*صعود تمدنی مسلمانان از قرن دوم هجری قمری به بعد آغاز شد

وی افزود: تمدن اسلامی از قرن دوم هجری به تدریجروند صعودی به خود گرفت ودر قرون سوم، چهارم و پنجم تمدن اسلامی به اوج پیشرفت رسید و از نیمه دوم قرن پنجم و نیمه اول قرن ششم تمدن اسلامیبه زوال ‌رسید.

ولایتی ادامه داد: تا قرن نهم و دهم دوباره تمدن اسلامی روند صعودی خود را باز می‌یابد و از قرن یازدهم و دوازدهم دوباره تمدن اسلامی نزول کرده و در قرن سیزدهمبرای بار دیگرحرکت روبه صعود خود را در پیش می‌گیرد.

مشاور رهبری در امور بین‌المللگفت: برای تهیه این منحنی به شاخص‌های علوم‌های گوناگون و سرامدان این علوم توجه کردیم به طور مثال در حوزه فلسفه فیلسوفان شاخصی مانند ابونصر فارابی، شیخ شهید و ابوعلی سینا توجه کردیم .

*نقش ایران در تمدن اسلامی پررنگ بوده است

ولایتیدر پاسخپرسش‌های نظیر اینکه تمدن اسلامی با محوریتمکان خاصی بوده است؟ یا تمام سرزمین‌های تمدن اسلامی دارای رشدی یکسان بوده‌اند؟ یا اینکهدر رشد تمدن اسلامی ایرانیاننقش پررنگ‌ داشتند؟گفت: قطعاً نقش ایران در تمدن اسلامی پررنگ بوده است.

وی افزود:‌ جغرافیای فرهنگی ایران، سرزمین‌های‌ کنونی بسیاری را شامل می‌شود و ما برای ارزیابی جغرافیای فرهنگی به مکان تولد دانشمندان و زبان فارسی آنان توجه کردیم. تمامبزرگانی که ایرانی محسوب می‌شوند؛اغلب تألیفات آنان به زبان عربی بوده است، برخی از آثار آنان نیز فارسی بوده است. به طور مثال شیخ الرئیس زبان محاوره‌ای‌اش فارسی بوده است.

مشاور رهبری در امور بین‌الملل در ادامه گفت: کتاب فلسفه معروف ابن سینا «شفا» نام دارد و کتاب قانون 600 سال به عنوان متن پزشکی در سرتاسر اروپا تدریس می‌شد. «خواجه‌النصیر» در مورد کتاب شفا نقل می‌کند شیخ الرئیس می‌گوید:« من ستاره زهره را مانند خالی بر صورت خورشید رصد می‌کنم» این سخن بزرگترین ضربه بر علم «بطلمیوس» بود که آن زمان در اروپا حاکم بود، مبنی براینکه زمین مرکز عالم است و به صورت فلک اثیری دور زمین می‌چرخد. ستاره متصل به فلک اثیری دور زمین می‌گردد، خورشید در فلک چهارم قرار دارد.

وی یکی از دلایل رشد تمدن اسلامی طبیعت اسلام است، گفت:اسلام از علم تعاریف متعددی دارد، هیچ دینیمانند اسلام در علم‌ و فرهنگ زایی در میان پیروانش نمی‌تواند انگیزه‌ ایجاد کند.

*تمدن اسلامی بعد از حمله صلیبیون و مغولان دچار افول شد

ولایتی با بیان اینکه اسلام به دلیل هجومصلیبی رو به افول قرار گرفت، گفت: بعد از جنگ صلیبی مغولان به سرزمین اسلامی حمله کردند و در آن زمان و قبل از نیشابور 2 کرور که معادل یک میلیون آدم جمعیت داشت حمله کردند و بسیاری از آنان را کشتند.

وی افزود: هر وقت حکومت مقتدر در تمدن‌های اسلامی حاکم بود توانست با اقتدار شر دشمنان را کم کند، اما زمانی که حکومت‌های اسلامی دچار ضعف ‌شد، تمدن اسلامی در مقابل دشمنان دچار آسیب ‌شد.

ولایتی با طرح این پرسش که مؤلفه‌های فرهنگی در ایران چه نقشی در تمدن اسلامی دارند، گفت: مؤلفه‌های فرهنگی ایرانیان نقشی پررنگ در تمدن‌های اسلامی داشتند یکی از آن مؤلفه‌‌ها اطاعت ایران از ائمه(ع) است.

*اسلام علم را به متن جامعه آورد

وی در پاسخ به این پرسش که آیا تمدن اسلامی توانسته است رفاه را در میان مردم به وجود بیاورد یا تمدن نخبه‌پرور بود؟،گفت: یکی از ویژگی‌هایی اسلام این بود که علم‌آموزی را از اختیار طبقات خاص خارج کرد و به متن جامعه آورد. در دوران باستان و قبل از ورود اسلام به ایران، جامعه ایران طبقاتی بود. تنها قشر خاصی قادر بودند علم بیاموزند.

ولایتی در پاسخ به این پرسش که چرا تمدن اسلامیادامهپیدا نکرد، گفت: یکی از دلایل جنگ صلیبی رونق در بلاد اسلامی بود و اروپاییانی که به کشورهای اسلامی سفر کرده بودند در سفرنامه‌های خود این رونق را انعکاس دادند.

وی افزود: کشیش مسیحی مدعی شد درخواب حضرت عیسی از من خواست که بیت‌المقدس را نجات دهیم و پاپ آن زمان دستور جهاد داد و تمام علوم آن دوران در تمدن اسلامی در اوج قرار داشت.

*علم‌آموزی در جهان اسلام محدود نبود

ولایتی گفت: در آن دوران 13 هزار عنوان کتاب پزشکی و حدود 4 میلیون نسخ خطی در تمدن اسلامی وجود داشت که قریب یک سوم کتب خطی از آن ایرانیان بود و این نشانه آن است که علم‌آموزی در جهان اسلام محدود نبود.

عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام گفت: در دوره‌ای تعدد حضور دانشمندان در دربار از افتخارات امیران محسوب می‌شدند به طور مثال 400 شاعردر دربار محمود غزنویبه سر می‌بردند و 11 مدرسه نظامی در تمدن اسلامی وجود داشت.

* فیزیک اسلامی و غیر اسلامی داریم

ولایتی با بیان اینکه در گذشته معتقد بودم فیزیک اسلامی و غیر اسلامی ندارد، اما همان دوران بر این باور بودم که علوم، اسلامی و غیر اسلامی دارد اما الان بر این اعتقاد هستم فیزیک نیزاسلامی و غیر اسلامی دارد.

وی گفت: قطعا دیدگاه دانشمندی مبتنی بر جهان‌بینی الهی باشد و یا دانشمندی که دیدگاه مبتنی بر جهان‌بینی غیرالهی داشته باشد در علمی که تولید می‌کند تاثیر داردبسیاری از دانشمندان علومبه طور مثال زیست‌شناسان فرضی را قطعی می‌گیرند و بعدها پی می‌برند که آن فرض درست نبوده است.

ولایتی سپس به ذکر خاطره‌‌ای از فرانسوا میتران رئیس جمهور اسبق فرانسه پرداخت و گفت:‌ رئیس جمهور اسبق فرانسه سوسیالیست و به نوعی آتئیست (بی‌خدا)‌ بود و دیدگاه ماتریالیستی داشت اما در اواخر عمر خود به طور مکرر سراغ یک فیلسوف متأله فرانسوی به نام ژان کیتون رفت و از او خواست از معاد برایش سخن بگوید.