به گزارش گروه اجتماعی مشرق، آیا کودکان امروز کنجکاو نیستند؟ آیا گفتگوی آنها با هم درباره کارتون‌ها و برنامه‌های تلویزیون است؟ آیا شما هر روز به کودکتان تذکر می‌دهید که از پای تلویزیون بلند شود؟ کودک شما به تلویزیون چسبیده است؟ اگر اینطور است حالا باید این وضعیت را تغییر بدهید و جنبه‌های واقعی زندگی را به او نشان بدهید:
۱ـ به کودک بگویید که تلویزیون برای همه است و تماشای تلویزیون محدودیت دارد و او نباید همه وقتش را با تماشای تلویزیون پر کند. برای تماشای تلویزیون قانون بگذارید. او ممکن است با شما بحث کند عصبانی شود یا قهر کند. او حتی می‌تواند توجیهات و استدلال‌های منطقی و کودکانه خودش را داشته باشد. بااین حال باید بر تصمیمی که گرفته‌اید استوار باشید و محدودیت‌هایی که می‌گویید را ایجاد کنید.
۲ـ برنامه‌ریزی کنید. از کودک بخواهید تا برنامه‌های تلویزیونی‌ای که دوستت دارد را و ساعت پخش روزانه شان را بنویسد. یک برنامه هفتگی برای تماشای تلویزیون تهیه کنید. هم برای برنامه‌های مورد علاقه خودتان و هم برای برنامه‌های مورد علاقه کودک. او ممکن است فهرست بلند و بالایی از فیلم و کارتن به شما بدهد. اما شما باید حد و مرز و زمان مشخص برای کودک تعیین کنید و از او بخواهید فقط بعضی از آنها را در فهرست قرار بدهد. او نباید بیش از ۲ ساعت در روز پای تلویزیون بنشیند به ویژه در دوران مدرسه و اگر برنامه‌های مورد علاقه اش بیشتر هستند او مجبور است که بین آنها انتخاب کند.
۳ـ بعد از اینکه کودک برنامـــه‌های مورد علاقه اش را دید با جدیت تلویزیون را خاموش کنید. حتی کم کردن صدا بی فایده است زیرا کودک را وسوسه می‌کند تا باز هم به هر شکلی که می‌تواند مجوز تماشای تلویزیون را از شما بگیرد. اگر فکر می‌کنید ممکن است برنامه را فراموش کنید. تلویزیون را طوری تنظیم کنید تا در ساعت خاصی خاموش شود. در کودکان خردسال این روش بسیار تاثیرگذار است زیرا آنها تصمیمات شما را قطعی می‌دانند و به آن عادت می‌کنند.
۴ـ تلویزیون را از اتاق کودک خارج کنید. لزومی ندارد کودکتان یک تلویزیون مخصوص در اتاق خوابش داشته باشد. فقط به این دلیل که کودک در رفاه باشد وآزادی عمل داشته باشد نباید چنین امکانی را برایش فراهم کنید. اتاق خواب محل خواب، مطالعه و بازی است و تلویزیون برهم زننده فرصت‌های بازی، خواب و آرامش است به ویژه برنامه‌های کودک که سرشار از هیجان و التهاب هستند. تلویزیون را در مکان عمومی خانه قرار بدهید. جایی که همه اعضای خانواده در آن رفت و آمد می‌کنند و شما می‌توانید آنچه کودک می‌بیند را زیر نظر داشته باشید.
۵ـ در اتومبیل تلویزیون و دی‌وی‌دی و وی‌سی‌دی نگذارید. ممکن است این ایده به نظرتان خوب باشد که برای سرگرم کردن کودک در اتومبیل او را با فیلم و کارتون سرگرم کنید. اما در حقیقت شما فرصت تجربه و کنجکاوی را از کودک می‌گیرید. تماشای جاده‌ها و درختان و مناظر طبیعی و گفتگوو ترانه خوانی برای کودک ضروری است و تاثیر مهمی در تربیت و پرورش کودک دارند. او نباید در تمام روز سرگرم باشد و خوش بگذراند گاهی هم باید با خانواده اش گفتگو کند، به یک موسیقی خوب گوش بدهد و محیط اطرافش را جستجو کند. پس تا جایی که می‌توانید او را از تلویزیون که سرشار از اطلاعات از پیش فراهم شده و محدود است دور نگه دارید.
۶ـ جایگزین‌های مناسب فراهم کنید. کودک می‌تواند از محیط اطرافش بسیار بیاموزد. او باید تجربه‌های شخصی خودش را داشته باشد. با ایجاد فرصت‌های مناسب و فعالیت‌های مناسب کنجکاوی‌های کودکتان را تحریک کنید.
ـ فعالیت‌های هنری، ابزار آلات موسیقی و ابزار ساخت، وسایل الکترونیکی، ابزار نقاشی، خمیرهای بازی، لگوها، جورچین‌ها، پازل و انواع کتاب‌های داستان، شعر و ترانه و بسیاری از اسباب بازی‌های هدف دار دیگر همگی امکاناتی هستند که به راحتی می‌توانند جایگزین تماشای کارتون و فیلم‌ها بشوند.
۷ـ کودک را برای بازی و ورزش در خارج از محیط خانه تشویق کنید. او را به پارک و فضای سبز ببرید و یا تشویقش کنید تا درکلاس‌های ورزش شرکت کند. فعالیت ورزشی و بازی برای تحرک و تخلیه انرژی‌های خفته کودک ضروری هستند. او در هر سنی می‌تواند یک فعالیت ورزشی را شروع کند و تا بزرگسالی ادامه بدهد. ورزش مانع رخوت و کم تحرکی ناشی از تماشای تلویزیون می‌شود.
۸ـ برای تفریحات خازج از خانه برنامه ریزی کنید. او را به موزه‌ها، پارک‌ها، مراکز علمی، باغ وحش، ورزشگاه، سینما و تئاتر و سفرهای تفریحی ببرید. این تجربه‌های عملی برای رشد خلاقیت و پرورش استعداد و افزایش دانش کودک ضروری و مناسب هستند و کودک را از اثرات منفی خانه نشینی و پرداختن به فعالیت‌های محدودی مثل تلویزیون دیدن دور می‌کند. در طبیعت او فرصت داردتا از نزدیک لمس کند، ببوید، احساس کند و بشنود. تجربیاتی که در تلویزیون دست نیافتنی هستند.
۹ـ اگر کودک تان توانست مطابق با الگوی برنامه ریزی پیش برود و کمتر تلویزیون تماشا کند او را تشویق کنید و جایزه بدهید. پاداش شما می‌تواند در جهت اهدافتان باشد مثلا او را به پارک یا موزه ببرید و تشویقش کنید تا محیط زندگیش را بیشتر بشناسد. لباس و کتاب و سی دی بازی هم می‌توانند جایزه‌های خوبی باشند. اگر یک سی دی بازی به کودک هدیه بدهید به او این پیام را می‌دهیدکه «من به تو اعتماد کردم و مطمئنم که درست ازش استفاده می‌کنی».
۱۰ـ الگوی مناسبی باشید. اگر می‌خواهید حرف‌ها و نکاتی که به کودک گوشزد می‌کنید بهایی داشته باشد باید خودتان به آنها پایبند باشید. تماشای برنامه‌های تلویزیون را جدی نگیرید و خودتان مدام شبکه‌های تلویزیونی را بالا و پایین نکنید. طوری رفتار کنید که انگار تلویزیون جایگاه مهمی در زندگی تان ندارد و اولویت‌های دیگری در خانه و در کنار خانواده تان دارید. کودک از شما یاد می‌گیرد برای هرچیزی در زندگی چه ارزشی قایل باشد.
این نکته‌ها را به یادداشته باشید:
ـ برای کودک حدومرز تعیین کنید. مثلا اول باید درس‌هایش را بخواند و سپس کارتون تماشا کند و یا استراحت بعد از رسیدن از مدرسه نباید دراز کشیدن جلوی تلویزیون باشد.
ـ قانون تماشای تلویزیون را پیاده کنید:
کودک زیر دوسال نباید تلویزیون ببیند. زیرا انگیزه و کنجکاوی او را در باره محیط زنگی‌اش می‌گیرد و سرعت رشد مهارت‌هایش را کند می‌کند.
کودک بالای دو سال نباید بیش از دو ساعت تلویزیون تماشا کند. بزرگترها هم بیش از این زمان نیازی به سرگرم شدن با برنامه‌های تلویزیون را ندارند.
ـ تماشای تلویزیون باید با نظارت شما باشد. پس تلویزیون را در مکانی قرار بدهید که بتوانیدبه راحتی کودک را کنترل کنید.
ـ می‌توانید بدون تلویزیون زندگی کنید. آیا دوست دارید کودکتان عاشق کتاب و موسیقی باشد؟ آیا کودکی خلاق می‌خواهید؟ می‌توانید اصلا تلویزیون نداشته باشید. مطمئن باشید که نه شما و نه کودکتان چیزی را از دست نخواهید داد. شاید فکر کنیدرسانه در دنیای مدرن نقش مهمی دارد و کودک بخشی از دریافت‌هایش را از رسانه‌ها به دست می‌آورد. این نکته تا حدودی درست است و اما شما می‌توانید رسانه را به نفع خودتان بهره برداری کنید. پیش از اینکه اجازه بدهید کودک شما هر چیزی می‌خواهد را تماشا کند محتوایش را بررسی کنید. فیلم‌ها و انیمیشن‌هایی که محتوایی خشونت‌آمیز دارند را از دسترس کودک دور کنید و مطمئن شوید او چیزی را تماشا می‌کند که می‌فهمد و مناسب سن و سالش است.
ـ از سی دی‌های آموزشی برای یادگیری زبان یا برخی از مهارت‌های فکری استفاده کنید. حتی بعضی از سی دی‌های بازی محتوایی آموزشی دارند و یا می‌توانند هیجان روحی کودک را تخلیه کنند. اگر شما خودتان انتخاب‌های هدفمند را در اختیار کودک قرار بدهید. کودک هم تابع قوانین شما خواهد بود و از طرف دیگر احساس آزادی عمل می‌کند.
ـ بعد از تماشای برنامه‌های تلویزیون با کودک راجع به آنچه دیده و آموخته است گفتگو کنید. با این روش شما درک درستی از تاثیرات مثبت و منفی تماشای تلویزیون و رسانه‌های دیگر به دست می‌آورید.
ـ شما می‌توانید با کودک دبستانی تان درباره تاثیرات منفی تلویزیون صحبت کنید. او می‌تواند بپذیرد بعضی از چیزهایی که در برنامه‌های تلویزیونی مطرح می‌شوند ممکن است نادرست باشند و حتی با قوانین و عرف جامعه و خانواده نیز متعارض باشند.
مخاطبان محترم گروه اجتماعی مشرق می توانند اخبار، مقالات و تصاویر اجتماعی خود را به آدرس shoma@mashreghnews.irارسال کنند تا در سریع ترین زمان ممکن به نام خودشان و به عنوان یکی از مطالب ویژه مشرق منتشر شود. در ضمن گروه اجتماعی مشرق در صدد است با پیگیری مشکلات ارسالی شما از طریق کارشناسان و مشاوران مجرب پاسخی برای ابهامات مخاطبان عزیز بیابد.
منبع: اطلاعات
۱ـ به کودک بگویید که تلویزیون برای همه است و تماشای تلویزیون محدودیت دارد و او نباید همه وقتش را با تماشای تلویزیون پر کند. برای تماشای تلویزیون قانون بگذارید. او ممکن است با شما بحث کند عصبانی شود یا قهر کند. او حتی می‌تواند توجیهات و استدلال‌های منطقی و کودکانه خودش را داشته باشد. بااین حال باید بر تصمیمی که گرفته‌اید استوار باشید و محدودیت‌هایی که می‌گویید را ایجاد کنید.
۲ـ برنامه‌ریزی کنید. از کودک بخواهید تا برنامه‌های تلویزیونی‌ای که دوستت دارد را و ساعت پخش روزانه شان را بنویسد. یک برنامه هفتگی برای تماشای تلویزیون تهیه کنید. هم برای برنامه‌های مورد علاقه خودتان و هم برای برنامه‌های مورد علاقه کودک. او ممکن است فهرست بلند و بالایی از فیلم و کارتن به شما بدهد. اما شما باید حد و مرز و زمان مشخص برای کودک تعیین کنید و از او بخواهید فقط بعضی از آنها را در فهرست قرار بدهد. او نباید بیش از ۲ ساعت در روز پای تلویزیون بنشیند به ویژه در دوران مدرسه و اگر برنامه‌های مورد علاقه اش بیشتر هستند او مجبور است که بین آنها انتخاب کند.
۳ـ بعد از اینکه کودک برنامـــه‌های مورد علاقه اش را دید با جدیت تلویزیون را خاموش کنید. حتی کم کردن صدا بی فایده است زیرا کودک را وسوسه می‌کند تا باز هم به هر شکلی که می‌تواند مجوز تماشای تلویزیون را از شما بگیرد. اگر فکر می‌کنید ممکن است برنامه را فراموش کنید. تلویزیون را طوری تنظیم کنید تا در ساعت خاصی خاموش شود. در کودکان خردسال این روش بسیار تاثیرگذار است زیرا آنها تصمیمات شما را قطعی می‌دانند و به آن عادت می‌کنند.
۴ـ تلویزیون را از اتاق کودک خارج کنید. لزومی ندارد کودکتان یک تلویزیون مخصوص در اتاق خوابش داشته باشد. فقط به این دلیل که کودک در رفاه باشد وآزادی عمل داشته باشد نباید چنین امکانی را برایش فراهم کنید. اتاق خواب محل خواب، مطالعه و بازی است و تلویزیون برهم زننده فرصت‌های بازی، خواب و آرامش است به ویژه برنامه‌های کودک که سرشار از هیجان و التهاب هستند. تلویزیون را در مکان عمومی خانه قرار بدهید. جایی که همه اعضای خانواده در آن رفت و آمد می‌کنند و شما می‌توانید آنچه کودک می‌بیند را زیر نظر داشته باشید.
۵ـ در اتومبیل تلویزیون و دی‌وی‌دی و وی‌سی‌دی نگذارید. ممکن است این ایده به نظرتان خوب باشد که برای سرگرم کردن کودک در اتومبیل او را با فیلم و کارتون سرگرم کنید. اما در حقیقت شما فرصت تجربه و کنجکاوی را از کودک می‌گیرید. تماشای جاده‌ها و درختان و مناظر طبیعی و گفتگوو ترانه خوانی برای کودک ضروری است و تاثیر مهمی در تربیت و پرورش کودک دارند. او نباید در تمام روز سرگرم باشد و خوش بگذراند گاهی هم باید با خانواده اش گفتگو کند، به یک موسیقی خوب گوش بدهد و محیط اطرافش را جستجو کند. پس تا جایی که می‌توانید او را از تلویزیون که سرشار از اطلاعات از پیش فراهم شده و محدود است دور نگه دارید.
۶ـ جایگزین‌های مناسب فراهم کنید. کودک می‌تواند از محیط اطرافش بسیار بیاموزد. او باید تجربه‌های شخصی خودش را داشته باشد. با ایجاد فرصت‌های مناسب و فعالیت‌های مناسب کنجکاوی‌های کودکتان را تحریک کنید.
ـ فعالیت‌های هنری، ابزار آلات موسیقی و ابزار ساخت، وسایل الکترونیکی، ابزار نقاشی، خمیرهای بازی، لگوها، جورچین‌ها، پازل و انواع کتاب‌های داستان، شعر و ترانه و بسیاری از اسباب بازی‌های هدف دار دیگر همگی امکاناتی هستند که به راحتی می‌توانند جایگزین تماشای کارتون و فیلم‌ها بشوند.
۷ـ کودک را برای بازی و ورزش در خارج از محیط خانه تشویق کنید. او را به پارک و فضای سبز ببرید و یا تشویقش کنید تا درکلاس‌های ورزش شرکت کند. فعالیت ورزشی و بازی برای تحرک و تخلیه انرژی‌های خفته کودک ضروری هستند. او در هر سنی می‌تواند یک فعالیت ورزشی را شروع کند و تا بزرگسالی ادامه بدهد. ورزش مانع رخوت و کم تحرکی ناشی از تماشای تلویزیون می‌شود.
۸ـ برای تفریحات خازج از خانه برنامه ریزی کنید. او را به موزه‌ها، پارک‌ها، مراکز علمی، باغ وحش، ورزشگاه، سینما و تئاتر و سفرهای تفریحی ببرید. این تجربه‌های عملی برای رشد خلاقیت و پرورش استعداد و افزایش دانش کودک ضروری و مناسب هستند و کودک را از اثرات منفی خانه نشینی و پرداختن به فعالیت‌های محدودی مثل تلویزیون دیدن دور می‌کند. در طبیعت او فرصت داردتا از نزدیک لمس کند، ببوید، احساس کند و بشنود. تجربیاتی که در تلویزیون دست نیافتنی هستند.
۹ـ اگر کودک تان توانست مطابق با الگوی برنامه ریزی پیش برود و کمتر تلویزیون تماشا کند او را تشویق کنید و جایزه بدهید. پاداش شما می‌تواند در جهت اهدافتان باشد مثلا او را به پارک یا موزه ببرید و تشویقش کنید تا محیط زندگیش را بیشتر بشناسد. لباس و کتاب و سی دی بازی هم می‌توانند جایزه‌های خوبی باشند. اگر یک سی دی بازی به کودک هدیه بدهید به او این پیام را می‌دهیدکه «من به تو اعتماد کردم و مطمئنم که درست ازش استفاده می‌کنی».
۱۰ـ الگوی مناسبی باشید. اگر می‌خواهید حرف‌ها و نکاتی که به کودک گوشزد می‌کنید بهایی داشته باشد باید خودتان به آنها پایبند باشید. تماشای برنامه‌های تلویزیون را جدی نگیرید و خودتان مدام شبکه‌های تلویزیونی را بالا و پایین نکنید. طوری رفتار کنید که انگار تلویزیون جایگاه مهمی در زندگی تان ندارد و اولویت‌های دیگری در خانه و در کنار خانواده تان دارید. کودک از شما یاد می‌گیرد برای هرچیزی در زندگی چه ارزشی قایل باشد.
این نکته‌ها را به یادداشته باشید:
ـ برای کودک حدومرز تعیین کنید. مثلا اول باید درس‌هایش را بخواند و سپس کارتون تماشا کند و یا استراحت بعد از رسیدن از مدرسه نباید دراز کشیدن جلوی تلویزیون باشد.
ـ قانون تماشای تلویزیون را پیاده کنید:
کودک زیر دوسال نباید تلویزیون ببیند. زیرا انگیزه و کنجکاوی او را در باره محیط زنگی‌اش می‌گیرد و سرعت رشد مهارت‌هایش را کند می‌کند.
کودک بالای دو سال نباید بیش از دو ساعت تلویزیون تماشا کند. بزرگترها هم بیش از این زمان نیازی به سرگرم شدن با برنامه‌های تلویزیون را ندارند.
ـ تماشای تلویزیون باید با نظارت شما باشد. پس تلویزیون را در مکانی قرار بدهید که بتوانیدبه راحتی کودک را کنترل کنید.
ـ می‌توانید بدون تلویزیون زندگی کنید. آیا دوست دارید کودکتان عاشق کتاب و موسیقی باشد؟ آیا کودکی خلاق می‌خواهید؟ می‌توانید اصلا تلویزیون نداشته باشید. مطمئن باشید که نه شما و نه کودکتان چیزی را از دست نخواهید داد. شاید فکر کنیدرسانه در دنیای مدرن نقش مهمی دارد و کودک بخشی از دریافت‌هایش را از رسانه‌ها به دست می‌آورد. این نکته تا حدودی درست است و اما شما می‌توانید رسانه را به نفع خودتان بهره برداری کنید. پیش از اینکه اجازه بدهید کودک شما هر چیزی می‌خواهد را تماشا کند محتوایش را بررسی کنید. فیلم‌ها و انیمیشن‌هایی که محتوایی خشونت‌آمیز دارند را از دسترس کودک دور کنید و مطمئن شوید او چیزی را تماشا می‌کند که می‌فهمد و مناسب سن و سالش است.
ـ از سی دی‌های آموزشی برای یادگیری زبان یا برخی از مهارت‌های فکری استفاده کنید. حتی بعضی از سی دی‌های بازی محتوایی آموزشی دارند و یا می‌توانند هیجان روحی کودک را تخلیه کنند. اگر شما خودتان انتخاب‌های هدفمند را در اختیار کودک قرار بدهید. کودک هم تابع قوانین شما خواهد بود و از طرف دیگر احساس آزادی عمل می‌کند.
ـ بعد از تماشای برنامه‌های تلویزیون با کودک راجع به آنچه دیده و آموخته است گفتگو کنید. با این روش شما درک درستی از تاثیرات مثبت و منفی تماشای تلویزیون و رسانه‌های دیگر به دست می‌آورید.
ـ شما می‌توانید با کودک دبستانی تان درباره تاثیرات منفی تلویزیون صحبت کنید. او می‌تواند بپذیرد بعضی از چیزهایی که در برنامه‌های تلویزیونی مطرح می‌شوند ممکن است نادرست باشند و حتی با قوانین و عرف جامعه و خانواده نیز متعارض باشند.
مخاطبان محترم گروه اجتماعی مشرق می توانند اخبار، مقالات و تصاویر اجتماعی خود را به آدرس shoma@mashreghnews.irارسال کنند تا در سریع ترین زمان ممکن به نام خودشان و به عنوان یکی از مطالب ویژه مشرق منتشر شود. در ضمن گروه اجتماعی مشرق در صدد است با پیگیری مشکلات ارسالی شما از طریق کارشناسان و مشاوران مجرب پاسخی برای ابهامات مخاطبان عزیز بیابد.
منبع: اطلاعات
