به گزارش مشرق، «الهام علی‌اف» رئیس‌جمهور جمهوری آذربایجان شامگاه شنبه در دیدار با شرکت‌کنندگان در سومین مجمع جهانی رسانه‌ای شوشا با بیان اینکه «کریدور زنگزور بسیاری از کشورها را به هم متصل خواهد کرد. وقتی صحبت از حمل و نقل ریلی و جاده‌ای می‌شود، این موضوع نه تنها به اتصال بخش اصلی آذربایجان به جمهوری خودمختار نخجوان مربوط می‌شود، بلکه از نظر حمل و نقل بین‌المللی نیز منطقی است.»

طبق گزارش خبرگزاری «آپا»، او با بیان این مسئله که «آذربایجان به طور فعال در حمل و نقل و لجستیک سرمایه‌گذاری زیادی می‌کند و در سال‌های اخیر میلیاردها دلار در ایجاد بزرگترین بندر تجاری بین‌المللی در دریای خزر سرمایه‌گذاری شده است» افزود: «درحال حاضر کار برای حمل و نقل ۲۵ میلیون تن بار در حال انجام است.»

او در دفاع از تصمیم خود برای اجرایی کردن «کریدور زنگزور» که با مخالفت ارمنستان و ایران روبه‌رو شده است، مدعی شد: «وضعیت ژئوپلیتیکی در منطقه ما نیز در حال تغییر است. در عین حال، سایر مسیرهای ترانزیتی نیز مفیدتر می‌شوند. با نگاهی به همه این پتانسیل‌ها، ما پتانسیل کریدور زنگزور را در مرحله اولیه ۱۵ میلیون تن بار تخمین می‌زنیم.»

علی‌اف افزود: «این اتفاق در مرز ما با ارمنستان و ایران در حال رخ دادن است و در بهار سال آینده ساخت بخش آذربایجانی این راه آهن به پایان خواهد رسید. در مورد بخش مربوط به خاک ارمنستان، با بگویم که در زمان شوروی این راه آهن بخش جدایی ناپذیری از راه آهن آذربایجان بود و به ساختار راه آهن ارمنستان تعلق نداشت. زیرا هیچ ارتباطی با شبکه راه آهن ارمنستان نداشت. بنابراین، با افتتاح کریدور زنگزور، در واقع ما یک مسیر دیگر از مسیر شمال-جنوب را باز خواهیم کرد.»

او با نادیده گرفتن مخالفت آشکار ایروان، گفت: «ارمنستان ۵ سال است که هیچ کاری در مورد کریدور زنگزور انجام نداده است. از طرف ارمنستان، این موضوع عمداً از دستور کار حذف می‌شود. معلوم می‌شود که شانس ارمنستان برای تبدیل شدن به یک کشور ترانزیتی به صفر می‌رسد. اگر آنها همچنان به مسدود کردن این روند ادامه دهند، فکر می‌کنم نه تنها از نظر حمل و نقل، بلکه در یک وضعیت انزوای سیاسی نیز منزوی خواهند ماند.»

علی‌اف همچنین درباره خواسته آمریکا برای «اجاره (کنترل)» این کریدور ادعایی گفت: «هیچ اپراتور، هیچ تاجری، هیچ اجاره‌دهنده‌ای نمی‌تواند در خاک ما باشد.»

او افزود: «جاسوس‌های حرفه‌ای در مرز هستند و فعالیت‌های جاسوسی علیه ایران انجام می‌دهند. به خصوص در جریان درگیری اخیر ایران و اسرائیل، آنها در امتداد مرز ایران حرکت کردند. آنها همچنین ما را از طریق دوربین‌های دوچشمی نیز تماشا می‌کنند، اما ما نیز آنها را از خاک خود تماشا می‌کنیم. فردا، ارمنستان می‌تواند هر کشوری را برای این کار دعوت کند. مسئله اصلی برای ما این است که من به همکارم در ابوظبی گفتم که ما باید عبور بدون مانع و ایمن از آذربایجان به آذربایجان داشته باشیم؛ و این عبور از یک منطقه آذربایجان به منطقه دیگر است.»

اظهارات علی‌اف درحالی است که پیشتر «نازلی باغداساریان» دبیر مطبوعاتی نخست‌وزیری ارمنستان گفت که ارمنستان در مورد احتمال واگذاری کنترل قلمرو خود که آذربایجان را به جمهوری خودمختار نخجوان متصل می‌کند به شخص ثالث بحث نمی‌کند.

باغداساریان به خبرگزاری «آرمن پرس» گفت: «جمهوری ارمنستان در مورد واگذاری مدیریت قلمرو حاکمیتی خود به شخص ثالث بحث نکرده و نمی‌کند. هیچ بخشی از قلمرو جمهوری ارمنستان نمی‌تواند خارج از تمامیت ارضی، حاکمیت یا صلاحیت جمهوری ارمنستان باشد.»

اختلاف میان ارمنستان و جمهوری آذربایجان به جنگ قره‌باغ در سال ۱۹۹۳ بازمی‌گردد؛ زمانی که نیروهای ارمنی این منطقه مورد مناقشه را که از سوی سازمان ملل به‌عنوان بخشی از خاک جمهوری آذربایجان به رسمیت شناخته می‌شود، اشغال کردند. پس از یک جنگ ۶‌هفته‌ای خونین در اواخر سال ۲۰۲۰، جمهوری آذربایجان در سپتامبر ۲۰۲۳ عملیات نظامی تازه‌ای را برای بازپس‌گیری قره‌باغ آغاز کرد که منجر به توافق آتش‌بس شد. بیشتر ارامنه ساکن منطقه گریختند و منطقه تجزیه‌طلب قره‌باغ به‌طور رسمی در اول ژانویه ۲۰۲۴ منحل شد.

پروسه عادی‌سازی روابط ترکیه و ارمنستان نیز به‌شدت به تحقق توافق صلح میان باکو و ایروان وابسته است. مقام‌های ترکیه ارمنستان را حلقه‌ای مهم در مسیر موسوم به «دالان میانی» می‌دانند که ترکیه را به‌طور مستقیم به آسیای مرکزی متصل می‌کند. شرکت‌های ترکیه‌ای نیز به مشارکت در پروژه‌های زیربنایی احتمالی در داخل ارمنستان علاقه‌مند هستند.

با وجود اعتراضات باکو، «رجب طیب اردوغان» رئیس‌جمهور ترکیه، ماه گذشته به طور رسمی میزبان نخست‌وزیر ارمنستان «نیکول پاشینیان» بود؛ دیداری که به‌عنوان نخستین سفر رسمی یک مقام ارشد ارمنستان به ترکیه ثبت شد.