گروه بین‌الملل مشرق - تشدید بحران در سوریه که ناشی از فعالیت‌های گسترده کشورهای عرب محافظه کار و قدرت‌های فرامنطقه‌ای حامی گروه‌های معارض سوری و کمک رسانی از سوی آنها به نیروهای تروریستی و تکفیری فعال در بحران سوریه است و نیز طرح ادعاهای کشورهای غربی و متحدان عرب آنها علیه دولت سوریه مبنی بر استفاده از سلاح‌های شیمیایی علیه مردم در این کشور، سبب شد تا همشهری دیپلماتیک در یک گفت‌وگوی اختصاصی با دكتر عدنان محمود، سفیر جمهوری عربی سوریه در ایران به بررسی وضعیت آرایش نیروهای سیاسی فعال در بحران سوریه، ارزیابی ریشه ها و نتایج این بحران و نقش دولتهای خارجی در گسترش این بحران بپردازد. دكتر عدنان محمود پيش از اين وزير اطلاع رساني دولت سوريه بوده است و سابقه و تجربه فعاليت هاي رسانه اي وي باعث شد تا با طمأنينه، گشاده رويي و صراحت در كلام پذيراي ما باشد.


آقاي سفير، ارزيابي شما در خصوص آخرين تحولات كشورتان به ويژه تروريست‌هايي كه از كشورهاي مختلف وارد سوريه مي‌شوند چيست؟

سوریه به عنوان یک دولت - ملت و ارتش واحد در برابر یک جنگ تروریستی بی‌سابقه قرار گرفته است. آن هم از سوی گروه‌های تکفیری و تروریستی که وابسته به جبهه النصره و سازمان القاعده هستند. این گروه‌های تکفیری از سوی غرب و آمریکا و برخی از کشورهای منطقه ازجمله ترکیه، عربستان و قطر حمایت می‌شوند. این حمایت‌ها به ویژه شامل ارسال سلاح، پول و تروریست‌هایی است که از 83 کشور جهان وارد سوریه می‌شوند.

تروریست‌ها در این دو سال و نیم به هرگونه اقدامی علیه ملت سوریه ازجمله کشتار مردم بی‌گناه سوریه و نیز تخریب زیرساخت‌های اقتصادی ارگان‌های دولتی این کشور از جمله سازمان‌های اقتصادی، بیمارستان‌ها، مدارس و دانشگاه‌های آن دست زده‌اند. اما باید گفت با گذشت بیش از دو سال و نیم از این جنگ تروریستی آشکار علیه سوریه، ارتش سوریه به همراه مردم این کشور به پیشرفت‌های راهبردی علیه گروه‌های تروریستی دست یافته و توانسته خسارت‌های زیادی به آنها وارد کند و اهداف این طرح توطئه‌آمیز را ناکام بگذارد.

در واقع این گروه‌ها در راستای مشارکتی تمام‌عیار با بعضی کشورهای منطقه مانند عربستان، قطر، ترکیه و نیز دولت‌های غربی و آمریکا عمل می‌کنند. از این‌رو می‌توان گفت این کشورها مسوولیت مستقیم حمایت از تروریسم و ریخته شدن خون مردم سوریه و کشتار آنها را برعهده دارند. چنین دخالت‌هایی خلاف اصول حقوق بین‌الملل است.

در یک تحلیل کلی می‌توان گفت این گروه‌های تروریستی و حامیان آنها به دلیل پایداری، مقاومت و جانفشانی مردم سوریه در حمایت از دولت این کشور نتوانسته‌اند به اهداف خود دست یابند. همین ایثارها و جانفشانی‌های مردم سوریه سبب شده که ارتش بتواند توفیقات مهمی در قبال گروه‌های تکفیری به دست آورد و آنها را شکست دهد. بنابراین تمام نقشه‌های این گروه‌ها و کشورهای منطقه و اتاق‌های فکری- عملیاتی حامی آنها که در ترکیه قرار دارند و در راستای اعزام تعداد زیادی از این تروریست‌ها و سلاح‌رسانی به معارضان فعالیت می‌کنند، نقش بر آب شد. در حقیقت این گروه‌ها و حامیان آنها در یک اتاق عملیاتی مشترک با رژیم صهیونیستی علیه سوریه عمل می‌کنند و تمامیت ارضی دولت سوریه را هدف قرار داده‌اند. باید گفت مردم سوریه و دولت این کشور نمونه شرافتمندی از پایداری و مقاومت در مقابل گروه‌های تروریستی از خود نشان دادند.

جا دارد در اینجا قدردانی و تشکر خود را از مواضع جمهوری اسلامي ایران، چه مردم و چه ارگان‌های مختلف دولت جمهوری اسلامی ایران و در رأس آن مقام معظم رهبری ابراز دارم. به ویژه آنکه مقام معظم رهبری همواره بر حمایت از سوریه در رویارویی با این توطئه غرب و در رأس آن آمریکا و به دست آوردن ثبات و امنیت سوریه و همچنین شکست دادن تمامی گروه‌های تکفیری - تروریستی تاکید کرده‌اند. نکته دیگر در این مورد آن است که همچنان‌که رهبر انقلاب گفتند هدف این فعالیت‌های تروریستی به زانو درآوردن محور مقاومت است که سوریه حلقه اصلی آن محسوب می‌شود.

در واقع این توطئه تروریستی غربی-آمریکایی با هدف تامین امنیت رژیم صهیونیستی، کل محور مقاومت را هدف قرار داده است. کمااینکه در اظهارات مقامات آمریکایی و غربی نیز منعکس شده بود که هدف از تهدید سوریه به تجاوز نظامی، ارسال پیام به ایران و حزب‌الله است. در واقع هدف آنها از ضربه زدن به سوریه، تضعیف محور مقاومت در منطقه است که به مقابله با هیمنه رژیم صهیونیستی می‌پردازد و با هرگونه سلطه‌گری استعماری و استبدادی در منطقه مبارزه می‌کند. در واقع محور مقاومت در راستای حمایت از حاکمیت و استقلال کشورهای منطقه عمل می‌کند. چنانکه در قضیه فلسطین و استیفای حقوق ملت فلسطین نیز در راستای ایجاد یک دولت مستقل که پایتخت آن قدس شریف باشد، عمل می‌کند. بنابراین ما اطمینان داریم که آینده از آن اصولی است که ایران و سوریه در منطقه از آنها حمایت می‌کنند.


فکر نمی‌کنید مخالفان ، معارضان و حامیان منطقه‌ای آنها در مورد سوریه دچار یک اشتباه استراتژیک شده‌اند، به این معنا که دایره فعاليت‌هاي تروريستي به‌داخل سوریه محدود نخواهد ماند و کشورهای حامی آنها هم در آتشی که برافروخته‌اند متضرر خواهند شد.

این اشتباه راهبردی غرب و آمریکاست که تروریست‌ها را به سوریه می‌آورند؛ چراکه حضور تروریست‌ها خود خطری برای منطقه و جهان خواهد بود. بنابراین کشورهایی که از تروریست‌ها در سوریه حمایت می‌کنند، در حقیقت مسوول مستقیم فراگیر بودن این مشکلات و تسری آن به دیگر کشورهای منطقه و تهدید ثبات و امنیت منطقه خواهند بود.


از زمانی که حمله نظامی به‌عنوان یک تهدید در برابر سوریه مطرح شد، واکنش اقوام و طوایف در برابر این تهدید چگونه بوده و این موضوع چه تاثیری بر فضای کلی افکار عمومی در سوریه داشته است؟

تاکید می‌کنم که سوریه از یکپارچگی ملی بی‌نظیری درمنطقه برخوردار است و تمامی این اقدامات و تحریکاتی که از سوی دشمنان سوریه انجام می‌گیرد، نتوانسته در یکپارچگی مردم و جامعه سوریه خللی وارد کند. در حقیقت این یکپارچگی ملی مردم سوریه نشان‌دهنده هویت ملی آنهاست، بنابراین با وجود آنکه توطئه غربی-آمریکایی این یکپارچگی را که ویژگی جامعه سوریه است، هدف قرار داده و از تمامی اشکال تحریکات قبیله‌ای و طایفه‌ای برای از هم پاشیدن جامعه سوریه استفاده کرده‌اند اما به دلیل اینکه چنین موضوعاتی موکدا در جامعه سوریه هیچ جایگاهی ندارند، آنها شکست خوردند.

من تاکید می‌کنم این طایفه‌گری و فتنه‌اندوزي هیچ جایگاهی در سوریه ندارد. چنانکه سوریه و ایران همواره دیگران را نیز به وحدت اسلامی دعوت کرده و می‌کنند و از طریق سازمان‌های مردمی و سیاسی تلاش می‌کنند که این وحدت اسلامی در میان امت اسلامی و کشورهای اسلامی برقرار باشد و تمام کوشش‌های تفرقه‌انگیز را رد می‌کنند؛ چراکه می‌دانند این تفرقه‌انگیزی در جهت منافع رژیم صهیونیستی است. همچنان‌که رهبر معظم انقلاب و همچنین دولت جمهوری اسلامی ایران با تمامی اشکال فتنه‌انگیزی مخالفت می‌کنند و همواره بر اتحاد و یکپارچگی بین جوامع اسلامی تاکید می‌کنند.


معارضين مسلح از وجود اقوام و گروه‌های مذهبی و قومی در سوریه چه سوءاستفاده‌ای کردند و چه خسارت‌هایی به وجود آوردند؟

همان‌طور که اشاره کردم، گروه‌های تروریستی و تکفیری همه گروه‌ها و طیف‌های مردم سوریه را هدف قرار داده‌اند. امروز نمی‌توان یک خانواده را در سوریه پیدا کرد که آسیبی از اقدامات گروه‌های تکفیری تروریستی به آن نرسیده باشد و یکی از بستگان و عزیزان خود را در این جنگ از دست نداده باشد. در واقع باید گفت اقدامات جنایتکارانه و وحشیانه‌ای که تروریست‌ها علیه مردم سوریه انجام دادند، باعث شده عزم و اراده مردم سوریه در حفظ یکپارچگی و اتحاد خود به‌ویژه در رویارویی با این گروه‌های تروریستی افزایش یابد. مردم سوریه از هیچ‌گونه جان‌فشانی در راه حفظ وحدت، مبارزه با گروه‌های تروریستی و دفاع از حاکمیت سوریه و استقلال، ثبات و امنیت آن و شکست این گروه‌ها دریغ نکردند؛ چراکه می‌دانند هدف این گروه‌ها در حقیقت برگرداندن سوریه به هزاران سال قبل است؛ امری که به دلیل پایداری مردم و دولت سوریه امکان‌پذیر نیست.


نقش و جایگاه اکراد به صورت خاص در صورت حمله نظامی به سوریه چگونه است و آنها در صورت حمله احتمالی به سوریه چه رفتاری از خود بروز خواهند داد؟

می‌توانم بگویم در حقیقت تمامی فرزندان ملت سوریه با روحیه بالای ملی به مبارزه با گروه‌های تروریستی پرداختند ازجمله برادران کرد. در واقع گروه‌های کرد همراه با دیگر افراد جامعه سوریه در کنار ارتش و دولت این کشور، با مبارزه و رویارویی با معارضان‌پشتیبانی از حاکمیت ملی، استقلال، ثبات و امنیت سوریه پرداختند.


بحث استفاده از سلاح‌های شیمیایی طبعا در افکار عمومی جهانی بسیار توجه‌‌برانگیز است و همه نسبت به آن واکنش جدي نشان می‌دهند. شما چه ارتباطی بین ‌ادعاي استفاده از سلاح‌هاي شيميايي و عدم توفیق بیش از دو سال و نیم فشار و هجمه علیه ملت و دولت سوریه می‌بینید؟

این بهانه استفاده از سلاح شیمیایی و تهمت‌هایی که آمریکا و کشورهای غربی علیه دولت سوریه مطرح کردند، هیچ مبنای دقیقی ندارد و ادعاهای دروغین و بی‌اساسی است. چنان‌که کارشناسان بین‌المللی تاکید کردند که تمامی فیلم‌ها و ویدئوهایی که دولت آمریکا در مورد استفاده دولت سوریه از سلاح‌های شیمیایی در منطقه‌غوطه ارائه داده، دستکاری شده هستند. این حرف کارشناسان بین‌المللی است و نه دولت سوریه. علاوه بر این، دولت سوریه و برخی از کشورهای دیگر که این موضوع را پیگیری می‌کنند، مستندات قاطعی دارند که نشان می‌دهند که این گروه‌های تروریستی بودند که با حمایت ترکیه از ماه مارس گذشته از سلاح شیمیایی استفاده کردند.

حتی خبرهایی منتشر شد که نشان می‌داد دولت سوریه تعدادی از تروریست‌ها را در حالی که مقداری گاز سارین همراشان بود، دستگیر کردند. براساس این شواهد به نظر می‌رسد لابراتوارهایی که این سلاح‌های شیمیایی در آنها ساخته می‌شد، در ترکیه هستند و از این‌رو چون ترکیه شریک جرم استفاده گروه‌های تروریستی از سلاح شیمیایی است، پرونده این موضوع را بستند. بنابراین پرونده سلاح شیمیایی تنها یک بهانه برای دخالت و تهدید به حمله به سوریه است؛ آن هم در شرایطی که گروه‌های تروریستی شکست خورده‌اند. از سوی دیگر، دولت سوریه در ارتباط با ارسال گروه حقیقت‌یاب برای بررسی این مساله با سازمان ملل به توافق رسید و همچنین با این کمیته همکاری کرد و به پیشنهاد روسیه پاسخ مثبت داد و از آن استقبال کرد تا تمام بهانه‌هایی که در این زمینه وجود داشت از دست کسانی که سوریه را به تجاوز نظامی تهدید می‌کردند، خارج کند و مانع هرگونه تجاوز علیه کشور سوریه با بهانه‌ها و ادعاهای دروغین بی‌پایه و اساس شود.

امروز حتی افکار عمومی جهان در غرب و آمریکا در اساس این مستندات دستکاری‌شده را که دولت آمریکا ارائه داده، باور ندارند. بنابراین می‌بینیم این جبهه مخالفت با تجاوز علیه سوریه در همه جهان و به‌ویژه در افکار عمومی آمریکا فراگیرتر شده، چراکه مردم آمریکا هنوز بهای سنگین شکست جنگ‌های عراق و افغانستان را پرداخت می‌کنند. براساس برآوردها، هزینه این جنگ‌ها در افغانستان و عراق بیش از 5هزار میلیارد بوده که از جیب مردم آمریکا پرداخت شده و بیش از 5/1 میلیون نفر از مردم عراق نیز در این جنگ توسط آمریکاییان کشته شده‌اند.


فکر می‌کنید در صورت حمله نظامی به سوریه، موضع متحدان شما به‌خصوص روسیه و چین چیست؟

موضع روسیه موضعی اصولی و مبتنی بر اصول منشور سازمان‌ملل و حقوق بین‌الملل است. در حقیقت، این اصول در ارتباط با ضرورت احترام گذاشتن به حاکمیت و استقلال کشورها و مخالفت با دخالت در امور داخلی دیگر کشورهاست. همچنین روسیه بر این اساس با هرگونه اقدام نظامی علیه کشورها با بهانه‌ها و ادعاهای واهی بی‌اساسی که در راستای اهداف سیاسی برخی از کشورهاست، مخالف است. علاوه بر این در مقابل هرگونه اقدامات تروریستی که گروه‌های تروریستی و تکفیری در سوریه انجام می‌دهند، از دولت سوریه حمایت می‌کند که این امر هم براساس مقررات سازمان ملل و شورای امنیت در مبارزه با تروریسم است. روسیه و چین می‌دانند که هدف از جنگ و اقدامات گروه‌های تکفیری - تروریستی در سوریه تنها کشور سوریه نیست بلکه این امر پیامدهایی برای امنیت و ثبات منطقه به دنبال خواهد داشت.

به نظر شما حمله احتمالی به سوریه بر استقرار ثبات و امنیت منطقه چه تاثيري خواهد گذاشت و آرایش سیاسی منطقه را به چه شكل درمي‌آورد؟

ما می‌دانیم که هرگونه تجاوز به سوریه، می‌تواند تمام منطقه را به آتش بکشد و پیامدهای فاجعه‌آمیز آن برای ملت‌ها و کشورهای منطقه و تمامی جهان است. علاوه بر این باید دانست این پیامدها چیزی بیش از آثار مخرب اقتصادی و بهای سنگینی که کشورهای حامی این تجاوز پرداخت خواهند کرد، است. بنابراین سوریه تمام تلاش خود را در جهت مانع شدن از این تجاوز انجام خواهد داد که این موضوع نشان‌دهنده میزان علاقه‌مندی دولت سوریه به شهروندان سوری و حفظ امنیت کشور و نیز حفظ امنیت تمامی منطقه است.

بنابراین دولت سوریه با همراهی همه دوستان خود در این راستا عمل می‌کند تا بتواند از وقوع چنین تجاوزی جلوگیری کند و از این جهت بر راهکار مسالمت‌آمیز و سیاسی حل این بحران تاکید می‌کند. همچنین دولت سوریه از کشورها می‌خواهد که به مسوولیت خود در این زمینه عمل کنند؛ یعنی از آنها می‌خواهد که کشورهای دیگر را که از تروریست‌ها حمایت می‌کنند وادار سازند که کمک‌های خود را به تروریست‌ها متوقف کنند، از تجهیز آنها به اسلحه و پول دست بکشند، از ورود تروریست‌ها به خاک سوریه جلوگیری و در محاسبات اشتباه خود در حمایت از تروریست‌ها در سوریه تجدیدنظر کنند.


رئیس‌جمهور سوريه به تازگی در گفت‌وگوهای رسانه‌ای خود اشاره کرد که در صورت حمله نظامی به سوریه انتظار هر چیزی را داشته باشید، تفسیر شما از این جمله چیست؟

رئیس‌جمهور براساس واقعیاتی که می‌بیند، رفتار می‌کند و این نکته به این موضوع اشاره دارد که منطقه خاورمیانه در برابر تمام احتمالات قرار دارد. از این‌رو هرگونه تجاوز به کشور سوریه به مثابه جرقه‌ای برای یک جنگ فراگیر در خاورمیانه خواهد بود. از آنجا که خاورمیانه منطقه‌ای پراضطراب است، این جنگ تمامی منطقه را به آتش خواهد کشید. از این‌رو می‌بینیم رئیس‌جمهور سوریه با این آگاهی آنها را از این موضع‌گیری بر حذر داشته و از آنان خواسته در موضع‌گیری‌های خود تجدیدنظر کنند و نسبت به پیامدهای چنین تصمیماتی در مورد حمله به سوریه تذکر داده، زیرا در صورت حمله به سوریه آنها مجبور به پرداخت تاوانی بسیار سنگین در منطقه و جهان خواهند شد.

با تکیه بر این تحلیل هم رئیس‌جمهور سوریه دیگران را به عقلانیت دعوت کرد و از اصحاب حکمت و عقل خواست در مورد پیامدهای فاجعه‌آمیز این جنگ و تجاوز فکر کنند؛ چراکه مساله برای تمامی ملت‌های منطقه و جهان روشن است. از سوی دیگر، مشخص است که هدف این تبلیغات علیه سوریه تحریف حقایق است که البته دیگر کارایی خود را علیه کشور سوریه از دست داده و افکار عمومی جهان متوجه می‌شوند که این تبلیغات تنها به منظور جنگ‌افروزی و توجیه حمله نظامی به سوریه است. به‌خصوص که مردم کشورهای غربی همین تبلیغات را پیش از حمله به عراق و افغانستان نیز به خاطر دارند و هنوز در حال پرداخت بهای سنگین آن جنگ‌ها هستند. افکار عمومی جهان همچنین به کمک‌ها و حمایت‌های آمریکا از القاعده در کشور سوریه پی برده‌اند و می‌دانند که این حمایت‌ها امنیت جهان را در معرض خطر قرار داده است.

اما به نظر می‌رسد درسی از این موضوع نگرفته‌اند.

امیدواریم که این درس گرفته شود ولی روشن است که افزایش مخالفت‌ها علیه سوریه ناشی از همین موضوع است. من اخيرا خواندم که بیش از 63درصد مردم آمریکا با جنگ در سوریه مخالف هستند. همچنین موضع مجلس انگلیس نیز که با جنگ در سوریه مخالفت کرده بود، نشان‌دهنده همین موضوع است. گسترش جبهه مخالفان جنگ در سوریه نیز نشان می‌دهد افکار عمومی از چنین جنگ‌هایی درس آموخته‌اند.

یکی از علت‌های طرح اتهام استفاده از سلاح‌های شیمیایی، تاثیر بر افکار عمومی و اثر روانی آن در کل دنیا برای بسترسازی حمله نظامی به سوریه بوده است. از این‌رو به نظر می‌رسد دولت سوریه هم در مقابل باید براي بسیج افکار عمومی علیه به راه افتادن جنگ در سوریه برنامه داشته باشد. به‌ویژه آنکه شخصیت‌های بسیاری هم در دنیا مخالف هرگونه جنگ هستند. از سوی دیگر، در شرایط فعلی به نظر می‌رسد در جنگ رسانه‌ای قرار داریم. آیا دولت سوریه برای تقویت جبهه مخالفان جنگ در سطح جهاني برنامه‌ای دارد؟

بله، حتما دولت سوریه و تمامی ارکان آن به‌ویژه وزارت خارجه، سفارتخانه‌های سوریه، مجلس سوریه و حتی مردم سوریه که در خارج هستند و نیز ان‌جی‌اوها فعالیت‌های بسیاری در زمینه فراگیر کردن جبهه مخالفان می‌کنند. این برنامه‌ها شامل ارتباط با سازمان‌های بین‌المللی که علیه جنگ فعالیت می‌کنند نیز می‌شود. در واقع دولت سوریه با تمام امکانات موجود در جهت جلوگیری از وقوع این جنگ تلاش می‌کند. از این‌رو می‌بینیم که هر روز تعداد مخالفان با جنگ در سطح منطقه و جهان افزایش می‌یابد. به عنوان مثال در تهران سفرای آمریکای لاتین روز همبستگی با سوریه در جنگ علیه این کشور را اعلام کردند.

همچنین شاهد فعالیت‌های مردمی در مخالفت با حمله و تجاوز به سوریه هستیم. از سوی دیگر ما به‌عنوان سفارت سوریه در تهران مشغول توضیح دادن چرایی و پیامدهای این حمله نظامی برای افکار عمومی ایران هستیم. از این‌رو تعداد زیادی پیام‌های حمایت‌آمیز از سوی مردم ایران دریافت کردیم. در حقیقت این یکپارچگی مردم، ارگان‌های دولت و به‌ویژه رهبری مردم ایران با سوریه به خوبی قابل لمس است به همه اینها باید فعالیت‌ها و اعلام همبستگی سفرای آسیایی و کشورهایی که مخالفت خود را با جنگ در سوریه اعلام کردند، اضافه کرد. به‌ویژه آنکه آگاهی از خطرات این تجاوز در حال افزایش است. در نهایت باز هم تاکید می‌کنم که روحیه و اراده ملی مردم سوریه امروز نیرومندتر از همیشه است و ما هم سعی می‌کنیم که جهت جلوگیری از وقوع چنین جنگی مانع تمامی این بهانه‌ها شویم؛ چراکه وقوع جنگ در سوریه پیامدهای بسیار خطرناکی برای منطقه و جهان دارد. البته همه این تلاش‌ها، صلح‌آمیز، با تاکید بر دفاع از حاکمیت و استقلال سوریه، تصمیم‌گیری مستقل مردم سوریه، تداوم مبارزه با گروه‌های تروریستی و مخالفت با هرگونه دخالت خارجی در امور داخلی سوریه است و بازگرداندن امنیت و ثبات به کشور سوریه را دنبال می‌کند.

ملت سوریه در بیش از دو سال و نیم گذشته متحمل رنج‌های بسیاری شده‌اند. نقش همسایگان سوریه در این بحران را نمی‌توان نادیده گرفت. شما چه چشم‌اندازی را برای اصلاح رفتار آنها به‌ویژه ترکیه و اردن نسبت به ملت سوریه و تصحیح مواضع‌شان می‌بینید؟

در حقیقت این موضوع به ما ارتباطی ندارد و به کشورهایی که اشاره کردید مربوط است؛ چراکه تمامی کشورهای همجوار این‌طور موضع‌گیری نکردند. اگرچه من تاکید می‌کنم که با حمایت از گروه‌های تروریستی جبهه النصره و گروه‌های تکفیری وابسته به سازمان القاعده دست دولت ترکیه به ويژه اردوغان آلوده و آغشته به خون مردم سوریه است و از این‌رو مسوولیت مستقیم این جنایت‌ها به این دولت برمی‌گردد اما باید بگویم ما بین مردم و دولت ترکیه تفکیک قائل هستیم. در حقیقت ما روابط تاریخی قوی با ملت ترکیه داریم، چنان‌که مردم ترکیه با دولت و مردم سوریه در مخالفت با این اقدامات تروریستی اعلام همبستگی کرده‌اند. من فکر می‌کنم مردم ترکیه، دولت خود را در ارتباط با این جنایات علیه مردم و دولت سوریه داوری و بازخواست می‌کنند.