تا پیش از طراحی ترازوهای دیجیتال، روند وزن‌کشی و توزین در آزمایشگاه‌ها با روش‌های مختلف و به سختی صورت می‌گرفت. با روی کار آمدن ترازوی آزمایشگاهی، این کار بسیار ساده و با سرعت بالا در این مراکز انجام می‌شود و دیگر دغدغه‌های گذشته مطرح نیستند. البته خرید و استفاده ترازوهای دیجیتال نیز نکات خاص خود را دارد که آشنایی با آن‌ها می‌تواند برای شما مفید باشد. اگر به تازگی یک آزمایشگاه تاسیس کرده‌اید و می‌خواهید ترازویی مناسب خریداری کنید، چه قصد توسعه آزمایشگاه خود را داشته باشید یا حتی اگر استاد دانشگاه یا دانشجو هستید و برای کار علمی‌تان نیاز به یک ترازو دارید، این مطلب برای شما است. در ادامه به نکات مهم درباره انتخاب و خرید ترازوی آزمایشگاهی خوب می‌پردازیم.
دقت ترازوی آزمایشگاهی
اگر به فروشگاه‌های تجهیزات آزمایشگاهی مراجعه کنید یا وارد سایت‌های فروش آنلاین شوید، اولین سوالی که برای‌تان پیش می‌آید این است که دقت ترازوی مورد نیاز ما چه مقدار است؟ ابتدا باید نیاز خود را بشناسیم، ترازوها دارای دقت‌های متفاوتی هستند، باید با توجه به نیاز خود یک یا چند مورد از آن‌ها را انتخاب کنیم. اگر برای استفاده در دستگاه‌های آنالیز قصد خرید ترازو دارید، باید بدانید ماده باید با چه دقتی وزن شود، برای آگاهی یافتن از این دقت به بروشور دستگاه مراجعه کنید. اگر در صنایع شیمیایی فعالیت دارید باید به رفرنس‌ها و کتاب‌ها نگاهی بیاندازید و ببینید برای آزمایش‌های مد نظر شما چه دقتی لازم است.
دقت ترازوهای آزمایشگاهی عددی بین یک تا 7 رقم بعد از اعشار است. هر چقدر دقت یک ترازو بالاتر باشد، تکنولوژی‌های آن نیز پیشرفته‌تر می‌شود، به همین دلیل قیمت ترازوی آزمایشگاهی با این مشخصات نیز به مراتب بالاتر می‌رود.
ظرفیت ترازوی آزمایشگاهی
موضوع ظرفیت یک ترازو بستگی به نیاز شما دارد. نیاز ما می‌تواند عددی خاص باشد یا اینکه برای آینده‌نگری و صرفه اقتصادی ترازویی با ظرفیت بالاتر از نیازمان خریداری کنیم. تحت هیچ شرایطی ترازویی با ظرفیت کمتر از نیاز آزمایشگاه یا کار خود تهیه نکنید؛ چرا که در پروسه آزمایش و تحلیل به مشکل بر می‌خورید. در صورتی‌که نادانسته ماده‌ای با وزن بالاتر از ظرفیت ترازو روی آن قرار دهید، سیستم توزین دچار مشکل شده و امکان دارد ترازو دیگر کاربرد دقیقی نداشته باشد. اگر ترازویی با دو رقم اعشار نیاز دارید، باید بدانید که این ترازوها در ظرفیت‌های 300 گرم تا 10 کیلوگرم طراحی و تولید شده‌اند.
خرید ترازوی با ظرفیت بالاتر از نیاز توصیه نمی‌شود، چرا که قیمت ترازوی آزمایشگاهی بر اساس دقت و تکنولوژی به کار رفته در آن تعیین می‌شود.
کالیبراسیون ترازوی آزمایشگاهی
ترازوها به صورت دوره‌ای نیاز به تنظیم مجدد یا کالیبراسیون دارند. به زبان ساده، در فرایند کالیبراسیون با توجه به چند وزن مشخص، دستگاه را مورد آزمایش قرار می‌دهیم، در نهایت دستگاه با توجه به مقادیر مشخص شده، برای سایر وزن‌ها کالیبره یا تنظیم می‌شود. ترازوها به دو صورت دستی و خودکار کالیبره می‌شوند. در ترازوی آزمایشگاهی با سیستم کالیبراسیون دستی، فرایند توسط یک یا چند وزنه مشخص انجام می‌شود اما در سیستم کالیبراسیون خودکار، فرایند کالیبره شدن توسط یک وزنه داخلی و به صورت اتوماتیک صورت می‌پذیرد.
ترازوهای با کالیبراسیون خودکار یا اتوکالیبره، ترازوهای دقیق‌تری هستند، چرا که پروسه تنظیم به صورت اتوماتیک و بدون دخالت کاربر انجام شده و در نتیجه باعث کاهش خطای انسانی می‌شوند. ترازوهای با 4 رقم اعشار همگی اتوکالیبره هستند اما در ترازوهای 1 تا 3 رقم اعشار انتخاب ترازوی با سیستم کالیبراسیون خودکار یا دستی بر عهده خریدار است.
میز توزین
میز توزین در زیر ترازو قرار می‌گیرد و درصد بالایی از عوامل مکانیکی مخرب و تاثیرگذار در وزن یک ماده را خنثی می‌کند. در ترازوهای با دقت بالاتر از 5 رقم اعشار میز توزین، یکی از مسائل بسیار مهم است. وقتی ترازویی تا 5 رقم اعشار را بتواند توزین کند یعنی به تغییرات مکانیکی بسیار بسیار کوچک حساسیت بالایی دارد، بنابراین هر گونه لرزش، تکان و غیره روی فرایند وزن‌کشی تاثیر خواهد گذاشت. میز توزین برای ترازوهای بالای 4 و 5 رقم اعشار ضروری است. شرکت‌های تولیدکننده ترازوهای آزمایشگاهی به طور معمول لزوم استفاده از میز توزین برای کاربردهای مختلف را مشخص می‌کنند.
قابلیت کنترل از راه دور
در برخی از ترازوهای جدید قابلیت کنترل از راه دور گنجانده شده است. با این قابلیت، امکان کار و کنترل دستگاه از راه دور به وسیله بلوتوث یا وایرلس فراهم می‌شود. ممکن است ترازوی شما در یک اتاق و محل محاسبه شما در اتاقی دیگر باشد، در این حالت با استفاده از ارتباط بی‌سیم می‌توانید نتیجه توزین را روی گوشی یا لپ‌تاپ و کامپیوتر خود مشاهده کنید. کنترل از راه دور در ترازوهای فوق دقیق آزمایشگاه‌های کنترل کیفی استفاده می‌شود.
تعریف چند پروفایل متفاوت برای کاربرهای مختلف
در برخی ترازوهای جدید قابلیت بسیار کاربردی تعریف چند پروفایل متفاوت برای کاربرهای مختلف قرار داده شده است. در ترازوهای دارای چند پروفایل، هر کاربر می‌تواند متناسب با استفاده و کاربرد خاص خود، دستگاه را تنظیم کرده و تنظیمات آن را اعمال و ذخیره کند. با مراجعه کاربر بعدی به دستگاه، او نیز پروفایل خود را بدون دردسر اعمال کرده و با دستگاه کار می‌کند، با این قابلیت ترازو آزمایشگاهی هربار نیاز به تنظیم مجدد نداشته و در وقت صرفه‌جویی قابل ملاحظه‌ای صورت می‌گیرد. گاهی اوقات نیز یک شخص نیاز به چند پروفایل دارد، در این حالت نیز با سوئیچ بین پروفایل‌های دیگر به راحتی می‌توان از دستگاه طبق نیاز استفاده کرد. قیمت ترازوهای آزمایشگاهی چندپروفایله نسبت به دستگاه‌های تک‌پروفایل بالاتر است.
قابلیت اتصال به تجهیزات جانبی
امروزه با پیشرفت روزافزون علم و استفاده از وسایل الکترونیکی متعدد، امکان اتصال ترازو به تجهیزات جانبی از مهم‌ترین قابلیت‌های یک ترازو به شمار می‌رود. این تجهیزات شامل کامپیوتر، پرینتر، نمایشگر خارجی و غیره است. اتصال به تجهیزات جانبی در ترازوهای آزمایشگاهی از طریق پورت RS-232 یا USB یا در موارد پیشرفته‌تر به صورت بی‌سیم یا وایرلس انجام می‌شود.
اگر در آزمایشگاه یا طلافروشی خود سیستم حسابداری دارید، با اتصال مستقیم به لپ‌تاپ و کامپیوتر می‌توانید کنترل بهتری روی موجودی خود داشته باشید یا نتایج را آرشیو و مکتوب کنید و در مواقع ضروری از آن‌ها استفاده کنید. امکان اتصال به تجهیزات جانبی روی قیمت تمام شده یک ترازو تاثیرگذار است.
برندهای تولیدکننده ترازو
از 200 سال پیش توسط شرکت‌های مختلفی ترازو تولید شده است. از جمله مهم‌ترین برندهای ترازو می‌توان به متلر تولدو (Mettler Toledo)، سارتوزیوس (Sartorius)، ای اند دی (A&D)، کرن (Kern)، اوهاس (Ohaus)، رادواگ (Radwag)، بل (Bel)، شیمادزو (Shimadzu)، ویبرا (Vibra) و ... اشاره نمود.
تمامی برندهایی که ذکر شده‌اند در صنعت ترازوهای آزمایشگاهی مطرح بوده و سابقه بالایی دارند، اما هیچ‌کدام صددرصد نیستند! این جمله به معنی این است که ممکن است تمامی محصولات برند اوهاس عالی نباشند. هر کدام از برندها برخی از محصولاتشان خوب و برخی دیگر بد است. بنابراین باید به این نکته توجه داشت که صرفا تکیه به نام یک برند برای خرید به هیچ وجه توصیه نمی‌شود. ترازوهای هر برند یک به یک باید مقایسه و بررسی شوند تا بهترین انتخاب را داشته باشید. ترازو کرن مدل ABT 100-5NM محصول خوب و باکیفیتی است که می‌توان با اطمینان خاطر آن را برای خرید توصیه کرد. همچنین ترازو رادواگ مدل AS 60/220.R2 plus نیز از ترازوهای بسیار دقیق و باکیفیت موجود در بازار ایران است.
به جز برندهای عنوان شده، برندهای دیگری نیز مانند Electronic Balance وجود دارند اما با توجه به اینکه تولید کشور چین هستند و کیفیت آن‌چنان بالایی ندارند، برای خرید توصیه نمی‌شوند. این ترازوها پس از مدتی کار دچار مشکل شده و سیستم توزین و قطعاتشان دچار ایرادات مختلفی می‌شود که تحت هیچ شرایطی قابل تعمیر نیستند. با استفاده از نکات گفته شده، اکنون می‌توانید از میان دستگاه‌های موجود در بازار، بهترین ترازوی آزمایشگاهی را خریداری کنید. جهت خرید ترازوی آزمایشگاهی و طلافروشی می‌توانید به سایت صدراپژوهش مراجعه کرده و ترازوی با کیفیت با ضمانت اصل تهیه کنید.
