حسن روحانی از بین معاونین رئیسجمهور که جزو کابینه محسوب میشوند، تاکنون فقط محمدعلی نجفی را بهعنوان معاون رئیس جمهور و رئیس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگر ی، محمدباقر نوبخت را بهعنوان معاون برنامهریزی و نظارت راهبردی و سرپرست معاونت توسعه مدیریت و سرمایه انسانی رییسجمهور، علیاکبر صالحی را بهعنوان معاون رییسجمهور و رییس سازمان انرژی اتمی و الهام امینزاده را بهعنوان معاون حقوقی رئیسجمهور منصوب کرده است.
در این میان اما وی هنوز تصمیمی درباره سایر معاونتهای ریاستجمهوری نگرفته است؛ معاونتهایی ازجمله پارلمانی، اجرای قانون اساسی، امور بینالملل، علمی و فناوری، محیط زیست و بنیاد شهید که تاکنون فرد خاصی از سوی رئیسجمهور برای آنها انتخاب و معرفی نشده است؛ معاونتهایی حساس که بسیاری از مسائل و امورات مهم کشور به آنها مربوط میشود.
یکی از تأثیرگذارترین و حساسترین معاونتهای رئیسجمهور، معاونت علمی و فناوری است که به نوعی اطاق فرماندهی جهاد علمی کشور محسوب میشود؛ معاونتی که به تعبیر رهبر معظم انقلاب اسلامی "معاونت مبارکی است و کارهای بسیار مهم و خوبی را میتواند انجام دهد".
این معاونت "حلقه وصل" همه نهادهای علمی کشور محسوب میشود و مسئولیت ارتباط با نخبگان و دانشمندان علمی و نیز حمایت و پشتیبانی از آنها را نیز برعهده دارد.
حساسیت این معاونت آنجا بیشتر میشود که موضوع پیشرفت علمی کشور از مهمترین مطالبات مقام معظم رهبری از دولت است و در مقابل نیز شتاب علمی چشمگیر جمهوری اسلامی و شکستن مرزهای علم و انحصارهای علمی ابرقدرتهای جهانی توسط جوانان متخصص داخلی کشورهای غربی را نگران کرده و نیز آنها را به اعتراف درباره رشد علمی ایران واداشته است.
به اعتراف نهادهای بینالمللی شتاب علمی ایران 13 برابر متوسط جهانی است و جمهوری اسلامی امروز رتبه اول منطقه و رتبه پانزدهم تولید علم در جهان را داراست و پیشبینی میشود با این روند شتاب و رشد علمی، ایران تا چند سال آینده در جهان حائز رتبه تکرقمی شود. با این حال این معاونت نیز در سردرگمی به سر میبرد.
ازجمله این معاونتهای رئیسجمهور که تاکنون بلاتکلیف مانده است، سازمان حفاظت محیط زیست است؛ سازمانی که حفاظت از اکوسیستمهای طبیعی کشور، پیشگیری و ممانعت از تخریب و آلودگی محیط زیست و رفع عوامل آلودهکننده و مخرب محیط زیست در زمینه آب، هوا، خاک، مواد زائد، آفتکشها، کودهای شیمیائی، سر و صدا و ... تنها بخشی از وظایف اساسی آن است.
از سوی دیگر مسئله گرد و غبار و ریزگردها که چند سالی است مناطق گستردهای از کشور با آن دست و پنجه نرم میکنند نیز از دیگر موضوعات مرتبط با این معاونت رئیسجمهور است. همچنین ماجرای تاریخی دریاچه ارومیه که احیای آن به یک مطالبه ملی تبدیل شده است و اتفاقا یکی از وعدههای انتخاباتی حسن روحانی نیز پیگیری فوری احیای این دریاچه پس از شروع به کار دولت یازدهم بود، در محدوده اختیارات و وظایف این سازمان به شمار میآید.
با این وجود هنوز تصمیم مناسبی از سوی رئیسجمهور محترم برای تعیین رئیس و یا حتی سرپرست برای این سازمان اتخاذ نشده است.
معاونت پارلمانی از دیگر معاونتهای حساس و مؤثر زیر نظر رئیسجمهور است که نقش بسزایی هم در تعامل بین دولت و مجلس دارد؛ تعاملی که حسن روحانی هم قبل از انتخابات ریاست جمهوری و هم بعد از پیروزی در این انتخابات و پوشیدن ردای ریاست جمهوری چندین بار وعده آنرا داد اما این معاونت مهم نیز تاکنون بدون مسئول مانده و بلاتکلیف است.
رئیسجمهور یک معاونت دیگر هم دارد به نام "معاون رئیس جمهور در اجرای قانون اساسی" اما عدم تعیین تکلیف این معاونت در دولتی که "قانونگرایی" از اساسیترین شعارهایش بوده است، کمی دور از انتظار بود. این شرایط برای معاونت امور بینالملل رئیسجمهور نیز وجود دارد.
علاوه بر اینها سازمان بنیاد شهید و امور ایثارگران هم که از دیگر معاونتهای مهم زیر نظر رئیسجمهور بوده و وظیفهاش رسیدگی و حل مشکلات و مسائل خانوادههای معظم شهدا، ایثارگران و جانبازان است، تا امروز رنگ رئیس جدید را به خود ندیده و امورات جامعه ایثارگری کشور در انتظار تصمیم رئیس جمهور جدید به سر میبرد.
رئیسجمهور تاکنون تصمیم خاصی برای این 6 معاونت حساس و مهم نگرفته است؛ نه مسئولان قبلی را عزل میکند و به جای آنها مسئول یا سرپرستی را برمیگزیند و نه اختیاری به مسئولان قبلی برای اداره موقتی امور میدهد. در چند جلسهای هم که هیئت دولت یازدهم برگزار کرده است، از این معاونها برای شرکت در جلسه دعوت نشده و این جلسات بدون حضور 6 معاون رئیس جمهور برگزار شده است.آیا این نوع برخورد اعتدال و تدبیر تلقی می شود؟ حق رئیس جمهور محترم است که معاونین مورد نظر خود را بر سر کار آورد؛ اما مادامی که این افراد عزل نشده اند، طبق تفسیر شورای نگهبان در ذیل اصل 138 قانونی هستند و باید مانند سایر معاونین با آنها برخورد شود.خصوصا که این دستگاه ها با زندگی روزمره مردم سرو کار دارند و دود بی تصمیمی درباره آنها به چشم مردم فرو می رود. شیوه برخورد با این 6 معاون شبیه برخی برخوردهای احمدی نژاد رئیس جمهور سابق است که امیدواریم اصلاح شود و تعمیم پیدا نکند.
حال سؤال اینجاست که عدم تعیین تکلیف 6 معاونت حساس رئیسجمهور پس از گذشت بیش از 2 ماه از انتخابات ریاست جمهوری و حدود یک ماه از شروع رسمی ریاستجمهوری حجتالاسلام روحانی، چه نسبتی با "عقلانیت" و "تدبیر" که شعار اصلی رئیسجمهور محترم در تبلیغات انتخاباتی بود، دارد؟
آیا 2 ماه فرصت کمی برای بررسی گزینههای مختلف و انتخاب معاونان رئیسجمهور است؟
آیا بلاتکلیف و سردرگم گذاشتن این معاونتها که زیرمجموعههای گسترده،
وظایف مهم و اساسی و نقش تأثیرگذار در حرکت کشور به سمت پیشرفت و عدالت
دارند، خلاف عقلانیت و تدبیر نیست؟ آنهم در دولت تدبیرو امید!