هفته پیش، پس از انتشار خبر قتل «آلن هنینگ» به دست گروه عناصر داعش فعالیتهای آنلاین امید اندکی به وجود آورد.
در یک مورد، از جمعه تا شنبه شب، پروپاگاندای آنلاین داعش تحت الشعاع عملکرد مخالفان این گروه قرار گرفت که از هشتگ «#نهبناممن» در اینترنت به شکل گستردهای استفاده میکردند.
تنها چند ساعت بعد از انتشار خبر مرگ هنینگ، مسلمانان ساکن کشورهای غربی که از این واقعه شوکه و اندوهگین بودند با استفاده از این هشتگ، خشم خود را از ربوده شدن مذهبشان نشان دادند.
این هشتگ با الهام از فعالیتهای سازمانی انتشار یافت که «بنیاد تغییر فعال» نام دارد و هدفش مبارزه با افراطیگری است.
تخمین زده میشود که پیام هشتگ «#نهبناممن» تاکنون به ۳۰۰ میلیون نفر رسیده باشد
«حنیف قادر» از بنیاد تغییر فعال میگوید او و همکارن جوانش، این کارزار را به دلیل ناشنیده ماندن صدای بخش وسیعی از مسلمانان معمولی راه انداختند. آنها میخواستند فضای مجازی اشغال شده به دست داعش را پس بگیرند.
وی میگوید: کارزار ما یک پیام ساده دارد؛ اینکه مسلمانان و غیرمسلمانان میگویند آنچه روی میدهد به نام اسلام نیست، به نام هیچ مذهب دیگری هم نیست. این پیام خیلی قوی و ساده است.
تخمین زده میشود که پیام هشتگ «#نهبناممن» از زمان اولین انتشارش روی شبکه یوتیوب در ماه سپتامبر تاکنون به ۳۰۰ میلیون نفر رسیده باشد. برای ایده سادهای که در شرق لندن متولد شده، این میزان بد نیست.
در حال حاضر نبردی آنلاین بین گروه تروریستی داعش و تقریبا همه افرادی که مخالف آنها هستند جریان دارد.
پیشتر داعش با استفاده از فضای آنلاین، میدان نبرد را به عنوان عرصه جهاد معرفی میکرد که هر کس میتواند بیتوجه به آن، به زندگی اشرافی خود ادامه دهد، یا با پیوستن به این عرصه همچون شهیدی با عزت بمیرد.
به تدریج پیامهای گروه داعش در فضای آنلاین، بنیادگرایانهتر و خشنتر شد. آن دسته از نیروهای داعش که از انگلیس بودند شروع کردند به استفاده از ادبیات و تصاویر بازیهای ویدیویی پرطرفدار مثل «ندای وظیفه»، با این ادعای ساده انگارانه که همچون بازیهای کامپیوتری، «عمری دوباره» در بهشت در انتظار است.
آلن هنینگ، امدادگر انگلیسی که به دست داعش در سوریه ذبح شد
«شیراز ماهر» و همکارانش در کینگز کالج لندن تاکنون گستردهترین مطالعه را درباره رفتار آنلاین تکفیریها در سوریه انجام دادهاند.
ماهر آنچه را در فضای آنلاین روی میدهد نبردی سنگین و بیسابقه میداند: «به معنای دقیق با هزاران شبه نظامی خارجی از همه نقاط جهان مواجهید که در حال استفاده از شبکههای اجتماعی هستند تا پیام خود درباره جهاد را انتقال دهند.»
این پژوهشگر میگوید: اگر من جوانی ۲۰ ساله در برادفورد باشم که در فکر رفتن به سوریه است به راحتی میتوانم در فضای آنلاین با یک ۲۰ ساله دیگر از بیرمنگام، لندن یا منچستر صحبت کنم و از تجربیات آنها برای رفتن به چنین سفری مطلع شوم.
شیراز ماهر میگوید انگیزه شبه نظامیان برای رفتن به سوریه «باور عمیق» آنها به شهادت و مستقیم رفتن به بهشت است اما این باور را میتوان از بین برد.
وی میگوید: «نکته جالب این است که به آنها بگوییم اساسا قرار است بروند تا در یک جنگ قدرت شرکت کنند. باید از آنها پرسید آیا مطمئنید که در صورت کشته شدن در چنین جنگی، شهید محسوب خواهید شد؟ این نکته واقعا میتواند افراد بسیاری را به دوباره فکر کردن وادارد.»
داعش در تبلیغاتش برای جذب نیرو از اصطلاحات و تصاویر یک بازی ویدیویی به نام «ندای وظیفه» استفاده میکند