به گزارش مشرق، با شعله‌ور شدن خیزش اسلامی در منطقه، برخی از کشورها از جمله عربستان، امارات، قطر و ترکیه، به دنبال منافع خود از درون کشورهای بحران زده برآمدند.
در نوشته‌های بسیاری به تحلیل و نوع رفتار این کشورها در ورای تحولات منطقه و پس از ظهور تکفیری‌های داعش توجه شده است، اما کمتر به رفتار امارات عربی متحده و تحرکات این کشور، پرداخته می‌شود.
این کشور ذره‌ای امیرنشین، به خصوص پس از تشکیل ائتلاف غربی علیه «افراطی‌ها» در خاورمیانه، سعی کرده نقش پررنگ‌تری را در اصطلاح مبارزه با داعش ایفا کند.
امارات عربی متحده، به ویژه پس از کنار گذاشته شدن قطر از ایفای نقش پر رنگ سابق در منطقه، ظهور و بروز بیشتری در برخی کشورها، از جمله، مصر، لیبی، سوریه و یمن داشته است.
در ادامه به طور مختصر به این موضوع پرداخته می‌شود؛
حضور در مصر
امارات متحده عربی همواره، با یک ویژگی شناخته شده است و آن هم ضدیت شدید با جنبش اخوان‌المسلمین است.
هرچند محمد مرسی، رئیس‌جمهور برکنار شده مصر تلاش کرد تا با عربستان و امارات رابطه خوبی برقرار کند، اما چه در زمان اولین انتخابات ریاست‌جمهوری و رقابت «احمد شفیق» با «محمد مرسی» که امارات برای رأی‌آوری احمد شفیق بسیار تلاش کرد و چه پس از برکناری مرسی، امارات تمام کوشش خود را برای انزوای اخوانی‌ها در مصر به کار گرفت.
ابوظبی، پس از کودتای ارتش و برکناری مرسی، 3 میلیارد دلار به مصر داد که یک میلیارد آن کمک بلاعوض و 2 میلیارد دلار بشکل وام بود.
امارات همچنین به اطلاع آمریکا رساند که در صورتی که در پی عزل مرسی از قدرت، واشنگتن کمک‌های مالی خود را از نیروهای مسلح مصر قطع کند، امارات سه برابر آن را به مصر ارسال خواهد کرد.
همچنین پس از آن، سرمایه‌گذاران اماراتی، به سوی مصر سرازیر شده و بسیاری از پروژه‌ها را در دست گرفتند.
نفوذ امارات در مصر به وسیله کمک‌های مالی گسترده، تا بدان جایی پیش رفته است که عربستان و امارات با فشار به قاهره، باعث لغو قرارداد تسلیحانی مصر با روسیه شدند و در عوض فرانسه را برای فروش جنگنده و ناوچه به مصر، جایگزین روسیه کردند.
دخالت در لیبی
دخالت امارات، پس از کودتای «خلیفه حفتر» در لیبی، آشکار شد.
خلیفه حفتر، از فرماندهان جدا شده از ارتش معمر قذافی در سال 1980 است که در زمان انقلاب، فرمانده نیروی زمینی نیروهای انقلابی را بر عهده داشت. وی که نفوذ بالایی نیز در میان فرماندهان نظامی لیبیایی دارد، در می 2014 طی عملیاتی اعلام کرد که کنگره لیبی فاسد شده و اراده مبارزه با تروریست‌ها ندارد. وی هدف خود را مبارزه با تروریست‌ها و اخوان‌المسلیمن ذکر کرد، بنابراین هنگامی که نام مبارزه با اخوان‌المسلمین به میان می‌آید، امارات نیز باید در آن‌جا حضور داشته باشد. عربستان و امارات از ابتدای سقوط معمر قذافی سعی داشتند، تا به ترکیه و قطر اجازه نفوذ در لیبی را ندهند؛ بنابراین پس از سقوط قذافی، لیبی عملا عرصه رقابت امارات و عربستان با ترکیه و قطر شد. آنکارا و دوحه سعی کردند تا گروههای اسلامگرا از جمله اخوان‌المسلیمن را بر سر کار بیاورند.
بنابراین همزمان با کودتای خلیفه حفتر، امارات و عربستان به عنوان اصلی‌ترین طرف‌های حمایت‌کننده از وی مطرح شدند و خلیفه حفتر در تاریخ 20 ژوئن 2014 از قطری‌ها و ترک‌ها خواست تا ظرف 48 ساعت لیبی را ترک کنند.
اوج حضور و دخالت امارات در لیبی، به حمله جنگنده‌های این کشور به فرودگاه طرابلس پایتخت لیبی بود. داستان از این قرار بود که نیروهای اسلامگرا موسوم به «فجر لیبی» سعی داشتند تا فرودگاه لیبی را از دست متحدان «خلیفه حفتر» خارج کنند که در پی این درگیری‌ها، جنگنده‌های اماراتی و مصری در تاریخ 31 مرداد 93 به فرودگاه طرابلس حمله کردند و خسارت‌های سنگینی نیز به فرودگاه وارد کردند؛ به طوری که 90 درصد فرودگاه آسیب دید و 13 فروند هواپیما نیز منهدم شد.
این حمله، دخالت غیر مستقیم امارات در لیبی را وارد فاز دخالت مستقیم و نظامی کرد، حملاتی که از سوی وزارت خارجه آمریکا نیز تأیید شد.
حضور در ائتلاف ضد تروریستی
امارات از ابتدای تشکیل ائتلاف ضد تروریسم در سپتامبر 2014 سعی کرده است، نقش فعالی را در بین کشورهای عربی از خود نشان دهد. این کشور علاوه بر میزبانی از پایگاه هوایی فرانسه در خاک خود و پرواز جنگنده‌های رافائل از این پایگاه، خود نیز در مواردی دست به حمله به مواضع تکفیری‌های داعش در خاک عراق و سوریه زده است.
حضور امارات در ائتلاف ضد داعش، پس از سوزاندن خلبان اردنی، فعال‌تر شد. البته پس از اینکه اعلام شد، امارات حملات خود را علیه داعش متوقف کرده است، این کشور به طور فعال‌تری وارد این قضیه شد و رئیس امارات، دستور داد تا یک اسکادران هوایی از جنگنده‌های اف16 در اردن مستقر شوند؛ از آن زمان به بعد، امارات حملات متعددی در استان دیرالزور (شرق سوریه) بر روی تأسیسات نفتی سوریه انجام داده است.
امارات همچنین خارج از ائتلاف ضد غربی سعی داشت در وهله‌ای ائتلاف عربی ضد داعش را با همراهی عربستان و مصر را تشکیل دهد و حتی در دی ماه 93 نشستی به این منظور در قاهره، پایتخت مصر نیز برگزار شد، اما در نتیجه راه به جایی نبرد.
حمایت از تروریست‌های داعش
امارات عربی متحده، در جرگه کشورهایی است که به حمایت از تکفیری‌های داعش متهم است.
«جو بایدن» معاون باراک اوباما، در تاریخ 7 مهر گذشته، با انتقاد بی سابقه از سیاست‌های ترکیه، عربستان و امارات، به صراحت این کشورها را حامیان تروریست‌ها در منطقه معرفی کرد که به خاطر براندازی بشار اسد، صدها میلیون دلار به گروهه‌هایی از قبیل القاعده، جبهه النصره و گروههای تکفیری کمک کرده‌اند (جزئیات بیشتر).
جوبایدن پس از این افشاگری، سریعا طی یک تماس تلفنی، از سران این کشورها عذرخواهی کرد، اما به گفته سید حسن نصرالله، این عذرخواهی از لحاظ دیپلماتیک، تأثیری در افشاگری او ندارد و او گفت آنچه می‌بایست بگوید.
امارات همچنین در آبان گذشته، لیستی منتشر کرد که بنا بر ادعای خودش لیست گروههای تروریستی بود و در این لیست، نام گروههای مقاومت عراقی از جمله سازمان بدر نیز دیده می‌شد که این حرکت ابوظبی با واکنش تند بسیاری از مقامات عراقی روبه روشد و «ابراهیم جعفری» وزیر خارجه عراق، امارات را به حمایت از تروریسم متهم کرد.
* * * *
امارات، علاوه بر حضور فعال در صحنه‌هایی که ذکر شد، در یمن نیز، تلاش دارد، تأثیرگذار باشد، البته به علت اینکه عربستان بیش از هر کشور دیگری در یمن، ذی نفع است، امارات سعی می‌کند در این صحنه، بیشتر حامی عربستان باشد تا اینکه تکروی کند. البته خبرهایی از تلاش ابوظبی برای به قدرت رساندن «احمد عبدالله صالح»، فرزند «علی عبدالله صالح»، از سوی امارات مطرح است. شخصی که در حال حاضر سفیر یمن در امارات است.
باید گفت، امارات، همچون قطر که در دوره‌ای بسیار سعی داشت تا حضور و بروز بیشتری در معادلات منطقه‌ای از خود نشان دهد، حال با سرکوب اخوانی‌ها در خاورمیانه، امارات نیز بهانه خوبی برای حضور در برخی کشورها که ذکر آن‌ها رفت، به دست آورده است. اما از آن‌جایی که امارات از مؤلفه‌های قدرت، کمبودهای فراوانی دارد، همواره پیرو سیاست‌های عربستان، انگلیس و سپس آمریکاست و بدون حضور این کشورها، قادر به هیچ عملکردی نیست.
