به گزارش مشرق، حفاظت از محیط زیست در قرن بیست و یکم به عنوان یکی از هشت هدف توسعه هزاره و یکی از سه پایه توسعه پایدار قرار گرفت، درست زمانی که کشورهای توسعه یافته بیشترین بهره برداری را از منابع طبیعی جهان کرده و خسارات جبران ناپذیری را بر محیط زیست جای گذاشتند.

دست اندازی ها این کشورها به محیط زیست منجر به بروز چالش‌های جدی و هزینه‌بری برای همه زیستمندان جهان شده است؛ معضل تغییرات اقلیمی و تغییرات آب و هوایی از مهمترین این چالش‌هاست که منجر به افزایش گرمایش زمین شد و متعاقب این چالش بزرگ زیستی یکی از مهمترین اجلاس‌های جهانی در حوزه محیط زیست یعنی اجلاس جهانی آب و هوایی شکل گرفت و تا به حال ۲۶ بار مجامع این اجلاس در کشورهای مختلف برگزار شده است.

اظهار شگفتی جهانیان از سیاست‌های دوراندیشانه محیط زیستی ابلاغی رهبری

هرچند اجلاس اخیر تغییرات اقلیمی موسوم به cop ۲۶ که در گلاسگوی اسکاتلند برخلاف تصور برگزار کنندگان هیچ نتیجه‌ای در برنداشت. اما نگاه جهانیان را به سمت برنامه‌های مترقیانه محیط زیستی جمهوری اسلامی ایران جلب کرد. و علی سلاجقه معاون اول رئیس جمهور و رئیس سازمان محیط زیست که نماینده رسمی ایران در این نشست بود، گفت: در جریان حضورش در این اجلاس به تشریح سیاست‌های بالادستی ایران مبتنی بر سیاست‌های ابلاغی مقام معظم رهبری در حوزه محیط زیست پرداخته و به جهانیان اعلام کرده است که رهبر دوراندیش و فرزانه ایران، آبانماه ۱۳۹۴ یعنی ۶ سال پیش، راهبردهایی را برای حفاظت از محیط زیست به مسئولان و متولیان محیط زیست در کشور ابلاغ کرده‌اند، که نه تنها در تاریخ سیاسی ایران کم نظیر بوده است که پیش برنده اهداف داخلی ایران به سمت اقتصاد کم کربن خواهد بود.

رئیس سازمان محیط زیست پس از بازگشت از این سفر از انعکاس مثبت این سیاست‌ها در رسانه‌های بین‌المللی سخن گفت و ابراز داشت: جهانیان از نگاه دوراندیشانه رهبرمان شگفت زده شدند.

تاکید رهبری بر گسترش اقتصاد سبز مبتنی بر صنعت کم‌کربن

در میان این سیاست‌ها که در ۱۵ بند ارائه شده است، ایشان خواستار پیشگیری و ممانعت از انتشار انواع آلودگی‌های غیرمجاز و جرم‌انگاری تخریب محیط زیست و مجازات مؤثر و بازدارنده آلوده‌کنندگان و تخریب‌کنندگان محیط زیست و الزام آنان به جبران خسارت شدند و در بند هفتم سیاست‌هایشان بر مدیریت تغییرات اقلیم و مقابله با تهدیدات زیست‌محیطی اشاره کردند و در بند هشتم بر گسترش اقتصاد سبز مبتنی بر صنعت کم‌کربن، استفاده از انرژی‌های پاک و … تاکید داشتند.

اغفال از تقویت دیپلماسی محیط زیست طی سال‌های گذشته

هرچند بر اساس آخرین بند این سیاست‌ها تقویت دیپلماسی محیط زیست بهره‌گیری مؤثر از فرصت‌ها و مشوق‌های بین‌المللی در حرکت به سوی اقتصاد کم‌کربن و تسهیل انتقال و توسعه فناوری‌ها و نوآوری‌های مرتبط مورد تاکید قرار گرفته است، اما حرکت دستگاه‌های اجرایی هم راستای این سیاست‌ها نبوده و طی ۶ سال گذشته این سیاست‌ها آنچنان نادیده گرفته شد که سال گذشته جمعی از فعالان محیط زیست بر بی توجهی دولت نسبت به اجرای سیاست‌ها انتقاد کرده و ابراز داشتند: سازمان حفاظت محیط زیست به عنوان سازمانی که باید متولی این امر باشد، هیچ حساسیتی از خود بروز نمی‌دهد و حتی در حد حرف نه عمل! و تمایلی به اجرای سیاست‌های فوق نداشته و حتی در حد برگزاری جلسات مشترک با سایر دستگاه‌های اجرایی دخیل در این موضوع اقدام نمی‌کند.

سازمان محیط زیست از این پس خود را موظف به حرکت در چارچوب سیاست‌های رهبری می‌داند

رئیس سازمان محیط زیست در پاسخ به سوال مهر درباره وضعیت اجرایی شدن این سیاست‌ها، بر این کم کاری‌های اذعان داشت و گفت: هرچند تاکنون سازمان محیط زیست به عنوان متولی اصلی اجرای سیاست‌ها را در دستور کار قرار نداده اما از این پس سازمان خود را موظف به حرکت در این چارچوب می‌داند.

سیاست‌های ابلاغی به تقویت حوزه قانونگذاری در حوزه محیط زیست کمک کرد

با وجود این کم توجهی‌ها از سوی قوه مجریه، قانونگذاری های خوبی مبتنی بر این سیاست‌ها در کشور انجام شده و محمد مجابی رئیس کمیته خاص محیط زیست مجمع تشخیص مصلحت نظام، از تبدیل سیاست‌های ابلاغی رهبری به قوانینی همچون حفاظت و احیای تالاب‌ها، حفاظت از خاک و منابع ژنتیکی کشور و… سخن گفته و آن‌را از دستاورد مشترک دولت و مجلس دانسته و گفت: قوه قضائیه هم در جرم انگاری محیط زیستی گام‌های بلندی برداشته است.

کاهش ۵ درصدی انتشار گازهای گلخانه‌ای از سوی ایران

در این میان، کاهش گازهای گلخانه‌ای که از بندهای مورد توجه رهبری بوده است، با توجه به توان اقتصادی کشور مورد توجه قرار گرفته است. و ایران طی سال‌های اخیر موفق به کاهش ۵ درصدی این آلاینده‌ها شده است.

رئیس سازمان محیط زیست اعلام کرده است: ما نه تنها از پس اجرای کاهش این حجم از آلاینده‌ها برآمدیم که یک درصد هم بیش از تعهدی که در اجلاس پاریس پیشنهاد داده شده بود (کاهش ۴ درصدی تولید گازهای گلخانه‌ای بدون برداشتن تحریم‌ها)، کاهش تولید داشته‌ایم.

وی با تاکید بر اینکه ایران هم اکنون با اجرای سیاست‌های کاهش گازهای گلخانه‌ای ۵ درصد از تولید خود کاسته است، ابراز داشت: با این وجود خود را ملزم به اجرای تعهدات بین‌المللی در شرایط حاضر نمی‌دانیم و اجرای سیاست‌های ابلاغی رهبری در این زمینه کشور را به مقصد مطلوب می‌رساند.

سلاجقه با اشاره به اینکه کشور ما تحت تأثیر تروریسم اقتصادی است و سخت‌ترین تحریم‌ها طی سال‌های اخیر بر کشور ما تحمیل شده است خاطرنشان کرد: نباید در این شرایط به کشورهایی که به دنبال استثمار کشورهای در حال توسعه ازجمله ایران هستند امتیازی بدهیم.

کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای خود برگ برنده‌ای برای ایران در مجامع بین‌المللی است و نشان دهنده نگاه دوراندیشانه مقام معظم رهبری بر اجرای نقش ایران در دیپلماسی محیط زیست است و حال در آستانه هفتمین سال ابلاغ این سیاست‌ها به نظر می‌رسد، با توجه به رویکرد مثبت دولت سیزدهم به مسائل زیست محیطی فارغ از شعارزدگی در سال‌های پیش رو شاهد اجرای بخش‌های مهمی از این سیاست‌ها باشیم.