به گزارش گروه دفاع و امنیت مشرق، روز گذشته ناوگروهی متعلق به ناوگان اقیانوس آرام نیروی دریایی روسیه در جریان سفر خود به خلیج عدن و آب های مدیترانه به منظور انجام دیداری از منطقه یکم دریایی نداجا در بندرعباس به این منطقه وارد شدند.

این ناو گروه مشتمل بر 3 فروند ناو است که یکی از آنها ناوشکن ضد زیردریایی " آدمیرال پانتلنف" و دو ناو نیروبر پرسوت و آدمیرال نولسکوی می باشد.در حال حاضر یکی از اصلی ترین شناورهای ضد زیردریایی نیروی دریایی روسیه، ناوشکن های کلاس " Udaloy " به حساب می آید که ناوشکن "آدمیرال پانتلنف" از جمله شناورهای این کلاس است؛ شناورهایی که قدمت آنها به دهه 1970 میلادی برگشته و امروزه هنوز 13 فروند از این شناورها در نیروی دریایی روسیه به خدمت مشغول هستند. این شناورها با طول 162 متر، عرض 20 متر و وزن 7900 تن در حالت بارگیری کامل، یکی از اصلی ترین شناورهای ضد زیردریایی نیروی دریایی روسیه به حساب می آیند.

در زمان جنگ سرد نقش اصلی این شناورها انجام ماموریت ضد زیردریایی بود. این شناور به غیر از تسلیحات ضد زیر سطحی به تعدادی توپ و موشک ضد هوایی نیز مجهز شده اما عمدتا برای دفاع از خود در برابر تهدیدات سطحی و هوایی به شناورهای همراه خود متکی است.

این ناوشکن برای کشف اهداف زیرسطحی به دو سیستم سونار فرکانس پایین که در بدنه آن کار گذاشته شده مجهز شده است. این دو سیستم می توانند تهدیدات زیر آبی را تا شعاع 100 کیلومتری شناسایی کنند. اما با توجه به افزایش توان تهاجمی زیردریایی ها در دوران جنگ سرد و لزوم افزایش برد شناسایی ضد زیر سطحی در این شناور از دو فروند بالگرد کاموف 27 برای امور شناسایی، هدف یابی و جنگ ضدزیردریایی استفاده می شود.


عموما این بالگردها خود به سامانه های سونار مجهز بوده و می توانند محموله تسلیحاتی به وزن 4000 کیلوگرم شامل: اژدر و بمب های ضد زیردریایی را با خود حمل کنند. برد این بالگرد نیز در حدود 1000 کیلومتر بوده که خود شعاع عملیاتی مناسبی را برای این بالگرد فراهم می کند. به غیر از این سامانه های سونار این ناوشکن به رادارهای جستجوی سطحی و هوایی و همچنین سامانه های اقدام متقابل الکترونیکی نیز مجهز شده است.

اما دو سلاح اصلی ضد زیردریایی این شناور به ترتیب سامانه های راکت انداز ضد زیردریایی " RBU-6000 " و موشک های سری " Metel " است. سامانه " RBU-6000 " یک راکت انداز 12 تایی کالیبر 212 میلی متری است که می تواند راکتهای هدایت شونده را تا فاصله 5800 متری پرتاب کند.

 این راکتهای ضد زیردریایی به وسیله سامانه های آشیانه یاب به سمت زیردریایی هدف جذب شده و به کمک سر جنگی 25 کیلوگرمی خود باعث غرق زیردریایی می شوند. این راکت توان نفوذ تا عمق 500 متری را دارد. بر روی این شناور 2 پرتاب گر از این مدل نصب شده است.

اما سلاح زیر سطحی به کار رفته دیگر در این شناور، سامانه " Metel " است. این سیستم شامل اژدرهایی با سیستم پیشرانه موشکی است. بعد از کشف هدف مورد نظر این موشک ها شلیک شده و در ارتفاع 400 متری از سطح دریا پرواز می کنند و پس از رسیدن به منطقه مورد نظر که زیردریایی دشمن در آنجا شناسایی شده است اژدر و یا خرج انفجاری همراه خود را به سمت هدف پرتاب می کند. سرعت این سامانه ضد زیردریایی در زمان حرکت در بیرون از آب در حدود 290 متر بر ثانیه، عمق عملیاتی آن 500 متر و برد آن 50 کیلومتر است.

در زمان جنگ سرد این موشک ها به طور معمول یا با خرج های انفجاری 185 کیلوگرمی و یا سر جنگ اتمی مسلح می شدند. امروزه با توجه به اتمام جنگ سرد و کاهش احتمال یک برخورد میان ابرقدرتها معمولا این شناورها تنها از سرهای جنگی شدید الانفجار بهره می برند.

ناوشکن های کلاس " Udaloy " از 2 پرتاب گر 4 تایی اژدر با کالیبر 533 میلی متری بهره می برد که می تواند اژدرهایی با سر جنگی متعارف و یا اتمی را تا فاصله 45 کیلومتری بر علیه اهداف سطحی و یا زیر سطحی پرتاب کند.


در بخش دفاع هوایی این شناور به دو سامانه موشکی " SA-N-9 " و " SA-N-11 " مجهز شده است. سامانه اولی گونه دریایی از سیستم پدافند هوایی " Tor M1 " است که توان مقابله با تهدیدات مختلف تا فاصله حدودا 12 کیلومتری را دارد. این موشک می تواند با تهدیدات با سرعت 700 متر بر ثانیه و تا ارتفاع 3.5 کیلومتری درگیر شود. در حقیقت نقش اصلی این سامانه " SA-N-9 " درگیری و منهدم کردن موشکهای کروز ضد کشتی است.

لایه دیگر دفاعی این شناور روس 2 سامانه دفاع نزدیک "کاشتان" است. این سامانه مشتمل بر دو توپ 6 لول 30 میلی متری و دو پرتاب گر موشکی مدل " 9M311 " است. این سامانه می تواند به صورت همزمان با 6 هدف در ارتفاع 3500 متر و ارتفاع 8000 متری درگیر شود. نواخت تیر این توپهای 30 میلی متری در کنار هم در حدود 10 تا 12 هزار گلوله در دقیقه است. 4 توپ 6 لول 30 میلی متری دیگر به صورت مجزا و 2 توپ 100 میلی متری در بخش جلویی این ناو دیگر تسلیحات حمل شونده بر روی این ناو روسی هستند.


این شناور روسی از 4 توربین گازی با توان 12 هزار اسب بخار نیرو می گیرد که سرعتی در حدود 30 گره و برد عملیاتی در حدود 19 هزار کیلومتر را برای آن به ارمغان می آورد. این شناور دارای 220 نفر خدمه می باشد.

اما بخش دیگر این ناوگان شامل دو کشتی بزرگ ترابری است. این دو کشتی که از کلاس ناوهای تهاجم آبی خاکی "Ropucha" یا پروژه 775 هستند در حقیقت بدنه اصلی ناوگان آبی خاکی نیروی دریایی روسیه را تشکیل می دهند. اما پیش از آغاز معرفی این دو کشتی بهتر است اشاره ای کوتاه به اهمیت این گونه شناورها داشته باشیم. باید گفت که اهمیت واقعی بحث عملیات های آبی- خاکی در جنگ دوم جهانی به همگان ثابت شد.

 تهاجم نیروهای متفقین به خاک اروپای اشغالی در سال 1944 و نبردهای ژاپن و آمریکا در اقیانوس آرام همگی به شکل سنگینی به کمک یگان های تهاجمی آبی خاکی وابسته بود. در طول جنگهای دیگری مثل کره، ویتنام، جنگ ایران و عراق و جنگ فالکلند نیز اهمیت بسیار بالای شناورهای آبی خاکی مشخص شد. در ابتدا عمده شناورهای آبی خاکی قادر بودند که تنها سربازان را به ساحل مورد نظر برسانند و تانکها یا سایر اداوات سنگین همراه آنها بایستی پس از پاکسازی ساحل به وسیله شناورهای ویژه ای به منطقه حمل می شد. در عین حال این کلاس از کشتی ها نیز در ابتدای راه از تسلیحات آنچنانی برخوردار نبوده و در برابر انواع حملات، خصوصا تهاجمات هوایی آسیب پذیر بودند.

نیروی دریایی شوروی سابق در طول سالهای جنگ سرد با علم به این مسائل به دنبال ساخت یک لندینگ کرافت بزرگ رفت که بتواند به صورت همزمان هم نفرات پیاده و هم یگان های زرهی را حمل کرده و در عین حال بتواند به وسیله جنگ افزارهای خود از محموله های همراه خود دفاع کند.

شناورهای این کلاس در فاصله سالهای میانی دهه 1970 میلادی تا اوایل دهه 1990 میلادی توسط شرکت کشتی سازی Stocznia Północna در لهستان ساخته شده اند. روسها به دنبال این بودند که با استفاده از این شناورهای سنگین علاوه بر نیروهای پیاده خود واحدهای سنگین و حتی تانکهای خود را در اولین موج هرگونه تهاجم آبی وخاکی در ساحل تخلیه کنند.


این شناور 112.5 متر طول و 15 متر عرض دارد. وزن آن نیز در حالت بارگیری کامل به حدود 4080 تن می رسد. اما در بحث بارگیری این شناور می تواند به حالتهای گوناگونی بارگیری کند. 10 تانک به همراه 200 نفر سرباز پیاده نظام یا 12 زره پوش کلاس BTR به همراه 340 نفر سرباز از حالتهای معمول بارگیری این ناو است. در بخش تسلیحات نیز دست این شناور روسی پر بوده و در حد خود به خوبی مسلح شده است. یک قبضه توپ 76 میلی متری، 2 قبضه توپ گاتلینگ مدل AK-630 ، سامانه موشکی دریایی SA-N-5 که مدل دریایی موشک دوش پرتاب استرلا است نیز بخشی از وظیفه دفاع هوایی این ناو را به عهده دارد.

اما بخش جالب در توانایی تسلیحاتی این ناو نصب 2 پرتاب گر 30 تایی از راکتهای معروف 122 میلی متری روسی یا همان "کاتیوشا" بر روی این شناور است. این راکتها با بردی بیش از 20 کیلومتر می توانند آتش بسیار سنگینی را بر روی سر نیروهای مدافع در ساحل ریخته و در صورتی که تعداد بالایی از این شناورها با هم حرکت کرده و اقدام به آتش باری بر علیه اهداف ساحلی بکنند می توان گفت که مدافعین لحظات سختی را در برابر این شناور روسی خواهند داشت.

ناوهای کلاس پروژه 775 از دو موتور دیزل بهره می برد که در نهایت نیروی در حدود 19200 اسب بخار را برای این شناور به ارمغان می آورند. سرعت این ناو در حدود 33 کیلومتر در ساعت بوده و می تواند تا مسافتی بیش از 11 هزار کیلومتر را بدون سوختگیری طی کند. 12 فروند از ناوهای این کلاس از گونه Ropucha I و 3 فروند از آنها از جمله شناور پرسوت از گونه Ropucha II هستند. تفاوت عمده گونه 1 و 2 در این شناورها یکی در بحث استفاده از توپ 76 میلی متری به جای توپ 57 میلی متری و همچنین توپهای AK-630 در گونه های 2 است.

پیش از این گونه هایی از این شناورها در نیروهای دریایی دو کشور اوکراین و یمن به خدمت مشغول شده اند. امید است که مهندسان و متخصصان داخلی بتوانند از فرصت پیش آمده برای الگو گیری از این ناو توانای روسی بهره برده و کشور را به این گونه از شناورها نیز تجهیز کنند.