به گزارش خبرنگار مشرق، نحوه پوشش خبری برنامه هسته‌اي ايران نشان مي‌دهد كه شبكه‌هاي آمريكا هنوز از دروغ پردازی در ماجرای تسلیحات کشتار جمعی عراق و خطر تكرار تاريخ عبرت نگرفته‌اند و در حال تکرار این حادثه درمورد ایران هستند.
 موسسه پژوهشي "مديا مترز" گزارشهای خبری شبکه اي‌بي‌سي، اخبار عصرگاهي سي‌بي‌اس و اخبار شبانگاهي ان‌بي‌سي را در بازه زماني 8 نوامبر 2011 تا 31 مارس 2012 مورد بازنگري قرار داد. نتايج اين بررسي‌ها يكبار ديگر نشان مي‌دهد كه رسانه‌ها در اغلب موارد اخبار اتمی ایران را تحریف می کنند.

دو نمونه بارز آن به طور اخص در گزارشات خبري مربوط به برنامه هسته‌اي ايران قابل مشاهده است: اول اينكه مي‌گويد دستيابي ايران به بمب هسته‌اي قريب‌الوقوع است و دوم اينكه رئيس‌جمهور محمود احمدي نژاد نقش بسزايي در برنامه هسته‌اي ايران دارد.

نتايج كليدي

31 درصد موارديكه در اخبار جهاني اي‌بي‌سي، اخبار عصرگاهي سي‌بي‌اس و اخبار شبانگاهي ان‌بي‌سي گزارش شده‌اند، اذعان مي‌دارند يا به طور قطعي مي‌گويند كه دستيابي ايران به تسليحات هسته‌اي قريب‌الوقوع است.

24 درصد گزارشات به نحو گمراه كننده‌اي نام رئيس‌جمهور محمود احمدي نژاد را در خلال مباحث مربوط به برنامه هسته‌اي ايران مطرح مي‌نمايند.

اخبار جهاني در اغلب موارد به قريب‌الوقوع بودن دستيابي ايران به تسليحات هسته‌اي(45 درصد گزارشات) اشاره داشت.

اخبار شبانگاهي به كرات نقش احمدي نژاد را در گزارشات مربوط به موضوعات هسته‌اي ايران پررنگ مي‌ساخت(33 درصد گزارشات).

پوشش اخبار دردسرساز

اخبار شبانگاهي ان‌بي‌سي در هشتم نوامبر سال گذشته تصویر گرافیکی را نشان داد که روی آن نوشته شده بود« تهدید هسته‌ای؟» و این مطلب، به طور منحوسی در پائین پرچم‌های آمریکا و ایران قرار داده شده بود. "برايان ويليامز"(Brian Williams) مجري اخبار شبانه ان‌بي‌سي گزارش خود را چنين آغاز كرد: "امشب، در مورد ايران و تهديد تسليحات هسته‌اي آن اخبار مهمي به گوش مي‌رسد. گزارش جديد سازمان ملل متحد منتشر شده است. اين گزارش مي‌گويد كه تهديد هسته‌اي ايران به طور روزافزون به واقعيت نزديكتر مي‌گردد."

در ميان تصاوير احمدي نژاد رئيس‌جمهور ايران كه در حال بازديد از تاسيسات هسته‌اي و پرتاب آزمايشي موشكهاي بالستيك به هواست، "آندره ميچل"(Andrea Mitchell) خبرنگار ارشد مسائل خارجي چنين گزارش داد: "احمدي نژاد دبيركل آژانس بين‌المللي انرژي اتمي سازمان ملل را دست‌نشانده و بازيچه كاخ سفيد مي‌خواند. اما آژانس بين‌المللي انرژي اتمي گزارش مي‌دهد به اسناد جديدي دست يافته كه ثابت مي‌كند ايران در شرف دستيابي به دانش ساخت بمب هسته‌اي است."

اين گزارش بر دو تحريف فوق‌الذكر تاكيد دارد: اينكه ساخت تسليحات هسته‌اي در ايران قريب‌الوقوع است و ديگر اينكه احمدي نژاد در برنامه هسته‌اي ايران نقش عمده‌اي دارد.

گزارش 8 نوامبر آژانس بين‌المللي انرژي اتمي(IAEA) كه ميچل بدان اشاره دارد، تصوير متفاوت ديگري را ترسيم مي‌نمايد. بنابر اظهارات "گرگ تيلمان" تحليل‌گر اطلاعاتي سابق وزارت امور خارجه و عضو ارشد سابق كميته اطلاعات سنا و "بنجامين لورك" تحليل‌گر ارشد سياسي در صندوق پلاگ شيرز(بنياد امنيت جهاني)، گزارش ماه نوامبر آژانس با برآورد اطلاعات ملي 2007 و 2011 مدير اطلاعات ملي آمريكا مطابقت دارد مبني بر اينكه هيچ سند قطعي وجود ندارد كه ثابت كند ايران از سال 2003 - يعني زمانيكه تهران برنامه تسليحات هسته‌اي خود را متوقف ساخت- در تلاش بوده است تا بمب هسته‌اي بسازد.

"جيمز كلاپر"(James Clapper) مدير اطلاعات ملي در جلسه ارائه گزارش ماه ژانويه به كميته اطلاعات سنا اظهار داشت كه جامعه اطلاعاتي آمريكا هيچ سندي دال بر تلاش جمهوري اسلامي ايران براي ساخت تسليحات هسته‌اي در دست ندارد.

زمانيكه لئون پانه‌تا وزير دفاع آمريكا به اين سناريوي فرضي اشاره كرد كه ايران تصميم دارد تا برنامه تسليحات هسته‌اي را دنبال كند، هنوز حدس مي‌زد تهران از زمان تصميم‌گيري براي آغاز چنين برنامه‌اي تا ساخت تسليحات هسته‌اي زمان زيادي نياز دارد. پانه‌تا در مصاحبه‌اي گفت: "اجماع كلي بر اينست كه اگر آنها تصميم بگيرند تا چنين كاري را انجام دهند، احتمالاً حدود يك سال زمان نياز دارند تا بتوانند يك بمب هسته‌اي بسازند و پس از آن نيز شايد يك تا دو سال ديگر زمان نياز داشته باشند تا آن را براي نصب روي سامانه قابل پرتاب از نوعي كه بتواند اين سلاح را حمل نمايد، آماده سازند."

نقش احمدي‌نژاد يا سخنان او بويژه جمله معروفش يعني "اسرائيل بايد از روي نقشه جهان محو گردد" نيز به همان ترتيب بدجلوه داده شده است.

"استفن والت"(Stephen Walt) استاد روابط بين‌الملل دانشكده دولتي كندي دانشگاه هاروارد توضيح مي‌دهد كه اشاره به نام احمدي نژاد در مباحث هسته‌اي خالي از اشكال نيست زيرا رئيس‌جمهور ايران "نقش اندكي در سياست امنيت ملي ايران دارد و [ آیت الله] خامنه‌اي– كه تصميمات كليدي را در تهران اتخاذ مي‌كند– بارها گفته است كه تسليحات هسته‌اي برخلاف دين اسلام است."

با اينحال، حتي احمدي نژاد نيز ادعا مي‌كند كه ايران "نيازي به بمب اتمي ندارد." رئيس‌جمهور ايران قبلاً گفته است "هر كشوري تلاش كند تا بمب هسته‌اي بسازد، در واقع پول و منابع خود را بيهوده تلف مي‌نمايد."

چنانكه انتظار مي‌رفت رسانه‌هاي محافظه‌كار نظير فاكس نيوز مكرراً بر اين سوء‌برداشتها تاكيد كرده‌اند. با نگاهي به سال 2005 درمي‌يابيم رسانه‌هاي محافظه‌كار همواره در تلاش بودند تا نشان دهند ايران تقريباً يك سال يا حتي كمتر با تسليحات هسته‌اي فاصله دارد. و "گرتا ون ساسترن"(Greta Van Susteren) و" شون هانيتي"(Sean Hannity)، مجريان شبكه خبري فاكس نيوز مكرراً‌ نام رئيس‌جمهور ايران را بر زبان مي‌رانند.

اما اين شكست خبري بر روي خروجي رسانه‌هاي سنتي‌تر همچون شبكه‌هاي پخش اخبار عصرگاهي نيز ديده مي‌شود.

نتايج

از ميان 51 بخش خبري(11 مورد اخبار جهاني، 22 مورد اخبار عصرگاهي و 18 مورد اخبار شبانگاهي)، 31 درصد به اين تصور غلط و نادرست دامن زدند كه ايران برنامه تسليحات هسته‌اي را در دست اجرا دارد يا اينكه بزودي به بمب هسته‌اي دست خواهد يافت.

براي مثال، "دايان سوير"مجري شبكه اي‌بي‌سي در گزارش 8 نوامبر 2011 در خصوص اين مسئله چنين بيان داشت: "و اكنون، تيتر خبري وحشتناك درباره ايران و تسليحات هسته‌اي. پس از يك دهه بحث‌وگفتگو در مورد اينكه آيا ايران بمب هسته‌اي خواهد ساخت، گزارش سازمان ملل متحد امشب مي‌گويد كه آنها چنين خواهند كرد و برنامه تسليحات هسته‌اي تهران آغاز شده است."

"اسكات پلي"مجري اخبار عصرگاهي شبكه سي‌بي‌اس 5 دسامبر 2011 گفت: "سرويس‌هاي اطلاعاتي آمريكا كه سايت‌هاي ايران را كاملاً تحت‌نظر دارند، معتقدند كه ايران در حال توسعه تسليحات‌ هسته‌اي و موشكهاي دوربرد است." وي همچنين افزود: "اين نگراني وجود دارد كه ايران در حال توسعه موشكهايي است كه مي‌توانند تسليحات هسته‌اي را در آينده حمل كنند."

و علي عروضي مجري اخبار شبانگاهي در 8 ژانويه 2012 چنين گزارش داد كه: "جمهوري اسلامي ايران امروز اعلام داشت كه برنامه غني‌سازي اورانيوم را در دومين تاسيسات زيرزميني آغاز كرده است. از اين مركز در برابر حملات هوايي احتمالي به شدت محافظت مي‌گردد. مقامات جمهوري اسلامي همچنان اصرار دارند كه برنامه هسته‌اي آنها صلح‌آميز است اما غرب مي‌پندارد كه تهران در حال توسعه برنامه تسليحات هسته‌اي است."

سه شبكه خبري فوق نشان مي‌دهند كه نقش احمدي نژاد در اين ماجرا تا اندازه‌اي كمتر بوده اما انتشار اين مطالب نيز به اندازه خود مسئله‌ساز بوده است. 24 درصد كليه بخش‌هاي خبري رئيس‌جمهور ايران را محور اصلي داستان‌هاي هسته‌اي خود قرار دادند.

براي مثال، سه شبكه خبري مذكور در گزارشات خود به نقش احمدي نژاد در دستاوردهاي هسته‌اي اواسط فوريه پرداختند. ويليامز مجري اخبار شبانگاهي 15 فوريه 2012 داستان خود را با اين جمله آغاز كرد: "امشب، پس از آنکه رئیس‌جمهور ایران در تاسيسات هسته‌اي تهران، سخت‌افزارهای جدید را به رخ کشید و ادعا کرد که پیشرفت‌های دیگری هم در دومین تاسيسات هسته‌اي کشور انجام گرفته است، تنش‌ها در مورد برنامه هسته‌اي ایران افزایش یافت. عليرغم فشار جهاني و اعمال تحريم‌هاي شديد با هدف متوقف ساختن برنامه هسته‌اي، اسناد ديگري در دست است كه ثابت مي‌كند ايران مي‌خواهد به باشگاه كشورهاي هسته‌اي بپيوندد."

"الين كويجانو" مجري شبكه خبري سي‌بي‌اس در 11 فوريه 2012 با لحني تمسخر‌آميز به نقل از رئيس‌جمهور ايران گزارش داد: "احمدي نژاد قول داد كه ظرف چند روز آينده دستاوردهاي مهم هسته‌اي را اعلام خواهد كرد." شبكه خبري اي‌بي‌سي نيز در همان روز داستان مشابهي را بازگو كرد و "ديويد موير" مجري اين شبكه نيز گزارش داد: "محمود احمدي نژاد به مردم ايران گفت كه ايران بزودي خبر مهم هسته‌اي را اعلان خواهد كرد و در سخنان خويش به دستاورد بزرگ و جديد هسته‌اي اشاره نمود."

روش شناسي

موسسه پژوهشي مديا مترز(Media Matters) در بازه زماني بين 8 نوامبر 2011 (فرداي روزيكه آژانس بين‌المللي انرژي اتمي گزارش خود را منتشر ساخت) تا 31 مارس 2012، گزارشات مختلف خبري اخبار جهاني اي‌بي‌سي، اخبار عصرگاهي سي‌بي‌اس و اخبار شبانگاهي ان‌بي‌سي درباره ايران و برنامه هسته‌اي آن را مورد بازنگري قرار داد. كليه بخشهاي كاربردي از جهت توليد تسليحات هسته‌اي و تعدد اشاره به نام احمدي نژاد مورد توجه قرار گرفتند.

موارديكه اعتقاد داشتند جمهوري اسلامي ايران برنامه فعال تسليحات هسته‌اي را دنبال مي‌كند يا ادعا مي‌كردند تهران ظرف كمتر از يك سال به بمب هسته‌اي دست خواهد يافت در زير گروه تحريف حقايق قرار گرفتند. موارديكه پيامدهاي برنامه توسعه تسليحات هسته‌اي ايران را گمانه‌زني مي‌نمودند نيز در اين طبقه‌بندي قرار مي‌گيرند زيرا چنين حدسياتي اين مسئله را ناديده مي‌گيرند كه هيچ سندي دال بر اثبات اين مسئله وجود ندارد كه ايران قصد دارد تسليحات هسته‌اي بسازد.

بخشهاي خبري كه تحت هر عنواني به نام احمدي نژاد اشاره مي‌كردند نيز در زمره گزارشاتي قرار مي‌گيرند كه رئيس‌جمهور ايران را بي‌دليل به برنامه هسته‌اي ايران ارتباط مي‌دهند.