سرویس جهان مشرق _ هرگاه وضعیت در میدان نبرد میان ارتش روسیه و اوکراین به بن بست و درگیری فرسایشی رسیده و دوطرف از پیشروی ناتوان می مانند معمولا حملات سنگین به تاسیسات زیرساختی راهبردی شدت می گیرد و این موضوع پای ثابت جنگ در ۴ سال اخیر بوده است.

تهاجم بزرگ تابستانی ارتش روسیه در منطقه دونباس تقریبا با ناکامی به پایان رسید و اکنون با فرا رسیدن فصل بارش و سرمای پاییزی و زمستانی امکان حمله و پیشروی دشوارتر نیز خواهد شد؛ در سمت مقابل نیز اوکراین فاقد نیروی انسانی و تجهیزات کافی برای اجرای ضد حمله است و آنها استراتژی حمله به عقبه لجستیکی و اقتصادی روسیه را در دستور کار خود قرار داده اند.

اوکراینی ها در سال ۲۰۲۵ به تسلیحات دوربرد متنوعی به کمک تولید بومی یا اهدای مستقیم از سوی ناتو دسترسی پیدا کرده اند که موجب شد تا حملات گسترده ای به زیرساخت های نفتی روسیه انجام شود تا شاید با کاهش درآمدهای نفتی مسکو، آنها را به انجام مذاکرات آتش بس و توقف جنگ (ولو موقت) ترغیب کنند.

یگان های موشکی و پهپادی ارتش روسیه نیز دست به اقدام متقابل زده و حملات شدیدی را به زیرساخت های انرژی اوکراین در سراسر این کشور آغاز کرده اند.

نگاهی به حملات سنگین دوطرفه به تاسیسات پالایشگاهی و برق

بدون تردید می توان گفت دور جدید حملات سنگین زیرساختی به ویژه علیه تاسیسات نفتی و گازی توسط اوکراین آغاز شد.

مقامات اوکراینی معتقدند با حمله و از کار انداختن پالایشگاه های بزرگ در بخش اروپایی روسیه این کشور همزمان با دو بحران بزرگ مواجه خواهد شد: کمبود شدید سوخت مصرفی مردم روسیه در مناطق مختلف این کشور و همچنین کاهش شدید درآمدهای دولتی روسیه که موجب کاهش حمایت از ارتش این کشور در راه ادامه جنگ در اوکراین می شود.

اگرچه حملات اوکراین علیه پالایشگاه های روسی در دو سال اخیر همواره انجام شده است اما از ماه آگوست ۲۰۲۵ این حملات شدت و مداومت بیشتری داشته درصد موفقیت و اثرگذاری آن نیز افزایش یافته است.

در ماه های آگوست و سپتامبر، حملات اوکراین با پهپادهای انتحاری دوربرد لیوتی و FP-۱ موجب شد دست کم ۱۸ پالایشگاه بزرگ روسیه در بخش اروپایی این کشور دچار آسیب شدید شده یا حتی به طور کامل از کار بیفتند؛ در عمده حملات پهپادهای اوکراینی مستقیما واحدهای اصلی فرآوری پالایشگاه را هدف قرار می دادند که موجب توقف کامل عملیات در آن می شد.

مهمترین تاسیساتی که در این بازه زمانی در خاک روسیه هدف حمله قرار گرفتند به ترتیب زیر است:

- پالایشگاه کریشی در منطقه لنینگراد با ظرفیت تولید سالانه ۱۷ میلیون تن فرآورده که دو سوم از ظرفیت تولید خود را به علت آسیب های وارده از دست داده است.

- پالایشگاه روس‌نفت در منطقه ریازان با ظرفیت تولید سالانه ۱۳ میلیون تن که گفته می شود بخش قابل توجهی از خط تولید آن متوقف شده است.

- پالایشگاه نووکویبیشفسک با ظرفیت ۸.۸ میلیون تن در سال که عملیات در آن به طور کامل متوقف شده است.

- پالایشگاه سایزران در منطقه سامارا با ظرفیت ۸.۵ میلیون تن در سال که دچار آسیب جدی (بدون تخمین دقیق) شده است.

- پالایشگاه لوک اویل در منطقه ولگاگراد با ظرفیت ۱۳ میلیون تن در سال که دچار آسیب شده است.

در سمت مقابل با توجه به اینکه اوکراین بخش عمده سوخت خود را از اروپا به شکل زمینی دریافت می کند و فاقد تاسیسات پالایشگاهی بزرگ است، تمرکز حملات تلافی جویانه ارتش روسیه بر تاسیسات برق اوکراین بود.

در ماه سپتامبر ده ها حمله موفق علیه نیروگاه، انبارهای سوخت متصل به نیروگاه یا خطوط انتقال برق اوکراین در استان های مختلف این کشور انجام شد.

عمده حملات توسط پهپادهای انتحاری گران۲/شاهد و برخی نیز توسط موشک های کروز کالیبر و خا۱۰۱ انجام شد.

این حملات به شدت موثر بوده و موجب شد تا زلنسکی رئیس جمهور اوکراین طی سخنرانی تهدید به حملات متقابل به نیروگاه های برق حتی در شهر مسکو پایتخت روسیه بکند.

اوکراینی ها تا این لحظه حمله به تاسیسات برقی را محدود به نیروگاه های بریانسک و بلگورود (دو استان مجاور خاک اوکراین) کرده اند اما به نظر می رسد آنها چشم انتظار دریافت موشک های تاماهاوک و تولید انبوه موشک های کروز بومی خود برای انجام حملات بسیار بزرگ تر به زیرساخت انرژی روسیه هستند.

در زمان حاضر در خاک روسیه بحران بزرگ کمبود سوخت در جایگاه های توزیع شهری و در خاک اوکراین خاموشی های گسترده به دلیل نابودی خطوط انتقال برق در جریان است.

پیش بینی می شود با ادامه حملات سنگین دو طرف و ناتوانی پدافند هوایی در دفع حملات، زمستانی سخت، سرد و تاریک در انتظار هر دو کشور باشد!

روسیه بدون ظرفیت تولیدی پالایشگاه های بزرگ خود، با کمبود شدید فرآورده های سوختی هم برای مصرف خودرو و تجهیزات و هم نیروگاه های حرارتی روبرو خواهد شد و اوکراین نیز اگرچه از سوی کشورهای اروپایی در زمینه سوخت و ژنراتورهای برق حمایت می شود اما بدون شک ظرفیت کمک رسانی غرب کمتر از حجم خسارات وارده از حملات ارتش روسیه به زیرساخت های این کشور خواهد بود.