به گزارش مشرق، در آستانه چهلمین روز درگذشت یار دیرین حضرت امام خمینی (ره) و مرید رهبر معظم انقلاب، محمد کاظم انبارلویی در یادداشتی به تکریم مقام آن مرحوم پرداخت و نوشت: حبيب‌الله عسكراولادي را در يك كلمه بايد استاد گفتگو لقب داد. گفتگو راهكار همگرايي و وحدت است. گفتگو تنها راه رفع شهبات و روشنگري است. گفتگو الفت ايجاد مي‌كند و نقد را از «فرد» به «فكر» سوق مي‌دهد. 40 روز از رحلت استاد گفتگو مي‌گذرد و جاي او همچنان خالي است. كسي اهل گفتگو است كه داراي منطق باشد. كسي اهل گفتگو است كه از ظرفيت عقل خود براي رفع مشكلات و برون رفت از بحران‌ها مدد مي‌گيرد. كسي اهل گفتگو است كه توليد فكر دارد و در مسير انديشه‌ورزي است.
حبيب‌الله عسكراولادي اين چنين بود و هرگز از گفتگو در هيچ سطحي با دوست و دشمن گريزان نبود.
او از آغاز نهضت اسلامي با ياران خود پشت سر رهبري نظام حركت مي‌كرد و آهنگ حركت خود را از فقيه جامع‌الشرايط عصر خود مي‌گرفت. او يك انقلابي تمام عيار بود لذا قطب‌نماي حركت خود را با رهبر انقلاب اسلامي تنظيم مي‌كرد.
او در آغاز نهضت اسلامي بيشترين سطح تماس را با مراجع و علماي بزرگ عصر خود داشت. برخي از اين تماس‌ها مستقيما از سوي امام (ره) هدايت مي‌شد يعني او ماموريت مي‌يافت پيام‌هايي را منتقل كند اما كثيري از اين تماس‌ها از سوي خود او صورت مي‌گرفت تا خلأي را كه وجود داشت پر كند. حجم گفتگوها و تماس‌ها بقدري بود كه اجازه نمي‌داد دشمن در گردش اطلاعات بين انقلابيون و نوع ارتباطات آنها اخلال بوجود آورد.
15 خرداد كه نقطه عطف در تاريخ نهضت اسلامي است محصول گفتگو و همگرايي چند هيئت مذهبي در مساجد و محلات تهران بود كه با هدايت امام خميني (ره) و تماس‌ها و گفتگوهاي سياسي بين سران آن با هدف‌گذاري رسوايي و افشاگري عليه رژيم يزيدي پهلوي صورت گرفت. اگر اين نوع ارتباطات و نيز گردش اطلاعات و الگوي سازماني آن بين مومنين نهادينه مي‌شد، ما امروز نيازي به «حزب» و «تشكيلات» براساس مدل غربي و ليبرالي نداشتيم.
عسكراولادي تا قبل از اعدام انقلابي منصور و قضيه كاپيتولاسيون يكي از برجسته‌ترين و شاخص ترين شخصيت هايي بود كه گفتگو بين انقلابيون را ساماندهي مي‌كرد. ايام اسارت و زندان كه دوراني متفاوت بود نوعي ديگر از گفتگو را اقتضا مي‌نمود. ايام زندان دوراني بود كه انواع تفكراتي كه با رژيم مبارزه مي‌كردند مجبور بودند ديوار به ديوار و سلول به سلول هم زندگي كنند. كاركرد و كاربرد گفتگو در زندان بيش از بيرون زندان ضرورت پيدا مي كرد و عسكراولادي در اين عرصه شاخص‌ترين چهره بود. عسكراولادي در زندان از يك طرف وظيفه داشت جبهه اهل ايمان و طرفدار انقلاب را متحد و يكپارچه نگه دارد و از طرف ديگر مجبور بود گفتگو را براي روشنگري با سه جبهه كفر، الحاد و نفاق تدارك نمايد.
گفتگو با منافقين پيچيده ترين و مشكل ترين آنها بود كه گاهي به صورت دو جانبه و گاهي چند جانبه صورت مي گرفت و آثار و بركات زيادي داشت. اين گفتگو نهايتا منجر به صدور فتواي «نجس پاكي» گرديد. اين فتوا خط مميز بين مومنين و منافقين شد. اگر اين كار صورت نمي‌گرفت ضربات منافقين به انقلاب در زندان و بيرون از زندان ممكن بود انقلاب را سال‌ها به تاخير بيندازد. گفتگو با حزب توده، چريك‌هاي فدايي خلق و نيز ليبرال‌ها در سطوحي دنبال  شد و عسكراولادي در اين گفتگوها حرف اول را مي‌زد.
گفتگو پس از انقلاب در سه سطح دنبال شد:
1- گفتگو با عناصر مخالف اسلام فقاهتي كه دستي در همپيماني با سكولارها و ليبرال‌ها داشتند.
2- گفتگو با اهل ايمان براي همگرايي و اتحاد در برابر جبهه كفر، نفاق و الحاد.
3- گفتگو با اهل فتنه و طمع به بازگشت سران آنها به اردوگاه انقلاب اسلامي.
اسناد و مدارك اين سه سطح گفتگو را بايد جمع‌آوري كرد و به عنوان يك تجربه انقلابي و اسلامي ثبت نمود و براي آيندگان به يادگار گذاشت. گفتگوهاي چهره به‌چهره، نامه‌نگاري‌هاي مطبوعاتي و علني، نامه‌هاي محرمانه غيرقابل انتشار از جمله فعاليت‌هاي عسكراولادي در اين باب، كه در حوزه امر به معروف و نهي از منكر صورت مي‌گرفت، خواندني است.
همه كساني كه طرف گفتگو با عسكراولادي بودند نمي‌توانستند صدق، صفا، يكرنگي و اخلاص او را زير سئوال ببرند. آنان همچنين رويكرد مشفقانه او را منكر نبودند. به همين دليل در تشييع او به سراي آخرت، همه براي پاسداشت شخصيت ارزشمند او آمده بودند.
اشاره به خطوط مطرح در اين سطح از گفتگوها خارج از حوصله اين مقال است. اما بد نيست به فعاليت‌هاي ماه‌هاي پاياني عمر او در باره مهار فتنه اشارتي رود؛
او در ماه‌هاي پايان عمر خود يك گفتگوي مكتوب را با 7 تن از اصلاح طلبان آغاز كرد و با زبان صدق و اخلاص از آنان خواست جايگاه حريم راي و حرم انقلاب را رعايت كنند و از تكرار دروغ تقلب پرهيز نمايند. او از آنان خواست از همگرايي با آمريكا، اسرائيل و انگليس دشمنان قسم خورده نظام فاصله بگيرند و در مسير همگرايي با ملت قرار گيرند. 4 دور گفتگو بين او و آن هفت تن انجام شد و در رسانه‌هاي دوم خردادي انعكاس يافت. طرف مقابل گفتگوها را متوقف كرد و ادامه نداد اما آثار اين گفتگو بر رفتار آنها سايه افكند و آنان به ديده احترام به نفس گفتگوها و منطق عسكراولادي نگاه كردند.
آقاي عسكراولادي در همين ماه‌هاي پاياني عمر خود نامه هاي متعددي به آقايان هاشمي رفسنجاني، سيدمحمد خاتمي، سيدمحمد موسوي‌خوئيني‌ها و سيدحسن خميني نوشت و در مصاحبه‌ها و سخنراني‌هاي خود خطاب به كروبي و موسوي از آنها به عنوان برادران خود ياد كرد، تا شايد موفق شود نقطه پاياني بر موضوع فتنه بگذارد. او طمع داشت اين دو سرباز فراري به خيمه دشمن را برگرداند و در اين كار خود توفيقات زيادي براي تلطيف فضاي كينه ورزي و خصومت در جامعه اسلامي داشت. هزينه هاي زيادي هم از آبروي خود كرد و مي گفت انسان هر چه دارد بايد براي استحكام جايگاه ولايت فقيه و پايداري انقلاب هزينه كند حتي از آبروي خود بگذرد و چيزي را درون قبر نبرد.
او فضاي دو قطبي در جامعه را سم انقلاب و آن را محصول كار سرويس هاي اطلاعاتي دشمن مي دانست. او به سربازگيري دشمن از اردوگاه انقلاب فوق العاده حساس بود و مي‌گفت به هر قيمت شده بايد از اين كار جلوگيري كنيم و همه را در خيمه ولايت نگه داريم.
حرف اول و آخر او و نيز هدف او از گفتگو همين بود.
امروز 40 روز است كه از رحلت جانگداز آن عزيز مي گذرد. ياد او را گرامي مي داريم و آواي گفتگوي او را كه در جامعه ما منادي وحدت و همگرايي اهل ايمان بود با گوش جان مي شنويم.