استفاده از میلگرد زنگ‌زده در سازه و امید برای استحکام آن، مثل این است که غذای مانده و خراب بخورید و امید داشته باشید که اتفاقی برایتان نیفتد. میلگرد زنگ‌زده، ایمنی کل سازه را به خطر می‌اندازد و اصلاح بخش‌هایی که به دلیل کاربرد آن دچار مشکل شده، زمان و هزینه زیادی را می‌طلبد. اگر نگاهی به لیست قیمت میلگردهای مختلف مثل قیمت میلگرد میانه بیندازید، متوجه ضرر و زیان ناشی از جایگزینی میلگرد زنگ‌زده با نو می‌شوید.

در این مقاله، اهمیت رفع زنگ میلگرد و روش‌های از بین بردن آن بررسی شده و با به کار بستن توصیه‌های آن، می‌توانید میلگردهایی سالم و سازه‌ای مستحکم داشته باشید.

چرا باید زنگ میلگرد را پاک کرد؟

ممکن است در ابتدا به کار بردن میلگرد زنگ‌زده در بتن، چندان مشکل‌ساز به نظر نیاید؛ اما اثرات زنگ‌زدگی میلگرد روی بتن و سازه، به‌ مرور زمان مشخص می‌شود. وقتی میلگرد در بتن به کار می‌رود، تحت نیروهای فشاری مختلفی قرار می‌گیرد که از چند جهت به آن وارد می‌شود. وجود زنگ‌زدگی باعث می‌شود که استحکام میلگرد به‌مرورزمان کمتر و کمتر شود و در نهایت بشکند.

همچنین زنگ میلگرد به عنوان مواد خورنده در برابر بتن عمل می‌کند و باعث می‌شود که استحکام کششی بتن نیز کاهش یابد. در نهایت، بتن نیز ترک می‌خورد و می‌ریزد. همچنین در صورتی که زنگ‌زدگی به حدی باشد که منجر به پوسیدگی عمقی و پوسته‌پوسته شدن میلگردهای شما شود، بر اساس آیین‌نامه بتن ایران (آبا)، نمی‌توانید از آن‌ها در بتن استفاده کنید. در صورتی که مهندس ناظر استفاده از میلگردهای زنگ‌زده در بتن را تشخیص دهد، پروژه را متوقف می‌کند و مجبور می‌شوید که آن بخش از بتن که میلگردهای زنگ‌زده در آن به‌کاررفته را اصلاح کنید.

رفع زنگ‌زدگی میلگرد از یک جنبه دیگر نیز اهمیت دارد. قیمت روز میلگرد به‌شدت بالا رفته و اگر به‌موقع زنگ میلگردهای خریداری‌شده را از بین نبرید، ممکن است این زنگ‌زدگی گسترش پیدا کند و به حدی برسد که میلگردهای شما را غیرقابل استفاده کند. همچنین بر اساس آیین‌نامه‌های عمرانی، رفع زنگ‌زدگی میلگرد تا حدی مجاز است که قطر اسمی میلگرد را به‌صورت محسوسی کاهش ندهد. در ادامه، با روش‌های رفع زنگ‌زدگی میلگرد آشنا می‌شوید:

ساده‌ترین روش برای رفع زنگ‌زدگی میلگرد

ساده‌ترین روش برای رفع زنگ میلگرد، استفاده از برس فلزی و سمباده است. این روش به‌شدت اقتصادی و مقرون‌به‌صرفه است اما معایب بزرگی هم دارد. اول از همه، برای برس کشی تعداد زیادی میلگرد، به نیروی انسانی و زمان زیادی نیاز دارید. دوم هم این که این روش تأثیر کمتری در مقایسه با سایر روش‌های رفع زنگ‌زدگی میلگرد دارد و زمانی مؤثر است که زنگ‌زدگی میلگرد سطحی باشد. همچنین این روش برای میلگردی که در بتن زنگ‌زده، کاربردی ندارد.

سند بلاست و شات بلاست، کم‌خطرترین روش برای میلگرد

سند بلاست و شات بلاست، دو روش مشابه برای رفع زنگی زدگی میلگرد هستند که هر دو از زیرمجموعه‌های روش ساب پاشی محسوب می‌شوند. در روش ساب پاشی، از مواد طبیعی به جای مواد شیمیایی برای رفع زنگ میلگرد استفاده می‌شود. به همین دلیل، ریسک استفاده از این روش‌ها برای رفع زنگ میلگرد بسیار کم است، چرا که با استفاده از آن‌ها، احتمال تغییر خواص شیمیایی و مکانیکی میلگرد پایین می‌آید.

بزرگ‌ترین تفاوت روش شات بلاست با سند بلاست، استفاده از ساچمه‌های سیلیس به جای شن و ماسه است. این ساچمه‌های سیلیسی، عمق بیشتری از زنگ‌زدگی را برطرف می‌کنند و همین موضوع باعث شده که محبوبیت روش شات بلاست از سندبلاست بیشتر شود. البته هزینه استفاده از روش شات بلاست به‌ مراتب بیشتر است.

نقطه مشترک این 2 روش، نحوه انجام و مضرات آن‌ها است. در هر دو روش، مواد طبیعی را با فشار بالای هوا به سطح میلگرد می‌پاشند. تنفس ذرات شن و ماسه و سیلیس مخلوط شده با زنگ آهن، برای سلامتی به‌شدت مضر است و به همین دلیل، هنگام استفاده از این روش‌ها، باید از تجهیزات حفاظت فردی استفاده نمود.

لیزر، گران‌قیمت‌ترین روش رفع زنگ میلگرد

استفاده از لیزر، سریع‌ترین روش برای رفع زنگ‌زدگی میلگرد است، اما هزینه زیادی داشته و به نیروی متخصص نیاز دارد. چرا که در صورت تنظیم نادرست دستگاه لیزر، ممکن است به میلگرد آسیب برسد.

این روش تنها برای رفع زنگ مقاطع فولادی کاربرد ندارد و می‌توانید از آن برای رفع زنگ فلزات دیگر مثل مس و آلومینیوم نیز استفاده کرد. تأثیر استفاده از روش لیزر در مقایسه با سایر روش‌ها بالاتر است و محدودیت ضخامت و عرض قطعه فلزی در آن مطرح نیست.

اسید شویی، زمان‌برترین روش رفع زنگ میلگرد

استفاده از مواد شیمیایی، یکی دیگر از روش‌های کم‌هزینه‌برای رفع زنگ میلگرد به شمار می‌رود. مؤثرترین محلول شیمیایی برای رفع زنگ میلگرد، ترکیب اسید اگزالیک و آب است که به آن محلول رفع زنگ میلگرد نیز می‌گویند. این روش تمامی زنگ میلگرد را از بین می‌برد، اما برای عملکرد کامل آن باید میلگردها را به مدت چند روز در محلول اسید اگزالیک بخوابانید.

پس از آن به منظور کسب اطمینان از پاک شدن کامل اسید، باید میلگردها را چند ساعت در محلول بی‌کربنات سدیم نیز قرار دهید. چرا که باقی ماندن اسید روی میلگرد می‌تواند منجر به خوردگی مجدد آن شود. بزرگ‌ترین مزیت این روش، رفع زنگ‌های قدیمی است، اما در عوض به میزان زیادی زمان و آب نیاز دارد.

واترجت، سریع‌ترین روش برای از بین بردن زنگ میلگرد

در روش واتر جت، از آب فشارقوی برای زدودن لایه زنگ از روی میلگرد استفاده می‌شود. دستگاه واتر جت دارای مخزن، پمپ و شلنگ فشارقوی، فیلتر و گان است که انرژی فشاری را به انرژی جنبشی و مکانیکی تبدیل می‌کند.

واتر جت سرعت و تأثیر بسیاری بالایی دارد و از طرف دیگر، خواص شیمیایی و مکانیکی میلگرد را تغییر نمی‌دهد. با این حال، استفاده از آن ممکن است هزینه‌بر باشد، چرا که نیاز به نیروی متخصص دارد.

اگر می‌خواهید میلگردی که می‌خرید باکیفیت و سالم باشد، باید آن را از فروشنده‌های معتبر بخرید. یکی از فروشگاه‌های معتبر آهن‌آلات که به‌صورت آنلاین نیز فعالیت می‌کند، آسرون است که با مراجعه به صفحه قیمت میلگرد در آن، می‌توانید قیمت روز میلگرد کارخانه‌های مختلف مثل قیمت میلگرد شاهین بناب را ببینید و آن‌ها را با یکدیگر مقایسه کنید. بار ارسالی از انبارهای آسرون نیز با تأییدیه واحد کنترل کیفیت آن به دست شما می‌رسد و این موضوع، خیال شما را از عدم وجود زنگ روی میلگرد، راحت می‌کند.