سرویس دفاع و امنیت مشرق _ با گذشت حدود 40 روز از پایان جنگ تحمیلی رژیم صهیونیستی علیه کشورمان، به نظر می رسد مباحث فنی و ویژگی های این جنگ تا سالهای طولانی در محافل عمومی و اندیشکده‌های تخصصی نظامی-امنیتی دنیا مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته و از جزئیات تجارب دو طرف، درگیری در نبردهای آینده استفاده زیادی خواهد شد. این موضوع با توجه به حجم گزارشات منتشره در اندیشکده‌های مشهور دنیا، رسانه‌های مشهور منطقه بویژه در ترکیه و سخنان ژنرال‌ها و فرماندهان ارتش‌های کشورهای مختلف، نشان می دهد کشورمان در این نبرد، نه فقط با یک رژیم جعلی و کودک‌کش بلکه با اکثر قدرتهای نظامی غربی بخصوص آمریکا رودررو شده بود که ارزش توفیقات به دست آمده را دوچندان می کند.

طبیعتا بخشی از این نتایج و موفقیتهای به دست آمده توسط نیروهای مسلح کشورمان بویژه نیروی هوافضای سپاه -همچون نابودی کامل موسسه وایزمن- در کوتاه مدت، قابل لمس و تشریح دقیق نخواهد بود اما بخشهایی نیز، نیازمند بررسی و تحلیل دقیق تر در همین روزهاست. از جمله این مباحث، می توان به دقت و شیوه‌های استفاده شده برای عملیاتی کردن تسلیحات دوربرد ایرانی بخصوص موشکهای بالستیک و تاکتیکی توجه کرد که تاثیر زیادی در به نتیجه رسیدن آتش بس و درخواست آمریکا و اسرائیل برای پایان حملات ایران داشت.

بیشتر بخوانید:

تذکر مهم موشکی سپاه به آمریکا با حمله به رادار «AN/TPY-۲» / چشم و گوش پدافندی ایالات متحده در تیررس نسل جدید خانواده فاتح +عکس

از سرجنگی گلایدکننده و شدیدالانفجار تا شهرهای زیرزمینی آماده ورود به جنگ/ کدام ویژگی «موشک خیبرشکن»، آمریکا و اسرائیل را مجبور به آتش‌بس کرد؟ +عکس

سجیلی که سرانجام بر سر لشکر ابرهه بارید/ نخستین استفاده رزمی ایران از موشک فوق سنگین سوخت جامد

گروه دفاع امنیت مشرق در تلاش است با بررسی بخشی از جزئیات فنی و تخصصی این عملیات و دستاوردهای آن، بتواند چه در عرصه بهبود قابلیت‌های دفاعی و تهاجمی و چه در بحث رسانه ای و تنویر افکار عمومی از دشواری نبرد همزمان با اسرائیل و امریکا، نکات لازم را استخراج و منتشر کند که این بررسی در قالب چند گزارش، در معرض دید خوانندگان محترم قرار میگیرد که بخش اول آن، مربوط به دقت موشکهای شلیک شده و اهمیت در اختیار داشتن و تقویت این توانمندی با توجه به محدودیت های مختلف موجود در کشور است.

نگاهی به تاریخچه و روند افزایش دقت موشکهای ایرانی

مسئله دقت موشک‌های بالستیک برای ایران، همواره یکی از اولویت‌های بسیار مهم و اصلی بوده، تا جایی که در چندین مورد مستقیماً و صراحتاً توسط فرماندهی معظم کل قوا نیز بر لزوم افزایش دقت موشک‌های ایرانی تاکید شده است. امروزه افزایش دقت در بمب‌های هدایت شونده، موشک‌های کروز و بالستیک در جهان معمولاً با سامانه‌های هدایت ماهواره‌ای مثل سری GPS، گلوناس یا بیدو انجام می‌شود. برای نمونه در نزدیکی ایران، دو کشور پاکستان و هند از جمله فعال‌ترین کشورهای جهان در حوزه موشکی هستند و از سیستم‌های هدایت ماهواره‌ای برای افزایش دقت موشک‌های خود بهره می‌برند.

در ایران، اما قصه بالستیک‌ها قدری متفاوت است. از شروع آشنایی ایرانیان با وحشت بالستیک‌های اهدایی غری و شرق به صدام تا پیدا کردن با واسطه چند تیر اسکاد از لیبی و جرقه خوردن برنامه موشکی کشور توسط شهید حسن طهرانی مقدم، سال‌های زیادی به نسبت سیر انجام شده در کشورهای دیگر نمی‌گذرد. موشک‌های ایرانی در این سالها، همواره با سر جنگی متعارف که بعد از پایان جنگ تحمیلی تا به امروز بویژه در نبرد مشتقیم اخیر با آمریکا و اسرائیل، وظیفه مهم بازدارندگی و حفظ امنیت در منطقه‌ای پر آشوب را بر عهده داشته، ظاهر شده اند و تهمت‌ها و جوسازی‌های غربی نیز به دلیل نداشتن منطق و دلیل، به جایی نرسیده است.

تکامل نیروی موشکی ایران با توجه به الزام سرعت گسترش و نیاز به کسب بازدارندگی سریع در برابر دشمنان از استراتژی‌های خاصی پیروی کرد که مزایا و محدودیت های خود را به دنبال آوردند. نیاز به تولید سریع و انبوه باعث شد پلتفرم‌های پرتاب ساده‌تری بر مبنای خودروهای سنگین مرسوم توسعه داده شوند و نگهداری و به کارگیری اجزای سامانه موشکی کشور بر اساس پراکنش در مناطق مختلف در نواحی محافظت‌شده با حصار و دفاع طبیعی کوهستانی در پایگاه‌های موشکی ویژه امر صورت بگیرد. این موضوع مزیت استفاده از عمق استراتژیک کشور و محدود کردن توان نیروی هوایی دشمنان برای صدمه زدن به توان بازدارندگی دوربرد کشور را موجب می‌شد و امکان درگیری مستقیم از اقصی نقاط کشور با رژیم صهیونیستی و پایگاه‌های نظامی آمریکایی در منطقه در صورت تجاوز به ایران را فراهم می‌کرد. با تحریم‌های ظالمانه علیه ایران و نبود امکان خریداری جنگنده‌ها و سایر هواگردهای نظامی مدرن، این گزینه برای دکترین دفاعی ایران مطلوب‌تر بود.

اما اگرچه موشک‌های بالستیک تولید شده در کشورهای مختلف دنیا، در صورتی که از هدایت ماهواره ای بهره نبرند در بردهای بالاتر از چند صد کیلومتر، دقت‌های پایین‌تری نسبت به موشک‌های کروز دارند و این مشکل باید در محصولات ایرانی نیز به دلیل فقدان دسترسی ایران به GNSS با درجه دقت نظامی، رخ می داد اما قابلیت نقطه‌زنی موشکهای ایرانی در بردهای تا 2 هزار کیلومتر باعث حیرت و شگفتی کارشناسان و فرماندهان نظامی در غرب و شرق دنیا شده چراکه نیروهای مسلح کشورمان بدون در اختیار داشتن سامانه‌های خاص ماهواره‌ای به این سطح از دقت رسیده اند که در دنیا، فقط معطوف به ایران است.

اصابت موشک بالستیک خرمشهر به درون یک هدف مربع شکل در یک تمرین نظامی

برخی تحلیلگران غربی و اسرائیلی، دلالی چون استفاده از رادارهای فعال در کنار سامانه‌های نقشه برداری توپوگرافی و البته ژیرسکوپ‌های فیبر نوری که سالهاست در کشور ما عملیاتی شده و ترکیب آن‌ها را از جمله روش های رسیدن ایران به دقیق ترین موشکهای بالستیک میانبرد در دنیا بدون نیاز به هدایت ماهواره ای می دانند. چراکه این دستاورد نه یک مدل موشک خاص، بلکه توسعه یک فناوری خاص در انواع سرجنگی موشکهای دوربرد ایرانی است که می تواند در فاصله ۲ هزار کیلومتری با دقت به هدف برخورد کند و در بردهای کم‌تر مثل نقاطی در جنوب خلیج فارس، هدف را بین چند ساختمان، نشانه بگیرد درست مانند انهدام سامانه ارتباطی ارتش آمریکا در پایگاه قطر.

تاریخچه استفاده برون مرزی ایران از موشکهای بالستیک

در حالی که عملیات‌های لیلة القدر، حمله به مقر احزاب معاند مسلح مستقر در اقلیم کردستان عراق، ضربت محرم، عملیات شهید سلیمانی و حمله به پایگاه عین الاسد و حملات به مقرهای اطلاعاتی رژیم صهیونیستی در اربیل، شاهد به کارگیری موشک‌های خانواده فاتح در بردهای زیر 500 کیلومتر بودیم که دقت‌ مناسبی را نشان می‌داد ، عملیات‌های وعده صادق 1 و 2 و 3 در برد بالای 1400 کیلومتر در عین نفوذ به سیستم پدافندی رژیم صهیونیستی و صدمات جدی وارد شده بر آن، نشان دادند موشکهای دوربرد ایرانی نیز آماده شکار دشمن هستند.

در حملات با موشک‌های خانواده فاتح و رزمایش‌هایی که این موشک‌ها مورد استفاده قرار گرفتند CEP به دست آمده برای موشک‌هایی در این خانواده، حتی در مقیاس جهانی بسیار مطلوب بود و امکان هدف قرار دادن دقیق هدف در صورت پرتاب تعداد مناسب موشک را نشان می داد. برای نمونه در مهرماه 1401 و حمله به مواضع احزاب معاند و نزدیک به صهیونیستها در اقلیم کردستان عراق، مقر اصلی حزب دمکرات کردستان ایران (حدکا) با استفاده از موشکهای تاکتیکی از خانواده فاتح 110 هدف قرار گرفت که تحلیل دقت بر مبنای مدارک تصویری نشان می‌دهد، اصابت‌ها داخل محدوده مقر صورت گرفتند و آسیب جدی به این مقر وارد آمد.

اصابت به تمام زوایای مقر گروهک حدکا

همچنین تحلیل عملیات شهید سلیمانی و اصابت‌های موفق به مقرهای نظامیان آمریکایی در پایگاه عین الاسد برای موشک‌های فاتح 313 و ذوالفقار نیز نشان‌دهنده دقتی بالا است و در کنار آن، در حمله به مقرهای اطلاعاتی صهیونیستی در اربیل در اسفند 1400 نیز CEP زیر 50 متر کسب شد. در عملیات وعده صادق 2 و با وجود اصابت انبوه به پایگاه نواتیم و کسب امتیاز اشباع پدافندی و عبور از پدافند چند لایه دشمن صهیونیستی، اصابت‌ها در صورتی که از سرجنگی قدرتمندتر و اصطلاحا سنگرشکن استفاده می شد می توانست خسارت جدی به نیروی هوایی رژیم اشغالگر قدس وارد کند.

اصابت دو موشک ایرانی به نزدیک آشیانه های F-35 در نواتیم (اگر سر جنگی سنگرشکن وجود داشت شاهد انهدام بخشی از ناوگان اف35 اسرائیلی بودیم)

انبوهی از نقاط اصابت رخ داده در پایگاه نواتیم پس از حمله موشکی ایران در وعده صادق2

عملیات وعده صادق 2 از این لحاظ با عبور ده‌ها فروند موشک از سد پدافند و اصابت موفق به پایگاه نواتیم، نشان داد می توان با استفاده از همین موشکها، نتایج لازم را کسب کرد.

دقت موشکهای ایرانی در جنگ اخیر با اسرائیل

در عملیات وعده صادق 3 نیز پرتاب مداوم موشک و خصوصا در روزهای آخر متمرکز کردن در نواحی خاصی که نیروهای مسلح کشورمان به خوبی و به موقع متوجه شد شکاف پدافندی در آن منطقه پدید آمده، موفقیت‌هایی را کسب کرد که منجر به درخواست آمریکا و اسرائیل برای آتش بس با ایران شد. این دقت موشکها به گونه ای موثر بود که پرتاب‌های کمتر روزهای آخر جنگ 12 روزه به نسبت روزهای اول، با ثبت اصابت‌ها و تخریبهای بیشتر و انهدام دقیقتر اهداف همراه شدند و پاشنه آشیل پدافند ضد موشکی دشمن در این خصوص، بیشتر آشکار و تقاضا برای آتش بس از سوی آنها علنی تر شد.

نمونه ای از تلاش قبلی رسانه‌های همسو با اسرائیل برای تبلیغ موفقیتهای پدافندی رژیم صهیونیستی

باید توجه داشت طی سال‌های اخیر برآوردهای مختلفی در خصوص زرادخانه موشک‌های بالستیک ایران، در رسانه های غربی مطرح شده‌ که بیشتر آن‌ها رقمی تا 5 هزار را مدنظر قرار داده‌اند، از جمله آنچه کنت مکنزی فرمانده سابق فرماندهی مرکزی ایالات متحده (سنتکام) در چند سال اخیر مطرح کرده است. به نظر می‌رسد با توجه به حجم به کار رفته موشک‌های با برد بالای 1400 کیلومتر در مقابله با تجاوزات صهیونیست‌ها، این رقم بیشتر ناظر به موشک‌های در این برد باشد و با احتساب موشک‌های خانواده فاتح و قیام در بردهای کمتر، چنین برآوردی را باید چند برابر کرد تا به رقم قابل قبولی رسید.

تایمز اسرائیل: دهها آزمایشگاه در موسسه وایزمن آسیب دیدند و خسارت وارده صدها میلیون دلار برآورد شده. برخی ساختمان‌ها کاملا نابود شده اند

طبق گزارشات رسانه‌ای غیرایرانی، در عملیات‌ وعده صادق 1 بین 100 تا 150 فروند، در عملیات وعده صادق 2 بین 200 تا 250 فروند و در عملیات وعده صادق 3 نزدیک به 600 فروند موشک بالستیک به سوی رژیم صهیونیستی پرتاب شدند که رقمی حدود هزار فروند موشک بالستیک را نشان می‌دهد، و بر این مبنا می‌توان گفت نیروی هوافضای سپاه مجری بزرگترین کارزار موشک بالستیک در تاریخ مدرن، در یک برهه زمانی 1.5 ساله بوده است. اما طبق آن چیزی که از سانسور صهیونیست‌ها گریخته، دهها موشک بالستیک ایرانی به مناطق مختلف سرزمین‌های اشغالی اصابت کردند و این‌ها مواردی بودند که جلوی چشم افراد عادی نیز قرار داشتند و مشخصا در مناطقی که تحت پوشش پدافند قرار داشتند رخ دادند.

تناقضات طرفداران اسرائیل در اعتراف به دقت موشکهای ایرانی

اما در ورای این آمارهای ساختگی صهیونیست ها و رسانه های غربی، سی‌ان‌ان گزارش داد آمریکا در جریان جنگ ۱۲ روزه، حدود 150 فروند یعنی یک‌چهارم از ذخایر موشک‌های رهگیر پیشرفته تاد خود را مصرف کرد در حالی که این کشور در سال گذشته تنها ۱۱ موشک رهگیر جدید تاد تولید کرده و انتظار می‌رود در سال مالی جاری نیز تنها ۱۲ فروند دیگر دریافت کند! ضمن آنکه تحلیلی از موسسه یهودی امنیت ملی آمریکا مستقر در واشنگتن (جینسا) نشان می‌دهد موشک‌های تاد آمریکا، به‌همراه سامانه‌های پدافندی پیکان-۲ و پیکان-۳ اسرائیل، مجموعا ۲۰۱ فروند از ۵۷۴ موشک شلیک شده از سوی ایران را سرنگون کرده‌اند اما رسانه های مذکور از سرنوشت بیش از 370 موشک دیگر، خبری نمی دهند و مدعی اند فقط حدود 10 درصد موشکها به هدف برخورد کرده اند.

روزنامه وال‌استریت ژورنال نیز در گزارشی به نقل از منابع اسرائیلی، ابتدا اعتراف کرده که نسبت به نیمه نخست جنگ، میزان موفقیت موشک‌های ایران که از سد دفاعی اسرائیل گذشتند در هفته دوم جنگ 2 برابر شده اما در ادامه به نقل از موسسه یهودی جینسا، می نویسد: در یکی از روزها که می توان آنرا موفق‌ترین موج حمله ایران دانست (یکم تیر) ، اندکی پیش از پایان جنگ بیش از یک سوم یعنی ۱۰ مورد از ۲۷ موشک پرتاب‌شده، دقیقا به اسرائیل اصابت کرده است. ارتش صهیونیستی طی هفته های اخیر از اظهار نظر درباره آمارهای دقیق اصایت و دقت موشکهای ایرانی خودداری و اعلام کرده جزییات مربوط به نرخ رهگیری‌ها را فعلا به‌ طور عمومی منتشر نمی‌کند.

اعتراف یورونیوز به سانسور دقت موشکهای ایرانی توسط رژیم صهیونیستی

یورونیوز نیز می نویسد: یک موشک ایرانی در ۱۷ ژوئن به اردوگاه «موشه دایان» در شمال تل‌آویو و در فاصله چند صد متری مقر موساد برخورد کرد. این اردوگاه سکونت‌گاه ماموران موساد و یگان ۸۲۰۰، یعنی متخصصان در رهگیری ارتباطات است. اما به‌رغم اهمیت راهبردی این محل، هیچ مرجع رسمی و رسانه اسرائیلی یا بین‌المللی این حمله را گزارش نکرده است! این رسانه مشهور اروپایی همچنین تاکید می کند همین وضعیت درباره حمله‌ موشکی روز ۱۳ ژوئن ایران به محله «کریا» تل‌آویو که ساختمان‌ اصلی وزارت دفاع و مقر ستاد کل ارتش اسرائیل در آن قرار دارند، نیز صادق است.

تری اینگست، خبرنگار فاکس‌نیوز در گزارش خود هنگام پخش زنده گفت که یکی از ساختمان‌ها در این مجموعه هدف حمله موشکی ایران قرار گرفته اما بلافاصله مردی به زبان انگلیسی به او گفت «برگرد». دوربین نیز به اجبار جهت خود را تغییر داد و زمین را نشان داد. این ویدئو در کانال‌های رسمی فاکس‌نیوز منتشر نشده اما نسخه‌هایی از آن به‌صورت غیررسمی در فضای مجازی همرسانی شده‌اند.

وال استریت ژورنال در عین حال، اعلام کرده تحلیل اظهارات عمومی ارتش اسرائیل نشان می‌دهد نرخ رهگیری و انهدام موشکهای ایرانی، در طول جنگ ۱۲ روزه روندی کاهش داشته است به طور مثال، ارتش اسرائیل در طول جنگ گفته بود ۹۰ تا ۹۵ درصد موشک‌های شلیک شده از ایران را رهگیری کرده اما پس از برقراری آتش‌بس در چهارم تیر، این نرخ را ۸۶ درصد اعلام کرد. ضمن آنکه این رسانه از قول رافائل کوهن پژوهشگر ارشد اندیشکده رَند (وابسته به وزارت دفاع آمریکا) نوشته: «هر سامانه موشکی، حتی نمونه پیشرفته‌ای مثل اسرائیل، بالاخره دچار نشت می‌شود. »

اعتراف وال استریت ژورنال به افزایش اصابت موشکهای ایرانی با چاشنی تصویری تمسخر سامانه های موشکی کشورمان

چنین اعترافاتی هنگامی که با تاکید چند باره رژیم صهیونیستی مبنی بر اینکه آسمان ایران کاملا در اختیار این رژیم است، تطبیق داده می شود نشان می دهد اکثر این سخنان و جملات یک طراحی عملیات روانی بوده چراکه نمی شود آسمان مناطق مختلف کشورمان در اختیار این رژیم باشد اما شلیک ها همچنان حتی در روز ادامه داشته باشد و نرخ اصابت نیز بیشتر شود چراکه شلیک موشکهای بالستیک آنهم سوخت مایع -که بخشی از تسلیحات مورد استفاده کشورمان بودند- نیازمند فراهم کردن مقدمات، فضای شلیک و زمان آماده سازی است که چنین روندی، بدون امن بودن آسمان شهرهای مختلف، شدنی نخواهد بود.

تحلیل های منتشره توسط رسانه های همسو و تحت ارتزاق اسرائیل همچون ایران اینترنشنال ، این موضوع را تایید می کند که کشورمان با تغییر الگوی حملات موشکی، از مشخصه هایی همچون متنوع‌ کردن فواصل زمانی میان حملات، شلیک در ساعات روز و پرتاب از شهرهای مختلف استفاده کرده که همین نکته، ضمن زیرسوال بردن ادعای صهیونیست ها مبنی بر تضعیف قدرت موشکی ایران و تسلط بر آسمان کشور، نشان می دهد با گذشت هر روز از جنگ، توان پدافندی اسرائیل بیشتر به چالش کشیده شد به گونه ای که با کاهش شمار موشک‌های رهگیر و هزینه بالای آن‌ها، اسرائیل وادار شد فقط موشک‌هایی را هدف قرار دهد که بیشترین آسیب را ایجاد می‌کنند.

به وضوح مشخص است که نیروهای مسلح کشورمان هنوز داشته های فراوانی برای انهدام مراکز مختلف رژیم صهیونیستی و حتی آمریکا در اختیار دارند که فرصت و نیاز به عملیاتی شدن آنها احساس نشد و اگر دشمنان تصمیم بگیرند بار دیگر، اراده و توان نظامی ایران را محک بزنند، گزینه های بسیاری برای بر هم زدن توهمات و امکانات شان در اختیار کشورمان خواهد بود؛ انشاء الله.