سرویس سیاست مشرق - «وبلاگ مشرق» خوانشی روزانه در لابه‌لای اخبار و مطالب رسانه‌های کشور است. ما درباره این خوانش البته تحلیل‌ها و پیشینه‌هایی را نیز در اختیار مخاطبان محترم می‌گذاریم. ۷:۳۰ هر روز با بسته ویژه خبری-تحلیلی مشرق همراه باشید.

***

برای آنها که فکر می‌کنند روحانی هنوز هم رئیس‌جمهور ایران است

مسعود پزشکیان، فعال اصلاح‌طلب و نایب رئیس مجلس سابق اخیراً در بخشی از یک مصاحبه که سایت اعتمادآنلاین آنرا منتشر کرد درباره دولت سیزدهم گفته است:

"خلاصه حرف‌هایی که اینها زدند و شعارهایی که دادند به این سادگی نیست؛ اصلا بنظر من امکان ندارد که با دنیا دعوا کنیم و بعد بتوانیم در اقتصاد رونق ایجاد کنیم، حتی اگر تصمیمات درستی بگیریم. وقتی نمی‌توانی معاملات پولی با دنیا داشته باشی که رونق اقتصادی ایجاد نمی‌شود؛ با کالا دادن و کالا گرفتن که رونق ایجاد نمی‌شود. با دور زدن تحریم‌ها هزینه‌ی اقتصاد را بالا می‌برید و هیچ تاجری نمی‌تواند در این معاملات رقابت کند و بعد از مدتی ورشکسته می‌شود. برای یک مدتی می‌شود دور زد و زندگی کرد ولی ما داریم مدام هزینه می‌دهیم برای اینکه تحریم را دور بزنیم، ارزان می‌فروشیم و گران می‌خریم، و بعد هم افتخار می‌کنیم که تحریم را دور زدیم! تا کی می‌خواهید ارزان بفروشید و گران بخرید؟!"[1]

*ما پیش از این در وبلاگ مشرق به قضیه‌ای به نام "تفاوت بین‌الاحمدِین" و انتخاب رجال سیاسی در دو سر این تفاوت اشاره کرده و توضیح دادیم که یک انتقاد می‌تواند از سر خیرخواهی برای دولت و مردم باشد یا از سر بدخواهی و پمپاژ ناامیدی!

که صد البته دومی سمّ قاتل است و حتی می‌تواند توفیقات را نیز در ذهن مردم شکست جلوه دهد.

در اشاره به اظهارات آقای پزشکیان که از چهره‌های نجیب اصلاحات هستند، بیان این نکته ضروریست که طی 8 سال گذشته دولتی بر سر کار بوده است که از صدر تا ذیل به آنچه آقای پزشکیان راجع به اقتصاد و تحریم و ارزانی و گرانی گفته‌اند؛ معتقد بود و در نتیجه کار هم یک خاطره بد و یک کارنامه مشحون از ناکارآمدی بر جای گذاشت.

فلذاست که در موقعیت کنونی، منطق سیاسی و اخلاقیات دولت‌داری ایجاب می‌کند که آقای پزشکیان برای دولت جدیدی که مایل به گفتمان آقای روحانی (یا همان دولت متبوع پزشکیان!) نیست؛ آرزوی موفقیت کند و مانند مردم منتظر رؤیت نتیجه کار دولت آقای رئیسی در بوته آزمایش باشد.

نه اینکه از هم‌اکنون بذر نومیدی بکارد و در پس کارنامه‌ای که بی‌نتیجگی حرف‌های اقتصادی ایشان را به اثبات رساند؛ همچنان بر درست بودن همان مسیر غلط قبلی اصرار داشته باشد.

این نکته هم بدیهیست که در حالت فرضی اگر آقای رئیسی در برنامه‌های دولت خود موفق نباشد؛ باز هم جهان به آخر نمی‌رسد و مردم ایران در انتخاباتی دیگر و با رأیی دیگر؛ به کسانی رأی خواهند داد که بتوانند وعده‌های خود را عملی کنند. زیرا این قاعده دموکراسی است که همه مثل هم نیستند.

یادآوری این نکته از آنروست که برخی اصلاح‌طلبان در روزهای اخیر اصرار دارند که شکست دولت سیزدهم به معنی شکست نظام و پایانِ کار است!

***

به مردم بگویید چرا شما ظریف را قهرمان می‌دانید؟!

علی‌اکبر صالحی، از مقامات دولت رئیس جمهور روحانی و رئیس سابق سازمان انرژی اتمی، اخیراً طی اظهاراتی در کلاب‌هاوس که سایت اعتمادآنلاین آنها را منتشر کرد، درباره "محمدجواد ظریف" گفته است:

"یکی از این قهرمان‌ها و بزرگان کشور دکتر ظریف است. ما انسان‌های آرمانی نیستیم که خطا نداشته باشیم و دکتر ظریف هم ایرادهایی داشته اما قدردان باشیم. در مقابل ده تا خوبی اگر دوتا هم نقص داشته باشیم می‌ارزد که جنبه های ایجابی را بپردازیم تا جنبه های سلبی."[2]

* خوب بود آقای صالحی یک مورد از قهرمانی‌های آقای ظریف در دوران وزارت خارجه ایشان و یا یک مورد از 10 خوبی مجسم ایشان که به رؤیت و لمس مردم ایران رسیده باشد را بیان می‌کردند.

چه اینکه نه تنها نمی‌توان تاریخ را با اظهاراتی بدون سند در کلاب‌هاوس ساخت و نه باید اجازه این کار را به کسی داد!

زیرا نسل‌های امروز و فردای کشوری که طلایه‌دار تمدن اسلامی است نباید دچار قهرمان‌های پوشالی و تواریخ برساخته شوند.

گفتنیست، علی‌اکبر صالحی زمانی در دفاع از برجام گفته بود: دنیای پسابرجام، دنیای دیگریست...

***

اگر رئیسی و قالیباف دچار اختلاف شوند!

علی صوفی، فعال اصلاح‌طلب و از تحریم‌کنندگان انتخابات 1400 در بخشی از یک مصاحبه با شماره دوشنبه گذشته روزنامه آرمان ملی در پاسخ به این سؤال که "نقش رئیس مجلس در انتخاب اعضای کابینه چه بوده است؟ آیا افرادی که منتسب به قالیباف هستند قرار است با رئیسی کار کنند؟" گفته است:

"به صورت طبیعی وزرا هم به رئیسی نیاز دارند و هم به قالیباف. این احتمال وجود دارد که این وزرا در برخی مقاطع قالیباف را ترجیح بدهند. این در حالی است که رئیس مجلس از اهرم فشار سنگینی بهره می‌برد. ممکن است اگر برخی از وزرا از رویکرد قالیباف پیروی نکنند با مشکلاتی مواجه شوند و استیضاح‌ها آغاز شود."

او سپس در پاسخ به سؤال دیگری مبنی بر اینکه "آیا قالیباف در انتخاب اعضای کابینه نقش مستقیم داشته و یا به صورت غیر مستقیم و در مجلس در انتخاب اعضای کابینه تأثیرگذار بوده است؟" اظهار می‌کند: ایشان در کابینه نیروهایی دارد و افرادی هستند که منتسب به ایشان هستند. نمونه بارز این افراد رستم قاسمی‌وزیر مسکن و شهرسازی است. قالیباف کسی نیست که بدون قید و شرط از کابینه رئیسی حمایت کرده باشد. در این زمینه یک رابطه دو طرفه نیز وجود دارد. هم نیروهای وی در کابینه انتظار دارند و هم قالیباف به واسطه خدمتی که به رئیسی و این وزرا کرده انتظارهایی دارد. نقش قالیباف در شکل گیری کابینه نیز در دو حالت صورت گرفته است. از یک طرف وی در رأی اعتماد نمایندگان مجلس به اعضای کابینه نقش داشته و از سوی دیگر بخشی از اعضای کابینه وابسته به ایشان هستند. به همین دلیل باید نقش او را در شکل گیری کابینه سیزدهم پررنگ قلمداد کرد.[3]

*این اظهارات که رگه‌هایی از توهّم نیز در آن دیده می‌شود در حالی است که قدرت رئیس‌جمهور برای استیلای بر وزرا بسیار تا بسیار از قدرت دموکراتیزه رئیس مجلس برای نفوذ بر وزرا بیشتر است.

چه اینکه رئیس‌جمهور فی‌المجلس می‌تواند یک وزیر را عزل کند و یا ترتیبات کاری وی را تغییر دهد اما رئیس مجلس عملا از این اختیار و این قدرت بهره‌مند نیست.

فلذاست که از گزاره ادعایی "اگر برخی از وزرا از رویکرد قالیباف پیروی نکنند با مشکلاتی مواجه می‌شوند"؛ نمی‌توان جز عزم اختلاف‌انگیزی، نتیجه دیگری را استخراج کرد.

بحث نیرو داشتن قالیباف در کابینه نیز بحثی است با نتیجه "اختلاف‌انگیزی"! زیرا بدیهیست که مردم به گفتمان آقای رئیسی رأی داده‌اند نه به گفتمان قالیباف و رئیس‌جمهور رئیسی هم طبعا از نیروهای مد نظر خویش در کابینه استفاده کرده و خواهد کرد.

در مباحث فوق‌الذکر البته بایستی متوجه این مغلطه هم بود که نظام سیاسی و اجرایی در جمهوری اسلامی ایران به گونه‌ای است که "کارنامه" بیشتر از زد و بندهای سیاسی برخی افراد، دارای اثر است و  مجلس حتی در صورت بدخواهی فرضی در قبال وزیری که از کارنامه مطلوب برخوردار است و مدیریت جهادی اثبات شده دارد؛ با فشار شدید افکار عمومی مواجه خواهد بود.

این گزاره نیز نشان می‌دهد که میزان توهم اشاره شده در اظهارات آقای صوفی بالاست!

پیش از این، علی‌محمد حاضری از دیگر معمّرین اصلاح‌طلب نیز در اظهاراتی که بوی اختلاف‌انگیزی میان دولت و مجلس از آنها استشمام می‌شد، گفته بود: دولت سیزدهم باید مراقبت کند تا سنگ‌اندازی‌ها لااقل برای دولت از طریق مجلس ایجاد نشود![4]

***

1_ https://etemadonline.com/content/512311

2_ https://etemadonline.com/content/512247

3_https://www.armanmeli.ir/fa/main/print/321513

4_ mshrgh.ir/1256296