گروه بین الملل مشرق - اختلاف در محافل آمريكا در مورد موضع اين كشور در قبال حمايت ارتش مصر از مطالبات مردم و بركناري "محمد مرسي" از سمت رياست جمهوري اين كشور بالا گرفته و این موجب شده، كنگره درخواست توقف كمك ها و حمايت از مصر را مطرح كند."آرون ديويد ميل" كارشناس مسائل خاورميانه در این‌باره نوشت: تعدادي از اعضاي كنگره بر اين باور هستند كه اتهام اصلي متوجه دولت باراك اوباما است؛ چرا كه وي گاهي اوقات با تسامح و تساهل با جماعت اخوان المسلمين برخورد مي كند و گاهي آنگونه كه بايد در برابر ارتش مصر قدرتمند نشان نمي دهد.
اظهارات سفير آمريكا در مصر نيز در مورد ارزش و اهمیت انتخابات این کشور در بحبوحه تظاهراتي كه از 30 ژوئيه در مصر شروع و تا 4 ژوئن ادامه داشت، اين موضوع را تاييد مي كند.
سفير آمريكا در مصر به ناآرامي هاي سياسي كشورهاي عربي که شاهد انقلاب بوده‌اند، اشاره مي كند كه ترجيع بند آنها ناكامي و عدم موفقيت دولت ها در تامين خواسته ها و منافع ملت هايشان است.
به گفته ميلر در سايه اعتقاد رهبران آمريكا بر توانايي تاثيرگذاري بر حوادث مصر در نتيجه خلط ميان يافتن راه حل هاي مشخص براي برخي از مشكلات و نقش آمريكا در ايجاد برخي ديگر از مشكلات، باعث مضاعف شدن مشكلات فعلي شده است، با علم به اينكه دو قدرت ذي نفوذ در مصر ارتش و جماعت اخوان المسلمين هستند و درگيري بين آن دو و ديگر قدرت ها از نظم و ساماندهي خاصي برخوردار نبوده و توانايي تشكلات سياسي مشخص را ندارند.
ميلر تاكيد كرد كه حوادث 18 ماه گذشته مصر اشتباه دولت اوباما نيست و او نمي تواند آن را اصلاح كند؛ از اين رو آمريكا به ارزيابي مجدد و تغيير سياست هايش در قبال شرايط فعلي مصر نياز ندارد.
رابطه آمريكا با ارتش مصر
طبق اظهارات ميلر، اوباما بر اين باور بود که دولت آمريكا مي تواند با حفظ روابط با ارتش مصر، در سازماندهي انتقال حكومت مدني در مصر تاثير گذار باشد؛ به ويژه اينكه واشنگتن طي دهه های گذشته براي حمايت از پيمان صلح با اسرائيل و حفظ رژيم مبارك كه همگام با سياست هاي آمريكا در زمينه پيمان صلح عمل می کرد و مبارزه با تروريسم و حمايت از كانال سوئز از مصر حمايت هاي نظامي و اقتصادي زيادي كرد.
ولي بعد از انقلاب 25 ژانويه آمريكا مجبور به حمايت از انقلاب مردمي در مصر شد و بي درنگ به حمايت از رهبران اخوان المسلمين برخاست؛ از اين رو جاي بسي شگفتي است كه واشنگتن به توقف و تجديد نظر در كمك هايش به مصر تهديد كرده است، در حالي كه اين كشور براي تحول دمكراتيك مبارزه مي كند.
اين موضوع سوالات زيادي را در مواضع آمريكا و اهداف واقعي اش در حمايت از تحول دمكراتيك و يا طرفداري و حمايت از ارتش مطرح مي كند، به ويژه اينكه آمريكا هميشه درصدد تحكيم روابط با ارتش مصر است و نمي خواهد نفوذ خود را به دلايلي متعدد در این کشور از دست بدهد که یکی از این دلایل آن است كه ارتش تنها نماينده قابل اعتماد برای آمریکا در مصر به شمار می آید. سرمنشا اين اعتماد نسبي روابط نظامي آمريكا با نيروهاي مسلح مصر، حفظ معاملات سلاح با ارتش اين كشور در چارچوب حفظ پيمان صلح با اسرائيل، نياز آمريكا به همكاري با سرويس هاي اطلاعات نظامي مصر براي مبارزه با تروريسم، حفظ ثبات در روابط مصر و اسرائيل و در نهايت مهار ايران است. از اينجا مي توان نتيجه گرفت كه در صورت روابط خصمانه با ارتش مصر، آمريكا در دام دشمني با قدرت تضمين كننده پيمان صلح با اسرائيل گرفتار مي شود.
چرخش واشنگتن به سمت روابط با اخوان
ميلر در بخش دوم مقاله خود اتفاقات سال گذشته و به قدرت رسيدن محمد مرسي، نماينده جماعت اخوان المسلمين از طريق يك انتخابات تاريخي كه نتيجه آن انتخاب اولين رئيس جمهور مدني در اين كشور بود را مورد بحث و بررسي قرار مي دهد. وي در اين زمينه در مورد ساده لوحي دولت اوباما مبني بر ین که حاكميت اخوان المسلمين را يك تحول دمكراتيك مي داند، سخن مي گويد؛ به ويژه اينكه اخوان در طول تاريخ شكل گيري و فعاليتش به صورت گروه و جنبش مخالف دمكراسي فعاليت كرده و مبدأ فعاليت هاي آن اطاعت و فرمانبري بوده است.
وخامت سريع اوضاع در مصر دولت اوباما را در موقعيت بحراني در زمينه دفاع از دمكراسي قرار داد؛ از اين رو براي واشنگتن بسيار سخت بود كه روش مرسي را بعد از به دست گرفتن قدرت تغيير دهد و گام هاي حساب شده و بي وقفه اي در زمينه انتقال به دمكراسي واقعي بردارد.
واشنگتن متوجه نبود كه پيوستن به جماعت اخوان المسلمين به منزله پيوستن به حزب، گروه و يا حتي جنبشي داراي افكار و مباني معين است، اخوان المسلمين گروهي با تشكلاتي افراطي است كه جايگاه هر فرد در آن مشخص است.
ميلر تاكيد مي كند كه هدف از انقلاب هاي عربي سياست تمركز زدايي در قدرت، تحول واقعي دمكراتيك، جدا كردن نخبه هاي عرب از حاكمان مستبد و به وجود آوردن مجموعه متنوع از گروه هاي مختلف و تاثيرگذار با افكار انقلابي است.
بر همين مبنا سياست آشفته و بي ثبات كنوني در مصر از هر زمان ديگر داراي محبوبيت بيشتري است؛ چرا كه در حال حاضر اين تنها مصري ها هستند كه مي توانند از طريق برگزاري تظاهرات و آزادي بيان، اصلاحات واقعي و مورد نظر خود را تحقق بخشند و اين موضوع را مرسي بايد بدون ناديده گرفتن واقعيت ها درك مي كرد.
اگر آمريكا بر اين باور است كه همچنان بيشترين تاثيرگذاري را در حوادث مصر دارد؛ ولي بر اساس تحليل دقيق بايد گفت كه تاثيرگذاري در واقعيت هاي جاري مصر تقريبا غير ممكن است. چرا كه در حال حاضر آشتي و مصالحه ميان ايدئولوژي هاي مختلف و متضاد و فراهم آوردن لوازم مورد نياز براي حل بحران فعلي مصر و اختلاف نظر ميان نخبه ها و توده مردم غير ممكن است.
امروزه مصر از فقدان سه عنصر اساسي كه براي ايجاد يك نظام دمكراتيك لازم است، رنج مي برد: نخست، رهبراني كه منافع ملي را فراتر از منافع فرقه اي و طائفه اي مي دانند، دوم: نهادهاي قانوني و پاسخگو بودن و بالاخره سه: ساز و كار حل و فصل مسالمت آميز اختلافات.
واشنگتن تاثيرگذار اصلي در مصر نيست
ميلر بر اين باور است كه بايد اين سوال را به شيوه هاي مختلف مطرح كرد كه چرا آمريكا توانايي تاثيرگذاري در حوادث جاري مصر را ندارد؟ منافع واشنگتن و حفظ امنيت اسرائيل ايجاب مي كند كه روابط مستحكمي با ارتش مصر داشته باشد؛ در نتيجه آخرين موضوعي كه ايالات متحده در موقعيت كنوني نيازمند است، تلاش مجدد براي انتقال مدني قدرت است، به ويژه اينكه سوال هاي زيادي در مورد جديت آمريكا براي تحقق دمكراسي واقعي در داخل اين كشور مطرح شده است.
ميلر در پايان تاكيد مي كند كه دليلي براي ايجاد درام - توقف كمك ها - در صحنه سياسي فعلي مصر و تبديل بي ثباتي موجود به درگيري ميان نيروهاي اسلامگرا و نيروهاي ارتش و مردم وجود ندارد؛ به ويژه اينكه سياست هاي آمريكا در قبال مصر به خاطر حوادث اين كشور، منافع واشنگتن و فاصله گرفتن از اين تفكر كه ايالات متحده اصلي ترين تاثير گذار تحولات داخلي مصر است، پيچيده شده است.
