پونه
یکی از سبزی هایی که در فصل بهار می توانید آن را پیدا کنید پونه است. پونه از جمله سبزی هایی است که حتی می توانید در باغچه حیاطتان نیز بکارید. در میان گونه های پونه خواص پونه کوهی از پونه جویباری بیشتر است البته گونه های مختلف آن آثار شبیه به هم دارند. پونه ضد درد و کوفتگی ماهیچه هاست، طبیعت گرمی دارد و برای افراد کم خون مفید است.پونه، اشتهاآور و مقوی معده است و سکسکه را برطرف می کند. پونه آب پز ادرار آور است و هر یک صد گرم آن مقادیر زیادی کلسیم و ویتامین های A و C دارد.
تلخون
تلخون منبع بسیار خوبی از آهن، کلسیم و منگنز است. این سبزی به دلیل خاصیت بی حس کنندگی برای دهان و برای تسکین درد دندان استفاده می شود.
تلخون باعث هضم بهتر غذا، پیشگیری از بیماری های قلبی و چاقی می شود. همچنین برای درمان دردهای شکمی و افزایش اشتها به کار می رود. این سبزی معطر تولید صفرا به وسیله کبد را افزایش می دهد و باعث افزایش سرعت فرآیند سم زدایی در بدن می شود.
بوی تند و معطر تلخون برای دور کردن بوی بد از بدن استفاده می شود و هم چنین تلخون باعث مهار رشد میکروب های روی پوست می شود. افرادی که فشار خون بالایی دارند می توانند از تلخون به جای نمک در غذا استفاده کند.
تلخون توانایی بسیار زیادی برای مبارزه با کرم های روده ای نیز دارد روغن آن ضد روماتیسم و برای گردش خون مفید است. این سبزی باعث تحریک سیستم عصبی، گوارشی، گردش خون و هورمون ها نیز می شود.
مرزه
مرزه یکی از سبزی های بسیار مفید فصل بهار است. این سبزی از گیاهان خانواده نعناع به شمار می رود. مرزه جزو سبزی های خوراکی است که به صورت خام و پخته در غذاها مصرف می شود. مرزه چاشنی خوبی برای غذاهای گوشتی به خصوص ماهی محسوب می شود و دارای خواص ضدمیکروبی و یک ضدعفونی کننده قوی است که برای معالجه اسهال بسیار مناسب است.
مرزه خواص ضدالتهابی و ضد درد دارد و برای درمان دردهای عصبی به کار می رود و باعث تقویت معده می شود و در رفع زخم معده و روده موثر است. مصرف مداوم مرزه باعث کاهش چربی خون می شود هم چنین این سبزی بهاری خاصیت ضدانعقادی دارد و زمان انعقاد خون را طولانی تر می کند.
مصرف مرزه هضم غذا را آسان می کند و نفخ و التهابات شکم را برطرف می سازد. مرزه به عنوان ضد خارش پوست، کهیر، آلرژی و رفع اگزما به کار می رود هم چنین برای استعمال خارجی و تسکین دردهای روماتیسمی مورد استفاده قرار می گیرد.استفاده از مرزه کرم های معده و روده را دفع می کند. در سوءهاضمه، یرقان و در رفع اسهال های حاد و مزمن اثرات موثری دارد. هم چنین از آن در درمان کودکان مبتلا به راشیتیسم استفاده می شود.
ریواس
ریواس دارای برگ‌های ضخیم و گوشت‌دار است و طعم ترشی دارد. این گیاه سرشار از ویتامین C و فیبر است. خاصیت ضدعفونی‌کنندگی داشته، زخم اثنی‌عشر را بهبود بخشیده و به جهت تقویت کبد و افزایش ایمنی بدن عفونت‌های ویروسی را از بین می‌برد. یکی از مهم‌ترین خواص برگ‌های ریواس آن است که لوزالمعده را وادار به ترشح انسولین کرده و برای کاهش قند خون سودمند است.
ریواس به دلیل اسیدهای فراوانی که دارد از افزایش چربی خون جلوگیری کرده و با افزایش ترشح شیره معده موجب بهبود عملکرد هضم و جذب غذا می‌شود. این سبزی پتاسیم، فسفر و کلسیم زیادی دارد و مصرف آن برای کودکان در حال رشد و خانم‌های یائسه مفید است.
کنگر
کنگر گیاهی با برگ‌های خاردار و ساقه‌های ضخیم شبیه به کرفس است. از برگ‌های سبز آن به صورت خام در تهیه سالاد و از ساقه آن در تهیه خورش استفاده می‌شود.
این گیاه، طبع گرمی دارد و بسیار نیرو بخش و مقوی قلب است. برگ‌های این سبزی، موجب کاهش چربی خون شده و به دلیل فیبر نامحلول، بسیار ملین و برای پایین آوردن قند خون سودمند است. اینولین آن باعث افزایش باکتری‌های مفید دستگاه گوارش شده و از سرطان روده باریک می‌کاهد. آنتی اکسیدان‌های موجود در آن نیز پوست را در برابر سرطان محافظت می‌کند.
کنگر به دلیل دارا بودن هورمون‌های گیاهی، ترشحات غدد را تقویت کرده و باعث افزایش نیروی جنسی می‌شود. این سبزی، دارویی موثر برای جلوگیری از حالت تهوع و ویار زنان باردار است. قابل‌توجه آن که برگ‌های کنگر محرک انقباض کیسه صفرا و کلیه بوده و افرادی که دارای سنگ کلیه و صفرا هستند نباید از آن استفاده کنند.
تهیه خورشت ریواس و کنگر:
شما می توانید با استفاده از ریواس و کنگر خورشت های لذیذی نیز تهیه کنید که باب طبع بیشتر افراد است. در ادامه با دو روش تهیه این خورشت شما را آشنا می کنیم.
مواد لازم (روش اول)
پیاز متوسط 2 عدد
نعنا ساتوری شده 150 گرم
جعفری ساتوری شده 150 گرم
گوشت گوساله یا گوسفند 300 گرم
کنگر پاک کرده 350 گرم
نمک و فلفل به مقدار دلخواه
ادویه به مقدار دلخواه
طریقه تهیه (روش اول)
اول پیازها را خلال می‌کنیم و درون قابلمه با کمی روغن تفت می‌دهیم (بهتراست تا از روغن زیتون استفاده شود) و سپس گوشت را به پیاز اضافه کرده، تفت می‌دهیم و بعد از کمی تفت خوردن ادویه رابهش اضافه می‌کنیم و آب می‌ریزیم و می گذاریم خوب بپزد.
در همان حین، کنگرها را خورد می‌کنیم (مانند کرفس) و درون روغن تفت می‌دهیم. بعد از کمی تفت دادن از روی گاز برمی‌داریم و به خورشتمون اضافه می‌کنیم. وقتی گوشت پخت، نمک و آبلیمو رو به خورشت اضافه می‌کنیم و 15 دقیقه مانده به برداشتن خورشت سبزی‌های معطرمون رو به غذا اضافه می‌کنیم و می گذاریم تا خورشتمون کاملا درست شود.
نکته: خورش ریواس هم به همین روش تهیه می‌شود، فقط چون ریواس زود می‌پزد، 20 دقیقه قبل از برداشتن ریواس‌های خورد شده و تفت داده شده رو اضافه می‌کنیم و 10 دقیقه آخر هم سبزی معطر رو اضافه می‌کنیم. ضمناً چون ذاتاً ریواس ترش است می‌توانین به دلخواه از آبلیمو استفاده کنید یا خیر.
مواد لازم (روش دوم)
پیاز متوسط 2 عدد
گوشت مرغ 400 گرم
لپه (در صورت دلخواه) 6 قاشق غذاخوری
لیمو امانی 6 عدد
کنگر پاک کرده 350 گرم
رب به مقدار دلخواه
نمک و فلفل به میزان لازم
ادویه به مقدار دلخواه
طریقه تهیه (روش دوم)
طبق معمول همه خورش‌ها، اول پیازهارا خلال می کنیم و تو روغن تفت می‌دهیم، گوشت مرغ رو هم به پیاز اضافه کرده و تفت می‌دهیم و در آخر لپه‌های پاک کرده و شسته شده را به آن ها اضافه می کنیم. حالا ادویه، نمک و فلفل رو اضافه می‌کنیم و بعد از یک تفت دادن، وقتِ اضافه کردن آب برای پخته شدن غذاست.
در همین حین هم کنگر را خرد کرده و جداگانه تفت می‌دهیم و بعد از اینکه گوشت مرغ و لپه نیم پز شد، کنگر را به غذا اضافه می‌کنیم و کمی بعد از آن لیمو‌امانی و در آخر، وقتی همه آن ها تقریباً پختند، رب را به خورشت اضافه می‌کنیم و می گذاریم خورشتمون با شعله کم خوب کامل شود.
نکته : خورشت ریواس هم به همین ترتیب درست می‌شود، فقط همانطور که در بالا گفتیم، چون ریواس زودتر می پزد 15 دقیقه مانده به برداشتن خورشت از روی گاز، ریواس‌های خرد شده و تفت داده شده را اضافه می‌کنیم و اگه لپه را از این خورشت حذف کنید ، خوشمزه‌تر و خاص‌تر می‌شود. همچنین می‌توانین لیمو امانی را هم اضافه نکنید، بدلیل اینکه ریواس خودش ترش مزگی خوبی دارد.
