گروه سیاسی مشرق- محمد رضا تاجیک استاد دانشگاه و فعال سیاسی اصلاح‌طلب در گفت و گویی با روزنامه آرمان به بررسی رابطه دولت یازدهم با توسعه پرداخته است. هر چند که عمده مطالب بیان شده توسط وی در حیطه مباحث نظری و آکادمیک است، در قسمت‌هایی از مصاحبه خود به بررسی کارنامه دولت یازدهم در امر توسعه پرداخته است.
وی در جواب این سئوال که بعد از گذشت یک سال آیا دولت بر مدار توسعه حرکت کرده است یا خیر می‌گوید:
اگر توسعه در يك معناي معرفت‌شناختي عبارت باشد از اينكه «حال و آينده متفاوت و بهتر از گذشته باشد»، آنگاه پاسخ به پرسش شما چندان ساده نیست، زیرا حال ما کماکان چندان خوب نیست. اگرچه مُسَکن و آرام‌بخش دولت تدبیر و امید مرهمی بوده است بر رنج‌های هشت‌ساله مان، اما نمی‌توان از حال و احوال چندان متفاوتی نسبت به گذشته، به‌ویژه در عرصه سیاسی و مدنی، سخن گفت. می‌دانیم که از یک منظر، مدار توسعه دارای مراحل سه‌گانه نظريه‌پردازي، سياست‌گذاري و برنامه‌ريزي است. دولت کنونی هنوز تصویری از مرحله نخست ارائه نکرده است، اگرچه لاجرم باید در این مسیر گام گذارد و بر مدارِ این مدار بچرخد.
تاجیک همچنین در جواب مشکلاتی که در زمینه گام برداشتن در مسیر توسعه پایدار وجود دارد گفت: مشکل بنیادین این دولت در امر توسعه، تمرکز آن بر یک ساحت یا مولفه، یعنی اقتصاد است. دولت کنونی خودآگاه یا ناخودآگاه دست‌اندرکار کاریکاتوریزه کردن نظام (سیستم)، یعنی برجسته کردن یک سیستم فرعی و ضعیف و نحیف نگاه داشتن سیستم‌های فرعی دیگر، است. دولت کنونی دولتِ تدبیر مشکلات روزمره و فوری مردم است. این مشکلات چنان ژرف و گسترده‌اند که به کلید دولت استعداد و امکان گشودن درهای دیگر را نمی‌دهند. ترکیب دولت را نیز چندان مستعد کارگزاری پروژه توسعه همه‌جانبه و پایدار نمی‌بینم.
تاجیک قبل از این نیز در یکی از مصاحبه‌های خود گفته بود: گفتمان اعتدال‌گرایی در صورتی که نتواند استعداد هژمونیک و استعاری خود را حفظ کند و به‌مثابه‌ی برترین بازی در شهر در آینده نیز نقش‌آفرینی کند، دیری نخواهد پایید که عبور از آن آغاز خواهد شد.
وی همچنین درباره راهبرد حمایت اصلاح‌طلبان از دولت اعتدال از ابتدا تا به حال و ادامه آن در آینده گفته بود: اگرچه معتقدم از شدت و گستره این حمایت کاسته شده، اما جریان اصلاحات با نگرشی عقلایی و با تحلیلی ناظر به شرایط حال و آینده کشور و نیز با حفظ فاصله انتقادی خود، کماکان از دولت حمایت می‌کند. اما مطمئنم این «حمایت» امری زمان - پرورده و شرایط - پرورده است و چنانچه دولت تدبیر و امید نتواند برای چالش‌های پیشاروی جامعه تدبیری درخور و بهنگام بیندیشد، کلیدش بسیاری از درها را به روی خودش خواهد بست و حامیانش را پشت درهای بسته رها خواهد کرد.
لازم به ذکر است اصلاح‌طلبان دولت یازدهم را دولتی با خاستگاه اصلاح‌طلبی نمی دانند و برای همین نگاهشان به دولت یازدهم بعنوان یک دولت گذار است که شرایط را برای روی کار آمدن دولتی با خاستگاه اصلاح‌طلبی فراهم می‌کند. به نظر می‌رسد تاجیک نیز با اظهارات خود مبنی بر مناسب ندانستن کارگزاران دولت یازدهم برای اجرای پروژه توسعه به تفاوت مطالبات و خواسته‌های اصلاح‌طلبان با دولت یازدهم اشاره کرده و لزوم عبور از دولت روحانی را خاطر نشان ساخته است.
وی در جواب این سئوال که بعد از گذشت یک سال آیا دولت بر مدار توسعه حرکت کرده است یا خیر می‌گوید:
اگر توسعه در يك معناي معرفت‌شناختي عبارت باشد از اينكه «حال و آينده متفاوت و بهتر از گذشته باشد»، آنگاه پاسخ به پرسش شما چندان ساده نیست، زیرا حال ما کماکان چندان خوب نیست. اگرچه مُسَکن و آرام‌بخش دولت تدبیر و امید مرهمی بوده است بر رنج‌های هشت‌ساله مان، اما نمی‌توان از حال و احوال چندان متفاوتی نسبت به گذشته، به‌ویژه در عرصه سیاسی و مدنی، سخن گفت. می‌دانیم که از یک منظر، مدار توسعه دارای مراحل سه‌گانه نظريه‌پردازي، سياست‌گذاري و برنامه‌ريزي است. دولت کنونی هنوز تصویری از مرحله نخست ارائه نکرده است، اگرچه لاجرم باید در این مسیر گام گذارد و بر مدارِ این مدار بچرخد.
تاجیک همچنین در جواب مشکلاتی که در زمینه گام برداشتن در مسیر توسعه پایدار وجود دارد گفت: مشکل بنیادین این دولت در امر توسعه، تمرکز آن بر یک ساحت یا مولفه، یعنی اقتصاد است. دولت کنونی خودآگاه یا ناخودآگاه دست‌اندرکار کاریکاتوریزه کردن نظام (سیستم)، یعنی برجسته کردن یک سیستم فرعی و ضعیف و نحیف نگاه داشتن سیستم‌های فرعی دیگر، است. دولت کنونی دولتِ تدبیر مشکلات روزمره و فوری مردم است. این مشکلات چنان ژرف و گسترده‌اند که به کلید دولت استعداد و امکان گشودن درهای دیگر را نمی‌دهند. ترکیب دولت را نیز چندان مستعد کارگزاری پروژه توسعه همه‌جانبه و پایدار نمی‌بینم.
تاجیک قبل از این نیز در یکی از مصاحبه‌های خود گفته بود: گفتمان اعتدال‌گرایی در صورتی که نتواند استعداد هژمونیک و استعاری خود را حفظ کند و به‌مثابه‌ی برترین بازی در شهر در آینده نیز نقش‌آفرینی کند، دیری نخواهد پایید که عبور از آن آغاز خواهد شد.
وی همچنین درباره راهبرد حمایت اصلاح‌طلبان از دولت اعتدال از ابتدا تا به حال و ادامه آن در آینده گفته بود: اگرچه معتقدم از شدت و گستره این حمایت کاسته شده، اما جریان اصلاحات با نگرشی عقلایی و با تحلیلی ناظر به شرایط حال و آینده کشور و نیز با حفظ فاصله انتقادی خود، کماکان از دولت حمایت می‌کند. اما مطمئنم این «حمایت» امری زمان - پرورده و شرایط - پرورده است و چنانچه دولت تدبیر و امید نتواند برای چالش‌های پیشاروی جامعه تدبیری درخور و بهنگام بیندیشد، کلیدش بسیاری از درها را به روی خودش خواهد بست و حامیانش را پشت درهای بسته رها خواهد کرد.
لازم به ذکر است اصلاح‌طلبان دولت یازدهم را دولتی با خاستگاه اصلاح‌طلبی نمی دانند و برای همین نگاهشان به دولت یازدهم بعنوان یک دولت گذار است که شرایط را برای روی کار آمدن دولتی با خاستگاه اصلاح‌طلبی فراهم می‌کند. به نظر می‌رسد تاجیک نیز با اظهارات خود مبنی بر مناسب ندانستن کارگزاران دولت یازدهم برای اجرای پروژه توسعه به تفاوت مطالبات و خواسته‌های اصلاح‌طلبان با دولت یازدهم اشاره کرده و لزوم عبور از دولت روحانی را خاطر نشان ساخته است.
