به گزارش مشرق؛ دانيل ال. بايمن، از پژوهشگران ارشد در مرکز مطالعات خاورميانه «سابان»، در مطلبي که در وب‌سايت موسسه «بروکينگز» منتشر شده است، مقايسه‌اي تحليلي از تشابهات و تفاوت‌هاي شرايط ايران با کشورهاي عربي از جمله تونس و مصر ارائه کرده است.
نويسنده در مقدمه مطلب خود اشاره مي‌کند که پس از موفقيت جنبش‌هاي اعتراضي در تونس و مصر اکنون بسياري از تحليل‌گران آمريکايي به ايران چشم دوخته و اين کشور را محل وقوع يکي از تحولات سياسي آينده مي‌دانند.
ليکن تفاوت هاي ماهوي که ميان اغتشاشات تهران در سال 88 بود و تحولات عميق منطقه اي که در شمال آفريقا و جنوب غرب آسيا اتفاق افتاده را ناديده انگاشته اند؛ البته قابل ذکر است که يکي از مهمترين وجوه تمايز اين اعتراضات مردمي اين است که ريشه خيزش عمومي کشورهاي عربي را بايد در استکبار ستيزي و عدالتخواهي و اسلام خواهي آنان جستجو کرد؛ و در حالي که اعتراض آنها به ديکتاتورهايي است که از اقمار آمريکا و رژيم صهيونيستي محسوب مي شوند و از حمايت بي دريغ آنها در چند دهه بهره برده اند، اما اعتراضات مخالفان جمهوري اسلامي به نظامي است که ده ها سال است بر اردوگاه استکبار جهاني و بي عدالتي غرب تاخته است.
احتمال وقوع براندازي در ايران ممکن نيست
تحليل‌گر مرکز مطالعات خاورميانه «سابان» در ادامه مطلب خود مي‌افزايد :حکومت‌هايي مثل بن علي و مبارک عده معدودي نورچشمي و اطرافيان وفادار داشتند که در مواقع بحراني مي‌توانستند به آن‌ها کمک کنند. ولي سيستم سياسي جمهوري اسلامي به نوعي است که طيف بسيار گسترده، نهادهاي متعدد و افراد پرشماري را شامل مي‌شود و احتمال وقوع براندازي در ايران ممکن نيست.
در ادامه اين گزارش آمده است: ممکن است برخي از نهاد‌ها يا جناح‌هاي حکومتي در برابر يکديگر بايستند، يا به عنوان نمونه از رئيس جمهور انتقاد کنند، ولي در برابر وقوع اعتراضات همه اين‌ها با يکدگير متحد خواهند شد.
تفاوت ديگر شرايط ايران با کشورهاي عربي که به نوع خود تناقض ديگري است نقشي خواهد بود که آمريکا در واکنش به تحولات در ايران مي‌تواند ايفا کند. در مورد ايران با توجه به روابط تيره دو دولت و با توجه به اين که دولت آمريکا در ايران نفوذ چنداني ندارد، دولت باراک اوباما مي‌تواند با صراحت و شجاعت بيشتري از معترضان حمايت کند.
دانيل بايمن مي‌افزايد که عدم موفقيت آمريکا و غرب در متوقف کردن برنامه‌هاي هسته‌اي ايران قاعدتا موجب خواهد شد که آمريکا به سمت اعمال فشار بيشتري به ايران تمايل پيدا کند. با توجه به اين که تلاش‌هاي دو سال اخير براي مذاکره با ايران دستاورد چنداني نداشته، آمريکا با شدت عمل در برخورد با ايران چيزي را از دست نمي‌دهد. باراک اوباما با حمايت فعال‌تر از معترضان در ايران مي‌تواند به نفع موقعيت خود بهره‌برداري کرده و انتقادهاي موجود در خصوص کندي و انفعال در حمايت از معترضان مصر را خنثي کند.
البته در عمل حمايت آمريکا از دموکراسي در ايران مي‌تواند نتايج گوناگوني داشته باشد. با تمرکز تبليغاتي در سطح جهان روي معترضان در ايران عملا هزينه سرکوب آن براي حکومت سنگين‌تر خواهد شد. ولي حمايت آمريکا حتي اگر درحد حمايت معنوي و تبليغاتي باقي بماند نيروهاي انقلابي ايران را مطمئن خواهد ساخت که آمريکا پشت اين ناآرامي‌هاست و بنابراين آن‌ها راحت‌تر به مقابله خواهند پرداخت.