لوله‌های فولادی از جمله لوله گازی، این سازه‌های طویل و توخالی با سطح مقطع دایره‌ای، نه‌تنها جهت انتقال مایعات و گازها به کار می‌روند، بلکه در صنعت ساخت‌وساز نیز به شکل گسترده مورداستفاده قرار می‌گیرند. تنوع گسترده در روش‌های تولید لوله‌های فولادی، باعث شده تا این محصولات با مزایا و معایب خاص خود، همراه با دامنه کاربردی گسترده، برای صنایع مختلف جذابیت داشته باشند.

با برخورداری از ویژگی‌هایی همچون استحکام بالا، مقاومت در برابر گرما و خوردگی، لوله‌های فولادی به یکی از گزینه‌های برتر در صنعت لوله‌کشی تبدیل شده‌اند. این ویژگی‌ها، نه‌تنها از لحاظ عملکردی مهم هستند، بلکه امکان فرایندهای پیچیده‌تر و طولانی‌مدت در صنایع مختلف را نیز فراهم می‌کنند.

یکی از مسائل حیاتی در زمینه لوله‌های فولادی، رعایت استانداردهای مشخصی است. استانداردهای معتبر جهانی، اساسی‌ترین پارامترها برای ساخت و استفاده از این لوله‌ها را تعیین می‌کنند و تضمین می‌کنند که کیفیت و عملکرد آنها با سطح موردنظر قابل‌اطمینان باشد. ازاین‌رو، رعایت استانداردها در تولید و استفاده از لوله‌های فولادی، امری حیاتی و غیرقابل‌انکار است که بر روند توسعه و بهبود صنعت مؤثر است.

انواع لوله فولادی: تفکیک بر اساس معیارهای مختلف

در دسته‌بندی لوله‌های فولادی، امکان تفکیک بر اساس معیارهای گوناگون وجود دارد. اما دو دسته از معیارهای رایج برای این دسته‌بندی عبارتند از:

لوله‌های بدون درز یا لوله مانیسمان

لوله‌های بدون درز یا لوله مانیسمان ، یا به‌عبارت‌دیگر لوله‌های مانیسمان، از جمله نمونه‌های برجسته لوله‌های فولادی هستند. با برخورداری از مقاومت و استحکام بالا و همچنین یکپارچگی و بدون درز بودن، این لوله‌ها در صنایع گوناگون به کار می‌روند. از جمله کاربردهای متداول این لوله‌ها می‌توان به صنایع هسته‌ای، گاز طبیعی، پتروشیمی، کشتی‌سازی، دیگ‌های بخار و غیره اشاره نمود. بیش از ۶۵ درصد از صنایع مختلف از لوله‌های بدون درز مانیسمان که به لوله گازی نیز شناخته می‌شوند، بهره می‌برند.

این لوله‌ها به‌عنوان یک استاندارد در عرصه صنعت شناخته شده‌اند، زیرا قابلیت‌های بی‌نظیری از جمله عدم وجود درز و یکپارچگی فوق‌العاده را ارائه می‌دهند. این ویژگی‌ها به آنها امکان می‌دهند تا در محیط‌هایی که نیازمندی‌های دقیق و حساسیت بالا وجود دارد، عملکردی بی‌نقص ارائه دهند.

به‌طورکلی، لوله‌های بدون درز مانیسمان، علاوه بر کیفیت بالا و ایمنی، به دلیل عملکرد بی‌نقص و پایداری خود، انتخاب اصلی بسیاری از صنایع مختلف به شمار می‌روند و نقش بسیار مهمی در پیشرفت و توسعه این صنایع ایفا می‌کنند.

لوله‌های فولادی درزدار یا درزجوش

لوله‌های فولادی که از ورق‌های استوانه‌ای ساخته می‌شوند و در انتها لبه‌های آنها جوش داده می‌شود، به‌عنوان لوله‌های فولادی درزدار یا لوله‌های فولادی درزجوش شناخته می‌شوند. این جوشکاری می‌تواند به دو شیوه انجام شود و بر اساس آن، انواع مختلف لوله‌های درزجوش تولید می‌شوند که به شرح زیر است:

• لوله‌های فولادی درزدار طولی: این لوله‌ها دارای درز جوشی هستند که هم‌راستا با طول لوله فولادی قرار دارد. این نوع لوله‌ها از جوشکاری متمرکز و دقیق برای اتصال لبه‌های ورق‌ها به دست می‌آید که به‌ویژه برای کاربردهایی که نیاز به استحکام بالا دارند، مناسب هستند.
• لوله‌ اسپیرال : در این نوع لوله‌ها، جوش‌ها به‌صورت مارپیچ به‌دور لوله قرار دارند. این جوشکاری مارپیچ، یک فرایند ثانویه است که برای اتصال لوله‌های فولادی با طول کوتاه‌تر به هم و ایجاد یک لوله طویل‌تر استفاده می‌شود. این نوع لوله‌ها به‌خاطر شکل منحنی و استفاده در کاربردهای خاص مانند انتقال مایعات در زیر زمین مورداستفاده قرار می‌گیرند.

استاندارد لوله‌های فولادی: بهبود کیفیت و یکپارچگی در صنعت لوله گازی

استانداردها به‌عنوان یک زبان مشترک، نقش بسیار حیاتی در تسهیل تبادل اطلاعات و تسهیل در استفاده از محصولات در سطح جهانی را ایفا می‌کنند. در زمینه لوله‌های فولادی، استانداردها نقش بسیار مهمی را ایفا می‌کنند و به بهبود کیفیت و یکپارچگی در صنعت کمک می‌کنند.

استانداردهای لوله، اطلاعاتی مانند طول، عرض، ضخامت و سایر ویژگی‌های مربوط به لوله را شامل می‌شود. این استانداردها، به توضیح دقیق‌تری از مشخصات فنی لوله‌ها می‌پردازند و تضمین می‌کنند که تمامی محصولات به یک استاندارد مشترک و قابل‌قبول جهانی تطابق داشته باشند. این امر، به افراد و شرکت‌ها کمک می‌کند تا به‌راحتی از محصولات استفاده کنند و مطمئن شوند که مشخصات فنی و عملکرد آنها با نیازهای خود همخوانی دارد.

به‌طورکلی، استانداردهای لوله فولادی نه‌تنها به بهبود کیفیت و کارایی محصولات کمک می‌کنند، بلکه با ایجاد یک زبان مشترک، انطباق بیشتری در صنعت فولاد و استفاده بهینه‌تر از منابع فراهم می‌کنند.

استانداردهای لوله‌های مانیسمان

• استاندارد API 5L: این استاندارد توسط American Petroleum Institute (API) تعیین شده و برای لوله‌های فولادی مورداستفاده در صنایع نفت و گاز به کار می‌رود. این استاندارد مشخصات فنی و معیارهایی را برای تولید و استفاده از لوله‌های فولادی در صنایع مختلف فراهم می‌کند.
• استانداردهای ASME B31.4 و ASME B31.8: این استانداردها توسط انجمن مهندسین مکانیک آمریکا (ASME) تعیین شده‌اند و به ترتیب برای خطوط لوله فشارقوی برای انتقال نفت و گاز استفاده می‌شوند. این استانداردها مشخصات و رویه‌هایی را برای ساخت و نصب خطوط لوله فشارقوی تعیین می‌کنند.
• استاندارد بین‌المللی ISO 3183: این استاندارد برای خطوط لوله فولادی برای انتقال هیدروکربن‌ها تعیین شده است. آن مشخصات فنی و الزاماتی را که برای ساخت، نصب و استفاده از لوله‌های فولادی موردنیاز است، تعیین می‌کند.
• استانداردهای ANSI/ASME B36.10M و ANSI/ASME B36.19M: این استانداردها به ابعاد و ابزارهای مختلف لوله‌ها می‌پردازند. آنها مشخصات و اندازه‌های دقیقی را که برای تولید و استفاده از لوله‌های فولادی لازم است، تعیین می‌کنند.
• استاندارد NACE MR0175/ISO 15156: این استاندارد به مشخصات مواد مقاوم در برابر خوردگی در محیط‌های نفت و گاز اشاره دارد. آن الزاماتی را که برای مواد مقاوم در برابر خوردگی در شرایط خاص صنایع نفت و گاز لازم است، تعیین می‌کند و به این صنایع کمک می‌کند تا از موادی با کیفیت و مقاوم استفاده کنند.

استانداردهای لوله‌های درزدار

• SPEC 5L: این استاندارد مشخصات و ابعاد لوله‌های فولادی بدون درز را برای استفاده در صنایع مختلف ارائه می‌دهد.
• ASTM A 106 / ASME SA 106: این استاندارد برای بازرسی و استفاده از لوله‌های کربن استیل بدون درز در شرایط دمای بالا مورداستفاده قرار می‌گیرد.
• ASTM A 333 / ASME SA 333: این استاندارد برای بازرسی و استفاده از لوله‌های کربن استیل بدون درز در شرایط دمای پایین مورداستفاده قرار می‌گیرد.
• ASTM A 335 / ASME SA 335: استانداردی برای سرویس‌های دمای بالا در لوله‌های استیل با آلیاژ آهنی بدون درز.
• ASTM A 520: این استاندارد به ملزومات و اتصالات مربوط به لوله‌ها می‌پردازد.
• ASTM SA 530 / ASME A 530: برای موارد مربوط به تست، آزمایش و فشار کاربرد دارد.
• ASME B 36.10: استفاده از این استاندارد برای بررسی قطر، ضخامت و وزن لوله‌ها با قطر 1.8 تا 24 اینچ مناسب است.
• BS 3059: برای بررسی تنش کششی لوله‌ها در دمای بالا استفاده می‌شود.
• DIN 1626: استانداردی که برای کاربردهای خاص در لوله‌های کربن استیل استفاده می‌شود.
• DIN 2394: استفاده از این استاندارد برای بررسی قطر خارجی، ضخامت، وزن و تحمل لوله‌ها مناسب است.
• استاندارد DIN 2394 DEEL 2 با تغییرات اندکی، به کاربردهای استاندارد قبلی پایبند است.
• در استاندارد DIN 2440، حداکثر فشار برای انتقال مایعات یا گازهای بدون خطر 10 بار و برای انتقال مایعات 25 بار تعیین شده است.
• استاندارد DIN 2441 برای تیوب‌های بخار استفاده می‌شود.
• DIN 2448 اطلاعاتی درباره قطرهای بیرونی و ضخامت لوله‌های درزدار ارائه می‌دهد.

جمع‌بندی

لوله‌های فولادی از اهمیت چندگانه‌ای برخوردارند؛ از جمله انتقال مایعات و گازها تا استفاده در صنایع مختلف. این تنوع روش‌های تولید، باعث شده که این محصولات با مزایا و معایب خاص خود و با دامنه کاربردی گسترده، برای صنایع مختلف جذابیت داشته باشند. لوله‌های فولادی با ویژگی‌هایی همچون استحکام بالا، مقاومت در برابر گرما و خوردگی، به یکی از انتخاب‌های برتر در صنعت لوله‌کشی تبدیل شدند. این ویژگی‌ها، عملکرد لوله‌های فولادی را بهبود می‌بخشند و امکان فرایندهای پیچیده‌تر در صنایع مختلف را فراهم می‌کنند.

رعایت استانداردهای مشخصی در زمینه تولید و استفاده از لوله‌های فولادی امری حیاتی است. استانداردها، پارامترهای اساسی برای ساخت و استفاده از این محصولات را تعیین می‌کنند و تضمین می‌کنند که کیفیت و عملکرد آنها با سطح موردنظر قابل‌اطمینان باشد.

انرژی سازان تولیدکننده انواع لوله‌های فولادی مطابق با استانداردهای معتبر دنیا است که بهترین و عملکرد و ایمنی را ارائه می‌دهند.