه نمایش خانگی برسند. تلاشی که حتی باعث شد راه فروش اینترنتی هم باز شود و 33 سال سکوت از راه فروش اینترنتی حتی به سوددهی برسد.
حالا هم فیلم "لکه" جدیدترین تلاش همین گروه است. گروهی که سعی می کنند راه کلیشه ای مستندهای داخلی که فقط به بی بی سی ختم می شد را از رونق بیندازند و راههای دیگر بسازند با جذابیت های بیشتر و سود عقلانی تر. راه هایی که در آن نیازی نباشد برای اکران یک مستند یا کوتاه حتما سوژه ای خائنانه دستمایه قرار گیرد یا حتما سازنده اش ژست اپوزیسیون داشته باشد.
این راه تازه شروع شده است و بی گمان با فراز و فرودهای زیادی همراه خواهد بود اما شک ندارم جای خود را میان مردم باز خواهد کرد و موجب ارضا شدن علایق گروهی از مردم خواهد شد.
لکه ماجرای مردی با بازی فرخ نعمتی است که می خواهد با شعارهای دهان پرکن در دولت یازدهم که بعد از فتنه روی کار آمده مسولیتی بگیرد، اما اتفاقاتی می افتد تا چهره واقعی او را روشن کند.
شاید بد نباشد حالا که این جریان را گروهی از جوانان معتقد و متدین آغاز کرده اند ما هم اگر سینما و به طور کلی هنر سالم را دوست داریم با آنها همراه شویم و نقشی کم یا زیاد در موفقیتشان داشته. باشیم. علاقه‌مندان برای خرید لینک دانلود و دریافت اثر می‌توانند به سایت Webeo.ir مراجعه کنند.