انتشار اسامی نویسندگان و شاعرانی که با کیهان بچه ها همکاری داشته اند، در این مجال نمی گنجد، ولی حیف است یادی نکنیم از جعفر بدیعی (صاحب امتیاز و سردبیر) و عباس یمینی شریف (مشاور) که هر دو برای مجله زحمت کشیدند. امیرحسین فردی از اوایل دهه 60 مدیرمسئولی و سردبیری کیهان بچه ها را پذیرفت و چند دهه این مسئولیت را برعهده داشت. شکوه قاسم نیا، مصطفی رحماندوست، جعفر ابراهیمی (شاهد)، وحید نیکخواه آزاد، محمدکاظم مزینانی و جواد محقق هر کدام برای مقطعی با این نشریه کودکانه همکاری داشتند. جالب است بدانید که رحماندوست شعر «صددانه یاقوت» را اولین بار برای کیهان بچه ها فرستاد و سپس این قطعه به کتاب های درسی راه پیدا کرد.
حال و هوای انقلابی «کیهان بچه ها» در سال 59
در حال حاضر برخی از نسخه های قدیمی کیهان بچه ها روی شبکه اینترنت موجود است. بیایید چند نسخه از این مجله را با هم ورق بزنیم. چهل و پنجمین شماره کیهان بچه ها سه شنبه سی و یکم تیر 1359 منتشر شده است. قبل از عدد 45 نوشته شده: دوره جدید (ویژه بچه های انقلاب). بعد از پیروزی انقلاب اسلامی، دست اندرکاران مجله عوض شده و تصمیم گرفته اند شماره گذاری را دوباره آغاز کنند. قیمت مجله در آن زمان 10 ریال بود. روی جلد عکس کودکی را می بینیم که روی دیوار شعارهای انقلابی می نویسد. شعارهایی مثل: مرگ بر ساواکی، درود بر خمینی، گوش به فرمان توییم خمینی، آزادی و...
صاحب امتیار نشریه جعفر بدیعی است و داریوش نوروزی سردبیری آن را برعهده دارد. در شناسنامه نشریه توضیح داده اند که کیهان بچه ها بیست و سومین سال انتشارش را می گذراند. شماره تلفن های آن زمان هم شش رقمی بوده است. در بخش اول مجله، سردبیر با زبانی کودکانه درباره فواید روزه توضیح داده و در لابه لای مطلب اشاره ای هم کرده به ماجرای تسخیر لانه جاسوسی. او نوشته: «آمریکا گفت اگر گروگان ها آزاد نشوند، تحریم اقتصادی می کند. آمریکا فکر می کرد می تواند با تحریم اقتصادی مردم را شکست دهد، اما این فکر او اشتباه بود.»
در صفحات بعد دو فصل از یک داستان خارجی درج شده است. جدول کلمات متقاطع و لطیفه ای از ملانصرالدین عناوین صفحات بعد است. نکته جالب درباره بخش شاگردان ممتاز مدارس این است که دختران کلاس اولی با عکس هایی بدون مقنعه در این صفحه ظاهر شده اند. در صفحه بعد برای بچه ها توضیح داده اند که می توانند داستان های مصور را جمع کنند و با آن یک کتاب مصور بسازند. شعری از وحید نیکخواه آزاد در مجله خودنمایی می کند. او چند سال بعد به عنوان تهیه کننده و کارگردان وارد گود فیلمسازی شد و در تولید آثاری چون پاتال و آرزوهای کوچک، گلنار و مدرسه پیرمردها مشارکت کرد. عکس روی جلد مربوط به داستانی است که شرح آن در صفحه 21 و 22 و 23 آمده است. روایت پسری که با دوستش از خانه بیرون رفته تا روی دیوار شعار بنویسد. در صفحه اسامی تعدادی دختر و پسر به عنوان دوستداران کیهان بچه ها درج شده است. همچنین اسامی بچه هایی که نامه ها و نقاشی هایشان به دفتر مجله رسیده است. در صفحات پایانی مجله در کنار چیستان و مسابقه، شعرها و داستان های خوانندگان چاپ شده است؛ آثاری که بیشتر حال و هوایی انقلابی دارند.
نشریه را از 10 ریال گران تر نمی کنیم!
در شماره ای دیگر از کیهان بچه ها سردبیر
توضیح داده که ما نشریه را از ده ریال گران تر نمی کنیم؛ چون ممکن است عده
ای نتوانند آن را بخرند. نکته جالب درباره صفحه آرایی نشریه این است که
خیلی از مطالب پشت سر هم نیستند و ادامه شان به چند صفحه قبل و بعد منتقل
شده است. با توجه به این که آن زمان امکانات رایانه ای وجود نداشته، این
اتفاق چندان عجیب نیست. بیشتر صفحات داخلی سیاه و سفید است، اما علاوه بر
دو صفحه جلد، چند صفحه انگشت شمار
رنگی در لابه لای مجله به چشم می خورد.
سرآغاز شیفتگی با «کیهان بچه ها»
لطف اله شیرین زبان، داستان نویسی است که تاکنون 11 کتاب مجموعه داستان و یک جلد رمان از او منتشر شده است. او به مناسبت انتشار دو هزار و پانصدمین شماره کیهان بچه ها یادداشتی نوشته و اعتراف کرده که این مجله در نویسنده شدنش تاثیر بسزایی داشته است. در متن پراحساس شیرین زبان آمده است: «پسردایی ام یک عدد کیهان بچه ها برایم خرید و این سرآغاز شیفتگی من بود. کیهان بچه ها مرا با قلم آشنا کرد. هر هفته برای خرید این مجله دوست داشتنی مدت های زیادی پیاده راه می رفتم و مجله را می خریدم. تا به خانه برسم، تمام داستان های آن را در راه خوانده بودم و حتی یک سطر آن را برای خواندن در خانه باقی نمی گذاشتم. بدترین خبر هفته زمانی بود که کیهان بچه ها تمام شده بود و من تا خانه گریه می کردم، انگار عزیزترین کس من مرده بود و من باید یک هفته تمام بدون کیهان بچه ها سپری می کردم.»
تحریریه خلوت شده است
عباسعلی سپاهی یونسی، یکی از شاعرانی است که به مدت 10 سال با مجله کیهان بچه ها همکاری مداوم داشته است. او در این باره به «جام جم» می گوید: «من در دهه 80 و دوران دانشجویی خودم با این نشریه همکاری می کردم. آن زمان سروش نوجوان و سروش کودکان هم در حوزه کودک چاپ می شد. شعرهایم را برای خانم کاوه می فرستادم که الان بازنشست شده اند. شعرهای من در بخش شاپرک منتشر می شد که مختص کودکان بود. تقریبا همکاری با همه نشریات کودک را تجربه کرده ام. من خودم چون از روستا به شهر آمده ام، شعرهایم در کیهان بچه ها بیشتر مضامین روستایی داشت.
او درباره علت محبوبیت کیهان بچه ها این گونه توضیح می دهد: «کیهان بچه ها سابقه تاریخی دارد و از گذشته ها به صورت مرتب چاپ شده است. اگر بدون تعارف بخواهیم حرف بزنیم، باید بگوییم در دهه 60 نشریات بهتر از کیهان بچه ها هم داشتیم، ولی هیچ کدام به اندازه این نشریه خوب دیده نمی شدند. مدت زمان زیاد انتشار، خودش یک نوع تبلیغ محسوب می شود.»
شکی نیست که کیهان بچه ها در حال حاضر رونق سابق اش را ندارد. سپاهی یونسی می گوید: «من سال گذشته همراه با رفیقم مهدی مرادی به ساختمان کیهان بچه ها رفتم. حس خیلی خوبی داشتم؛ البته فکر می کردم خیلی نویسنده آنجا ببینم، ولی تعدادشان کم شده بود. در حد سه چهار نفر مشغول کار بودند. آن زمان جلسه شعری بود که مرتب برگزار می شد و بعضی از شعرها هم به داخل مجله راه پیدا می کرد. در این جلسه خودمانی حدود 10، 15 نفر شاعر شرکت می کردند.»
