به گزارش مشرق به نقل از خبرآنلاین، تغییرات بسیاری در سینما رخ داده است؛ برای نمونه دیگر بی-موویها رونق ندارند. اما در نیم قرن گذشته «همشهری کین» همیشه به عنوان بهترین فیلم تاریخ سینما انتخاب شده است.
«همشهری کین» را اورسن ولز در سال 1941 ساخت. فیلم روایت به قدرت رسیدن و افول یک غول رسانه است که با مرگ او به پایان میرسد. هر 10 سال یک بار مجله «سایت اند ساند» از خیل عظیمی از منتقدان میخواهد در نظرسنجی 10 فیلم برتر تاریخ سینما شرکت کنند. از سال 1962 تا امروز «همشهری کین» صدرنشین این فهرست بوده است. نتیجه آخرین نظرسنجی این مجله دوم اوت امسال منتشر میشود و برای اولین بار در 50 سال گذشته احتمال دارد فیلم اورسن ولز صدرنشین نباشد.
امسال ماتیو سوییت مستندی رادیویی ساخته است درمورد 50 سال امپراتوری ولز و در آن اشاره میکند ممکن است دیگر این فیلم صدرنشین نشود. او اشاره میکند در آخرین نظرسنجی «سایت اند ساند» 145 منتقد که اغلب انگلیسی زبان بودند شرکت داشتند، اما در نظرسنجی امسال 1800 نویسنده و کارگردان و دیگر افراد دخیل در سینما و فرهنگ شرکت میکنند و این افراد از سراسر دنیا انتخاب شدهاند.
گفته میشود فهرست اولیه نام فیلمهایی که در این نظرسنجی حداقل یک رای آوردهاند به 2000 عنوان رسیده و حضور خیل عظیم سینماگران در نظرسنجی امسال این احتمال را تقویت میکند که «همشهری کین» جادوی خود را از دست بدهد.
یک دهه پیش «سرگیجه» آلفرد هیچکاک، «قاعده بازی» ژان رنوار و دو قسمت اول «پدرخوانده» فرانسیس فورد کوپولا رقبای اصلی فیلم ولز بودند. «رزمناو پوتمکین» سرگئی آیزنشتاین، «آواز در باران» استنلی دانن و «هشت و نیم» فدریکو فلینی از دیگر رقبای «همشهری کین» بودند. اما امسال احتمال حضور شاهکارهای «جوان» و جدید بسیار بالاست. میشائل هانکه، کارگردان نابغه و معرکه اتریشی ممکن است با «پنهان» یا «روبان سفید» جایی در میان 10 فیلم برتر تاریخ سینما داشته باشد.
نیک جیمز سردبیر «سایت اند ساند» گردن خود را دم تیغ گیوتین حس میکند، اما به نظرش برای سینما «مفید» است اگر در نتیجه این نظرسنجی متوجه شود نقطه اوج نهاییاش، عملکرد 71 سال پیشش نبوده است. «به نظرم خیلی عالی میشود اگر منتقدان جوانتر مثل همیشه به ولز سجده نکنند، ولزی که سالهاست مرکز تحسین سینما بوده است.»
نیک جیمز تاکنون این فیلم را در فهرست بهترین فیلم تاریخ سینمای خودش قرار داده است. «اگر ولز امسال برنده نشود، بخشی از وجودم شاد میشود و بخشی از وجودم برای اورسن ولز ناراحت میشود.»
واکنش جیمز بسیار مناسب است. یکی از دلایل صدرنشینی «همشهری کین» در این سالها شاید همین باشد که کسی دوست نداشته برای ولز ناراحت شود. ولز زمانی که کارگردانی، نویسندگی و بازیگری در «همشهری کین» را برعهده داشت 25 ساله بود.
او بود که در اجرای رادیویی خود از «جنگ دنیاها» بسیاری را به وحشت انداخت و به آنها تلقین کرد مریخیها به زمین حمله کردهاند، او بود که استودیو آر.کی.او را به بازیچه خود بدل کرد، اما همین ولز در اواخر دهه 1950 با بیانصافی صفتهایی چون غیرقابلاعتماد و بدقلق را یدک میکشید. او در سالهای آخر عمر خود وانمود میکرد خجالت را در چشمان تهیهکنندگانی که روی فیلمهایش سرمایهگذاری نمیکردند، نمیبیند.
دوران اوج ولز همزمان با ظهور منتقدان و فیلمسازانی در اروپا بود که او را بزرگ خود میدانستند. ولز یک مولف تمامعیار بود و این افراد عاشق مولفان تمامعیار بودند. ژان-لوک گدار، فرانسوا تروفو و کلود شابرول که سردمداران موج نو بودند حاضر بودند برای ولز هر کاری انجام دهند. شاید سینهچاکترین طرفدار ولز، پیتر باگدانوویچ، کارگردان «آخرین نمایش فیلم» بود. خودش میگوید: «همشهری کین فیلمی است که بزرگی در آن جریان دارد. وقتی کسی از شما میپرسد بهترین فیلم تاریخ سینما چیست خیلی راحت میشود گفت «همشهری کین» بهترین فیلم تاریخ سینماست. به نظر همه ما چنین است.»
این کارگردان درمورد نظرسنجی امسال میگوید: «نمیدانم چه فیلمی صدرنشین میشود. اما اگر فیلم جدیدی باشد با گوجه گندیده به استقبال نظرسنجی میروم. اگر «جنگهای ستارهای»، «پدرخوانده» یا «نجات سرباز رایان» اول شود فریادی میکشم که تمام دنیا صدایم را بشنود.»
البته این طور هم نیست که همه فکر کنند «همشهری کین» اول نمیشود.
دیوید تامسن، منتقد برجسته و نویسنده زندگینامه ولز میگوید: «واقعا نمیدانم چه فیلمی میتواند جای «همشهری کین» را بگیرد. «سرگیجه» و «پدرخوانده» واقعا فیلمهای نویی نیستند.اما اگر «همشهری کین» اول شود، امپراتوریاش جاودانه میشود. خیلی واضح است که در نظرسنجی بعدی در سال 2022 این رسانه اینقدر تغییر میکند که دیگر نمیشود به آن سینما گفت، بنابراین «همشهری کین» به کلاسیکترین فیلم تمام تاریخ بدل میشود، آن هم در زمانهای که دیگر سینما به معنای واقعیاش وجود ندارد.»
چارلز فاستر کین امپراتوری بنا کرد و بعد آن را از دست داد. اورسن ولز هم همین کار را انجام داد. و اگر تامسن درست بگوید 50 سال تکریم «همشهری کین» آن را به بهترین فیلم تاریخ سینما بدل میکند و به عبارتی آن را به نام و نشان، به پرچم سینما بدل میکند.
نتیجه آخرین نظرسنجی مجله معتبر «سایت اند ساند» در مورد بهترین فیلمهای تاریخ سینما به زودی منتشر میشود و برای اولین بار در 50 سال گذشته احتمال دارد فیلم اورسن ولز صدرنشین نباشد.