گروه تاریخ مشرق- سپهبد تیمور بختیار اولین رئیس ساواک در 16 مرداد 1349 توسط ماموران همین سازمانی که خود در استقرار و تثبیت موقعیت آن نقش قابل‌توجهی ایفا کرده بود، در خاک عراق هدف گلوله قرار گرفت و به قتل رسید.
بختیار در سال 1292 متولد شد و پس از پایان تحصیلات ابتدایی و متوسطه و گذراندن دوران نظام در سال 1315 وارد ارتش شد و به مدد وفاداری به رژیم پهلوی به سرعت ترفیع مقام و درجه پیدا کرد و در طول دهـه 1320 بـارهـا مقام فرماندهی یگان‌های مختلف نظامی را کسب کرد. او از جمله افسرانی بود که در جـریـان کودتای 28 مرداد از شاه حمایت کرد و چند ماه بعد فرماندار نظامی تهران شد و در این سمت، سرکوب شدید و غیرانسانی مخالفان حکومت را در دستور کار خود قرار داد.
بختیار در کشف شبکه نظامی حزب توده و از میان برداشتن آن، نقش درجه اولی داشت و در همان حال در سرکوب اسلامگرایان مخالف حکومت که فدائیان اسلام از جمله مهمترین آنان بودند از هیچ اقدامی فروگذار نکرد.
او کـه به دلیل سال‌ها خدمت وفادارانه به حکومت، سخت مورد توجه و اعتماد آمریکاییان و نیز شاه بود، با تشکیل ساواک در زمستان 1335 اولین رئیس آن شد و در این مقام در سرکوب و منزوی ساختن مخالفان سیاسی رژیم شدت عملی کم‌نظیر از خود نشان داد. با این حال در آستانه دهه 1340 پس از سفرش به آمریکا که گفته می‌شد از مقامات آن کـشـور وعده نخست‌وزیری شاه را دریافت کرده بود، مورد سوءظن و بدگمانی شاه قرار گرفت و با آغاز نخست‌وزیری دکتر علی امینی از ایران تبعید شد و به تدریج مخالفت خود را با شاه آشکار ساخت.
بختیار سال‌ها در اروپا و لبنان به مخالفت خود با رژیم پهلوی ادامه داد. بـا این حال نتوانست نظر مساعد بسیاری از مخالفان سیاسی حکومت و بویژه اسلامگرایان تحت رهبری امام خمینی را به سوی خود جلب کند.
از اردیبهشت 1348 او به عراق رفت چراکه رژیم عراق در آن مقطع روابطش با رژیم پهلوی تیره بود. در این میان ساواک طرح ترور بختیار در عراق را در دستور کار خود قرار داد و پس از ماه‌ها برنامه‌ریزی 2 تن از اعضای این سازمان که از سال‌های گـذشـتـه روابـط نـزدیکی با بختیار داشتند وارد عراق شده و اعتماد او را به سوی خود جلب نمودند و نهایتا در 16مرداد 1349 که بختیار برای شکار از بغداد خارج شده بود، در فرصتی مناسب او را شکار کردند و کشتند.
*مظفر شاهدی، ساواک، چاپ اول، تهران، موسسه مطالعات و پژوهش‌های سیاسی، 1386، صص 807 ــ 814.
بختیار در سال 1292 متولد شد و پس از پایان تحصیلات ابتدایی و متوسطه و گذراندن دوران نظام در سال 1315 وارد ارتش شد و به مدد وفاداری به رژیم پهلوی به سرعت ترفیع مقام و درجه پیدا کرد و در طول دهـه 1320 بـارهـا مقام فرماندهی یگان‌های مختلف نظامی را کسب کرد. او از جمله افسرانی بود که در جـریـان کودتای 28 مرداد از شاه حمایت کرد و چند ماه بعد فرماندار نظامی تهران شد و در این سمت، سرکوب شدید و غیرانسانی مخالفان حکومت را در دستور کار خود قرار داد.
بختیار در کشف شبکه نظامی حزب توده و از میان برداشتن آن، نقش درجه اولی داشت و در همان حال در سرکوب اسلامگرایان مخالف حکومت که فدائیان اسلام از جمله مهمترین آنان بودند از هیچ اقدامی فروگذار نکرد.
او کـه به دلیل سال‌ها خدمت وفادارانه به حکومت، سخت مورد توجه و اعتماد آمریکاییان و نیز شاه بود، با تشکیل ساواک در زمستان 1335 اولین رئیس آن شد و در این مقام در سرکوب و منزوی ساختن مخالفان سیاسی رژیم شدت عملی کم‌نظیر از خود نشان داد. با این حال در آستانه دهه 1340 پس از سفرش به آمریکا که گفته می‌شد از مقامات آن کـشـور وعده نخست‌وزیری شاه را دریافت کرده بود، مورد سوءظن و بدگمانی شاه قرار گرفت و با آغاز نخست‌وزیری دکتر علی امینی از ایران تبعید شد و به تدریج مخالفت خود را با شاه آشکار ساخت.
بختیار سال‌ها در اروپا و لبنان به مخالفت خود با رژیم پهلوی ادامه داد. بـا این حال نتوانست نظر مساعد بسیاری از مخالفان سیاسی حکومت و بویژه اسلامگرایان تحت رهبری امام خمینی را به سوی خود جلب کند.
از اردیبهشت 1348 او به عراق رفت چراکه رژیم عراق در آن مقطع روابطش با رژیم پهلوی تیره بود. در این میان ساواک طرح ترور بختیار در عراق را در دستور کار خود قرار داد و پس از ماه‌ها برنامه‌ریزی 2 تن از اعضای این سازمان که از سال‌های گـذشـتـه روابـط نـزدیکی با بختیار داشتند وارد عراق شده و اعتماد او را به سوی خود جلب نمودند و نهایتا در 16مرداد 1349 که بختیار برای شکار از بغداد خارج شده بود، در فرصتی مناسب او را شکار کردند و کشتند.
*مظفر شاهدی، ساواک، چاپ اول، تهران، موسسه مطالعات و پژوهش‌های سیاسی، 1386، صص 807 ــ 814.
