به گزارش مشرق،کانال تلگرامی مطالعات خلیج فارس در مطلبی با عنوان حکام خلیج فارس و تشدید دین‌زدایی از جامعه در ماه رمضان، نوشت:

نگرانی‌ها از نوعی استحاله فرهنگی-دینی هدفمند در جوامع عربی مسلمان؛ و به طور مشخص کشورهای حاشیه خلیج فارس، همزمان با روی آنتن رفتن انبوه سریال‌ها و فیلم‌های عربی در ماه مبارک رمضان امسال نیز بالا گرفته است.

پس‌زمینه این موضوع، که به ویژه در سال‌های اخیر بیشتر نمود داشته است، باید گفت روند بازداشت و سرکوب گسترده مخالفان در امارات و برخی دیگر کشورهای شورای همکاری خلیج فارس، از سال ۲۰۱۲ (اوایل بهار عربی) شتاب چشمگیری داشته و افزون بر حقوقدانان، قضات، معلمان، دانشگاهیان و شهروندان عادی، ده‌ها مبلغ و روحانی دینی را نیز قربانی خود کرده است.

این محدودیت علمای دینی و پیشتازان عرصه فرهنگی، هنگامی که پای برنامه‌های گسترده دولتی با ابعاد هنجارشکنانه و هدفمند به میان می‌آید اما بیش از پیش اهمیت پیدا می‌کند.

عنصر دیگری که نه تنها به اهمیت موضوع می‌افزاید، بلکه باعث می‌شود ابعاد ترسناکی نیز به خود بگیرد، بهره‌برداری دولت‌ها از ماه مبارک رمضان، به عنوان یکی از مقدس‌ترین ماه‌های سال در اسلام، برای ترویج فرهنگ‌ها و ارزش‌های سکولار و بلکه ضداخلاقی است؛ زمانی که حتی آن چنان زمینه مهیاست که برخی فعالان عرصه هنری، برای آن دست و پا می‌شکنند!

عموماً ماه مبارک رمضان، به صحنه نمایش جدیدترین و بیشترین فیلم و سریال‌های عربی تبدیل شده است؛ و تولیدکنندگان و کشورهای مختلف هرکدام تلاش می‌کنند مخاطبان بیشتری را در این مدت جذب نمایند.

با این حال، علیرغم شکوفایی هنری فزاینده، این محصولات انتقادات و نگرانی‌هایی را نیز پیرامون تأثیرات منفی آنها بر جوامع عربی اسلامی به همراه داشته است؛ به دیگر سخن، این محصولات -که برخی نیز تحت حمایت مالی، تبلیغاتی یا بازاریابی دولت‌های خلیجی نیز هستند-، به عنوان ابزاری نرم و فرهنگی در دست این حاکمان عمل می‌کنند؛ که بنیان خانواده‌ها و تغییر بافت اجتماعی جوامع اسلامی را هدف قرار داده؛ و از منظری کلی، در خدمت پیش‌برد منافع و اهداف این دولت‌ها هستند.

این نگرانی‌ها وقتی دوچندان می‌شود که روند سکولاریزاسیون و اسلام‌زدایی پرشتاب به ویژه در امارات و به تازگی در عربستان سعودی را در نظر بگیریم؛ روندی که با بودجه‌های سرسام‌آور و در سایه سرکوب هرگونه دیدگاه مخالف،چه از سوی کنشگران و چه از سوی علما و روحانیون، و نیز سکوت و بلکه تأیید علمای دینی همسو با حکومت، ابعاد بی‌سابقه‌ای به خود گرفته است؛ چنان که توهین‌های مکرر به مقدسات در جریان جشنوراه‌هایی مانند «موسم الریاض» و جشنواره فیلم دریای سرخ و... به خوبی گویای چنین مسئله‌ای است.

این فضا ازجمله باعث شده بسیاری شهروندان و کنش‌گران اماراتی با هشدار نسبت به خطر سریال‌های رمضانی تلویزیون‌های رسمی کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس، این اقدامات را عامدانه و با هدف ترویج انحطاط در جامعه بدانند؛ که حتی از انحطاطی که سریال‌های غربی برای جامعه عربی مسلمان دنبال می‌کنند، خطرناک‌تر است.

به گفته آن‌ها، سریال‌های عربی تحت حمایت مالی دولت‌ها، اکنون نقش مهمی در شکل‌گیری ذهنیت و مفاهیم نزد جوانان ایفا می‌کند.

از نگاه بسیاری از این کنش‌گران، این فیلم‌ها و سریال‌ها دیگر نه تنها بیانگر واقعیت جامعه متدین خلیج‌فارس نبوده، بلکه درحال بازتاب تصویری نادرست از آن است؛ تا جایی که به یک عامل اصلی در روند افزایش طلاق و برخی جرایم اجتماعی تبدیل شده است.

عرصه تولید فیلم و سریال جهان عرب طی چندین دهه در قبضه مصر و سوریه بوده است؛ با این حال، در سال‌های اخیر، سینمای کشورهای خلیج فارس، و به ویژه کویت و عربستان نیز با انبوهی از فیلم و سریال‌ها پا به صحنه رقابت گذاشته است؛ عرصه‌ای که به طور قطع، از چشم طمع حکام این کشورها دور نمانده؛ و رنگ و بوی سیاسی نیز -اگرچه در پشت پرده- به خود گرفته، و خواهد گرفت.

به عنوان نمونه، درحالی که سال ۲۰۱۷ مفتی اعظم عربستان هشدار داده بود که قانونی شدن فعالیت سینماها در کشور به معنای رواج «بی‌شرمی و رفتارهای غیراخلاقی» است، اما یک سال بعد، نخستین سالن سینمای عربستان در شهر ریاض افتتاح شد؛ و در مدت کوتاهی به ۵۰۰ سالن رسید؛ همچنین دولت سعودی اعلام کرده قصد دارد میلیاردها دلار صرف صنعت فیلمسازی محلی و بین‌المللی کند.

*بازنشر مطالب شبکه‌های اجتماعی به منزله تأیید محتوای آن نیست و صرفا جهت آگاهی مخاطبان از فضای این شبکه‌ها منتشر می‌شود.