سید محمدحسین هاشمی، معاون فرهنگی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی می‌گوید: این سازمان اکنون بیش از 80 نماینده فرهنگی در 60 کشور دارد و علت تفاوت در تعداد آنها نیز وجود بیش از یک نمایندگی در برخی کشورها است.
وی با اشاره به فعالیت‌های متنوع فرهنگی در کشورهای مختلف توضیح می‌دهد: در آستانه ماه مبارک رمضان برنامه‌ای برای اعزام بیش از 70 استاد مبرز قرآن کریم و گروه تواشیح برای اعزام به 35 کشور در نظر گرفته‌ایم.
هاشمی درباره فعالیت‌های رایزنی‌ها در حوزه هنرهای تجسمی می‌گوید: علاوه بر برپایی نمایشگاه‌های متنوع تجسمی در سال 93 بیش از 1200 هنرمند در حوزه‌های مختلف تجسمی و ... به خارج از کشور اعزام کردیم.
وی با اشاره به اینکه بودجه‌ها برای خرید حق رایت فیلم‌ها در سازمان محدود است، می‌گوید: انتخاب فیلم برای پخش در هفته‌های فیلم و هفته‌های فرهنگی ظریف و حساس صورت می‌گیرد این فیلم‌ها باید بتواند چهره قابل قبولی از جمهوری اسلامی ایران را نمایش دهد.
هاشمی درباره دستاوردهای سفر اخیر خود به کویت و برنامه‌های حوزه سینما، هنرهای تجسمی، کتاب و ماه مبارک رمضان در رایزنی‌ها سخنانی بیان کرد که مشروح آن را در ادامه می‌خوانیم:
*لطفا به عنوان سؤال نخست درباره اولویت‌های فرهنگی سازمان در کشورهای مختلف توضیحاتی بفرمایید؟
-مستحضر هستید که سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی متصدی امر گسترش و برقراری ارتباط فرهنگی با دیگر کشورها است یعنی امور حوزه ارتباطات فرهنگی بین‌الملل به عهده ماست، در این زمینه نخست در پوشش موافقت‌نامه‌های فرهنگی و اسناد بین کشورها فعالیت می‌کنیم و بنابراین از شبکه گسترده‌ای به عنوان رایزنی‌های فرهنگی در سطح جهان به منظور اجرای برنامه‌های فرهنگی مورد نظر برخوردار می‌شویم، در حوزه بین‌الملل مثل بقیه حوزه‌ها تعاملات فرهنگی دو جانبه است یعنی فرصتی که معمولًا در کشورهای خارجی برای ما فراهم می‌شود همان را در اختیار آن کشورها نیز در داخل کشور قرار می‌دهیم.
در حال حاضر سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی تنها متولی امور فرهنگی و هنری در خارج از کشور است و بالاترین رقم اعزام هنرمند در این سازمان موجود است و بقیه سازمان ها از میراث فرهنگی گرفته تا حوزه هنری و صدا و سیما و ... فعالیت‌های فرهنگی‌شان را از طریق سازمان فرهنگ پیش می‌برند و متصدی این امر نیز رایزنی‌های فرهنگی هستند.
*همین میزان هنرمندی که به خارج اعزام می‌شود از خارج هم به ایران می‌آیند؟
نه کمتر است این فرصت را البته ما در اختیار کشورها گذاشته‌ایم ولی اینطور نیست که مجبور باشند از این شرایط استفاده کنند برخی کشورهای آسیای میانه و عربی در این حوزه فعال‌تر هستند.
*کشورهای اروپایی چطور؟
روابط فرهنگی ما با کشورهایی نظیر فرانسه، آلمان، ایتالیا، اسپانیا، بلغارستان، سوئد و یونان خوب است اعزام‌های ما به این کشورها هم قابل توجه است متقابلا همکاری‌های دو جانبه هم وجود دارد و ما پذیرای گروه‌های هنری آنها هستیم با این حال بازهم حضور ما در عرصه بین‌الملل پررنگ تر از حضور آنها در ایران است.
*درباره وضعیت خانه‌های فرهنگ در کشورهای مختلف بفرمایید و وظایف این خانه‌ها چیست؟
حضور فرهنگی ما در کشورهای مختلف ابعاد مختلف دارد و این بستگی به سطح روابط ما دارد در کشورهایی ما رایزنی فرهنگی داریم و یک جا هم وابسته فرهنگی داریم، حتی رایزنی‌ها در برخی کشورها داخل سفارت هستند اما عموماً رایزنی در پایتخت است و در دیگر شهرهای مهم خانه فرهنگ تأسیس می‌شود بنابراین خانه فرهنگ جایی است که خارج از پایتخت یال در حومه پایتخت ایجاد می‌شود.
*شما تجربه حضور در رایزنی‌های لبنان، قطر و امارات را دارید، در حال حاضر وضعیت فرهنگی کشورهای اسلامی را به چه صورت می‌بینید؟
ابتدا بگویم که حوزه فرهنگ و هنر لطیف و مهم است اما متأسفانه امروز فضای سنگینی از سیاست بر مسائل فرهنگی سایه افکنده است، با این حال جایی که فرهنگ و دین پررنگ می‌شود استقبال و مراودات اجتماعی و فرهنگی جواب می‌دهد بنابراین همه جا هم سیاست مطرح نیست برخی مسائل مشترک فرهنگی می‌تواند پایه ارتباط دو کشور باشد.
*با این حال روابط کشورها متأثر از سیاست می‌شود؟
بله متأسفانه همیشه همینطور بوده و کمتر ما اجازه داشته‌ایم در کشورهای مختلف خودی نشان دهیم و فرهنگ و هنر خود را نمایش دهیم، بنابراین هر جا که این امکان فراهم شود بر فرهنگ و هنر به شدت تأثیر خواهد گذاشت و روابط سیاسی را تلطیف می‌کند، بنابراین بنده می‌گویم که گسترش روابط فرهنگی امروز خیلی مهم است و مورد تأکید رهبر معظم انقلاب اسلامی نیز هست چرا که به تعبیر ایشان فرهنگ حامل اقتدار معنوی نظام است، بنابراین ما عمیقاً به دنبال ارتباط با نخبگان، فرهنگیان، شخصیت‌های فکری، دینی و فرهنگی دیگر کشورها هستیم این مراودات به تعمیق روابط انسانی می‌انجامد و سایر مسائل را نیز تحت تأثیر قرار می‌دهد.
*در ارتباط با حوزه سینما بفرمایید که شما چه فاکتورهایی را برای انتخاب آثار و نمایش آنها در هفته های فرهنگی یا هفته های فیلم در خارج از کشور در نظر دارید؟
در امر سینما و بحث فیلم فعالیت‌های ما خوب بوده است و خوشبختانه ایران جزو کشورهای برتر منطقه در این زمینه محسوب می‌شود و جوایز زیادی هم گرفته است در این زمینه رایزنی‌ها یک زمان هفته فیلم برگزار می‌کنند و یک زمان هم در قالب هفته‌های فرهنگی، نمایش فیلم دارند با توجه به اینکه سازمان در این عرصه تولید کننده نیست باید بودجه‌ای برای حق رایت در نظر بگیرد ، چرا که بدون خرید حق رایت حق پخش فیلم وجود ندارد در نهایت ما هم اثری را
برای پخش انتخاب می‌کنیم که چهره قابل قبولی از جمهوری اسلامی ارائه دهد و در عین حال پیامی هم برای مخاطب داشته باشد.
با این حال اینطور نیست که فیلم‌ها فقط جنبه مذهبی داشته باشد فیلم‌هایی که مصارف داخلی دارد یا ارتباطی به خارج از کشور ندارد و تنها چالش‌هایی را در داخل نمایش می‌دهد، از لیست ما حذف می‌شوند بنابراین نیازمند پیام انسانی و عمومی هستیم تا فیلم مورد استقبال تماشاگران خارجی و نخبگان و غیر نخبگان قرار بگیرد در عین حال تکنیک بالایی هم داشته باشد و بتواند تأثیرگذار باشد.
*شما در دوره‌ای که در اروپا به ساحت پیامبر (ص) و ائمه (ع) توهین شد، دغدغه‌ای در این عرصه داشتید؟
در این رابطه فعالیت‌های زیادی انجام دادیم و هر چه در توان داشتیم در دفاع از پیامبر (ص) و دین و مقابله با اسلام هراسی، شیعه هراسی و ایران هراسی با کمک رایزنی‌ها انجام دادیم اما متأسفانه نظیر فعالیت‌های بین‌المللی در داخل به خوبی منعکس نمی‌شود اینها به چشم نمی‌آید در حالیکه با فیلم، کتاب، تابلو، عکس و ... اقداماتی در این حوزه داشتیم.
*در ارتباط با بحث کتاب و نمایشگاه‌هایی که سازمان در عرصه بین‌الملل در آنها شرکت می‌کند، توضیح بفرمایید؟ آیا حضور سازمان تنها محدود به یک غرفه است؟
خیر متفاوت است، در یک جاهایی رایزنی‌ها خود غرفه دارند و فرآوردهای کشور را به زبان‌های خارجی عرضه می‌کنند اما جای دیگر رایزنی‌ها اقدام نمی‌کنند بلکه بستر لازم را برای حضور ناشران ایرانی فراهم می‌کنند سازمان فرهنگ هم از طریق انتشارات الهدی که آثار سازمان را منتشر می‌کند کار نمایشگاهی را دنبال می‌کند اما این روزها ساماندهی جدیدی توسط معاونت فرهنگی و سازمان فرهنگ شده است، اکنون ستادی تشکیل دادیم که در آن مسئول امور نمایشگاه‌های کتاب داخل کشور از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، صدا و سیما، حوزه هنری و ... عضو هستند بنابراین مدیریت واحدی تشکیل شده و برای ساماندهی همه نمایشگاه‌های کتاب در سطح کشور فعالیت می‌کند.
*جناب هاشمی شنیدیم که در سفر اخیرتان به کویت ارکستر سمفونیک ملی بسیار مورد استقبال عرب‌ها قرار گرفته است، درست است؟
بله بنده به دعوت رییس سازمان فرهنگ و هنر کویت به بهانه برگزاری جشنواره موسیقی کویت دعوت شدم که در روز اختتامیه جشنواره ارکستر سمفونیک کشور به رهبری نادر مشایی با گروه هفتاد نفره خود برنامه‌ای اجرا کرد که بسیار مورد استقبال مقامات، نخبگان و مردم کویت و ایرانیان آنجا قرار گرفت و بازتاب خیلی خوبی در رسانه‌های کویت و حوزه خلیج فارس داشت.
جهان عرب تاکنون خیلی با مقوله موسیقی ایرانی آشنا نبوده در گذشته هم بیشتر گروه‌های اعزامی محلی و محدود بودند و پیام ایران با صلح و دوستی به آنها نمی‌رسید رییس سازمان فرهنگ کویت به بنده گفت که در فضای مجازی جهان عرب و کویت با شرایط ملتهب حوزه خلیج فارس این فعالیت خیلی مناسب بود.
*بنابراین بهتر است این فعالیت در دیگر کشورها نیز انجام شود...
به اعتقاد من هم همینطور است، این کار از بهترین فعالیت‌هایی است که بسیار بازتاب خواهد داشت با توجه به مسائل مذهبی و تضادهایی که ایجاد شده از این طریق می‌توانیم روابط خوبی با کشورها ایجاد کنیم.
یک انجمن دوستی نیز بین ایران و کویت سال گذشته شکل گرفته و بنده ریاست آن را برعهده دارم این انجمن خوشبختانه در آنجا مورد حمایت امیر کویت و در ایران نیز ما از آن حمایت می‌کنیم، در این سفر دیداری هم با اعضای انجمن داشتیم و جوانب همکاری را بررسی کردیم فعالیت‌های این انجمن محدود به حوزه فرهنگ نیست پس از ماه مبارک رمضان نیز میزبان اعضای انجمن دوستی در ایران هستیم.
*الان ما در همه کشورهایی که رایزنی داریم، انجمن دوستی هم داریم؟
خیر، رایزنان سعی می‌کنند که چنین انجمن‌هایی داشته باشیم ولی در همه جا معنا ندارد به طور مثال در کشورهای اروپایی و غرب راحتتر نسبت به کشورهای اسلامی و عربی در مشرق زمین شکل می‌گیرد البته در بسیاری کشورها نظیر قطر، لبنان و ... در حاشیه خلیج فارس ما البته انجمن دوستی داریم.
