مشرق----  5 نکته زیر مقدمه ای برای پاسخ به این سوال هاست.

1- اکنون کاملا روشن شده است که معارضه سوری و کشورهای حامی آن، قادر به بردن نبرد میدانی از ارتش و نیروهای امنیتی سوریه نیستند. درمیدان نبرد، هر جا که ارتش با معارضه رویارو شده برنده ارتش بوده است. مهم تر اینکه معارضه سوری تا امروز قادر به همراه کردن مردم سوریه و دادن جنبه اجتماعی فراگیر به بحران نبوده است. در بدترین حالت، مردم سوریه منفعل و منتظر هستند تا ببینند برنده منازعه کدام طرف است. دمشق اکنون کاملا امن است و وضعیت امنیتی حلب هم که معارضه اعلام کرده با تمام قوا درصدد تسخیر آن است رو به ثبات می رود.

2- ارتش سوریه در حال تست گزینه های جدید است. به موازات نظامی تر شدن معارضه سوری، و مشخص شدن ماهیت تروریستی آن، ارتش اکنون آزادی عمل بیشتری برای درگیری با معارضه دارد. دولت سوریه هم راهبرد خود در زمینه تمرکز صرف روی محیط داخلی را تغییر داده و تصمیم گرفته است که پروژه ناامن کردن مرزهای کشورهای مداخله کننده در امور خود را به طور جدی در دستور کار قرار بدهد. جابجا کردن محموله های موشکی و سلاح های شیمیایی و اصابت گلوله خمپاره به مرز سوریه و سرزمین های اشغالی در جولان، علائم اولیه این تغییر راهبرد ارزیابی می شود.

3- اکنون این موضوع تقریبا به طور کامل برای غربی ها روشن شده است که بدون یافته شدن یک راه حل سیاسی برای مسئله سوریه، این موضوع با ابزار نظامی و امنیتی صرف حل نخواهد شد. حتی اگر دولت بشار اسد سقوط کند –احتمالی که روز به روز ضعیف تر می شود- باز هم محتمل ترین اتفاق در این کشور این است که جای دولت و اپوزیسیون عوض شود و این بار علوی ها که گروهی بسیار منسجم و قدرتمند در سوریه محسوب می شوند به معارضه علیه دولت سنی مستقر روی بیاورند. بنابراین اکنون برای همه طرف ها روشن شده است که باید به دنبال یافتن راه حلی سیاسی برای این موضوع باشند که هر دو طرف را راضی کند. در شرایطی که طرح کوفی عنان هم کاملا شکست خورده، هرگونه طرح سیاسی برای سوریه در آینده بی شک نمی تواند از مبدا غرب تولید شود.

4- هم اکنون نشانه هایی از علاقه معارضه به مذاکره با دولت سوریه دیده می شود. حتی بخش هایی از تشکیلات تروریستی ارتش آزاد اعلام کرده اند که حاضرند تداوم دولت فعلی به ریاست معاون بشار اسد را بپذیرند. برخی شنیده ها حکایت از آن دارد که امریکایی ها تماس هایی را هم با برخی چهره های اطراف بشار برای تحقق نوعی سناریوی یمنی که در آن رییس جمهور برکنار می شود اما دولت بر سر کار می ماند آغاز کرده اند. اگرچه همه این تماس ها شکست خورده و اطرافیان اسد قاطعانه از تداوم دولت قانونی وی دفاع کرده اند، صرف اینکه امریکا و معارضه رویکردهای مذاکراتی را در پیش گرفته اند نشان می دهد محدودیت های عملیاتی صحنه نبرد در حال تحمیل اقتضائات خودبه آنهاست.

5- به رغم همه لفاظی هایی که از جانب صهیونیست ها و امریکایی ها شنیده می شود، تحلیلگران مرتبط با موضوع می گویندکه احتمال ورود غرب به هرگونه مداخله نظامی در سوریه منتفی است.
اصلی ترین علت این است که امریکایی ها به خوبی می دانند که در آستانه انتخابات ریاست جمهوری آغاز یک مداخله نظامی جدید به سرعت به سقوط وجهه اوباما نزد مردمی منتهی خواهد شد که خواهان جمع شدن هر چه سریع تر بساط مداخله در خارج و تمرکز دولت روی مسائل داخلی هستند. صهیونیست ها هم اگرچه علنا نمی گویند ولی به لحاظ اطلاعاتی به این ارزیابی رسیده اند که آغاز هرگونه رویارویی نظامی می تواند مرزهای بی ثبات آنها را به ناامنی کامل بکشاند و جولان را به سینایی دیگر تبدیل سازد.

×مهدی محمدی-کارشناس مسائل استراتژیک