
در ابتداي اين همايش، حداد عادل به بيان توضيحاتي در مورد پيشينه برگزاري روز جهاني فلسفه توسط يونسکو پرداخت.
* ايران در دوران اسلامي، کانون تفکر عقلي در جهان اسلام بوده است
وي يونسکو را سازماني فرهنگي، هنري و آموزشي که زير نظر سازمان ملل فعاليت ميکند؛ معرفي کرد و گفت: يونسکو از سال 2002 در 21 نوامبر هر سال، همايش روز جهاني فلسفه را به صورت منظم در کشورهاي مختلف برگزار کرده و هم اينک نوبت به ايران رسيده است.
رئيس همايش بينالمللي روز جهاني فلسفه ادامه داد: مؤسسه پژوهشي حکمت و فلسفه ايران به رياست غلامرضا اعواني، از دو سال پيش فعاليت خود را براي برگزاري مطلوب همايش بينالمللي فلسفه آغاز کرده است. به طور کلي هدف از اين همايش، ارتقاي سطح فلسفه و آشنايي با اصل فلسفه در ايران و مقايسه وضعيت فلسفه داخل با خارج و شناخت جريانات فلسفي روز دنيا و همينطور آشنايي فيلسوفان خارجي با وضعيت فلسفي ايران است.
وي افزود: در اين همايش، دانشجويان فلسفه فرصت گفتوگو و آشنايي با اساتيد مطرح جهان را پيدا خواهند کرد. ايران از ديرباز به تعمق و تفکر شناخته ميشده و در دوران اسلامي، کانون تفکر عقلي در جهان اسلام بوده است. فيلسوفان بزرگ تاريخ اسلام از ايران برخاستهاند و چراغ فلسفه، هرگز در ايران خاموش نشده است. آموزش فلسفه در حدود 1200 سال پيش در ايران آغاز شده و به صورت يک سنت مستمر در ايران ادامه پيدا کرده است. امروز پيشينه فلسفه ما به صورت زنجيروار تا قرنهاي گذشته و مشخصاً تا قرن دوم هجري ادامه پيدا ميکند. در 150 سال پيش نيز که فلسفه غرب وارد کشور ما شد، اهميت فلسفه و پرداختن به آن در کشور باعث شده است که هم در دانشگاه و هم در حوزههاي علميه، اين علم مورد بحث و بررسي قرار گيرد.
* رهبر معظم انقلاب به لزوم پرداختن به فلسفه در حوزههاي علميه تأکيد دارند
رئيس کميسيون فرهنگي مجلس تصريح کرد: در سفر اخير رهبر معظم انقلاب به قم نيز ايشان چندين بار نسبت به جدي گرفته شدن فلسفه در حوزههاي علميه تأکيد کردند.
رئيس همايش بينالمللي روز جهاني فلسفه با بيان اينکه قوت گرفتن فلسفه در 30 سال اخير، آمادگي برگزاري همايش روز جهاني فلسفه در ايران را ايجاد کرده است، افزود: موضوع همايش امسال «فلسفه: نظر و عمل» است و يونسکو با انتخاب و تصويب اين موضوع قصد دارد با استفاده از آداب فرهنگي و موازين علمي، موضوعات اجتماعي را در جامعه تزريق و پيگيري کند.
وي ادامه داد: موضوع مذکور داراي 13 زيرمجموعه با موضوعات «تاريخ فلسفه»، «اخلاق»، «تفاوت فرهنگها»، «فرهنگ ملل»، «دين و معنويت»، «سياست»، «علم و فناوري»، «زندگي روزمره»، «هنر و ادبيات»، «خانواده»، «کودکان و نوجوانان»، «محيط زيست» و «فلسفه آينده» است. تاکنون تعداد قابل توجهي مقاله به دبيرخانه همايش ارسال شده است و دهها استاد مبرز فلسفه از 5 قاره مختلف جهان درخواست شرکت در همايش را دارند.
* بخش مستقلي از همايش روز جهاني فلسفه به «فلسفه اسلامي» اختصاص دارد
حداد عادل در ادامه سخنان خود يادآور شد: يک بخش مستقل نيز در اين همايش به فلسفه اسلامي اختصاص دارد. مديريت اين بخش نيز برعهده «مجمع عالي حکمت اسلامي» قم است که اين مؤسسه اختصاصا به فلسفه، کلام و عرفان اسلامي ميپردازد.
وي در مورد فعاليت بخشهاي جانبي همايش روز جهاني فلسفه گفت: بخش جنبي اين کنگره نيز به معرفي توانايي و ظرفيتهاي فلسفي جمهوري اسلامي ايران اختصاص دارد. در اين بخش 30 نسخه خطي کهن فلسفي به نمايش درميآيد. همچنين کتابهاي 5 سال اخير در حوزه فلسفه نمايش داده خواهد شد. وجود 600 پاياننامه دکتري، کتابشناسي 6 هزار عنوان کتاب فلسفي که 3 هزار و 100 اثر مربوط به چاپ اول است، کتابشناسي 10 هزار عنوان مقاله فلسفي و 5 عنوان نشريه تخصصي با موضوع حکمت و فلسفه از ديگر بخشهاي جنبي اين همايش خواهد بود.
* 5 نشريه پرتيراژ کشور يک شماره خود را به روز جهاني فلسفه اختصاص ميدهند
در ادامه اين نشست، غلامرضا اعواني، دبير علمي همايش روز جهاني فلسفه نيز به بيان توضيحاتي پرداخت.
وي گفت: ما از 4 سال پيش و همزمان با روز جهاني فلسفه به معرفي يک استاد برجسته و در واقع يک فيلسوف زنده در کشور پرداختهايم. در سال اول؛ محسن جهانگيري، در سال دوم؛ کريم مجتهدي و در سال سوم؛ رضا داوري به عنوان فيلسوف برجسته کشور انتخاب شدند. در سال چهارم نيز به 5 برگزيده کشوري نشان طلايي ابنسينا اهدا شد. سيد حسين نصر، آيتالله عبدالله جوادي آملي، ميکلوف مروس از کشور مجارستان ـ که 3 اثر برجسته در زمينه ابنسينا شناسي دارد ـ و علياکبر ولايتي ـ به دليل کارهايي که در طب سنتي انجام داده است ـ اين افراد را تشکيل ميدهند.
وي در تکميل سخنان حداد عادل در مورد بخش جنبي همايش گفت: در بخش جنبي اين همايش نيز 30 سال فلسفه شس از انقلاب در ايران بررسي ميشود، همچنين طي هماهنگيهاي صورت گرفته 5 نشريه با تيراژ 200 هزار نسخه که به 5 روزنامه پرتيراژ کشور وابسته هستند، يک شماره خود را به روز جهاني فلسفه اختصاص خواهند داد.
وي در يک رشته جديد نيز به نام فلسفه اخلاق ايجاد خواهد شد و همچنين پيشنهاد کردهايم که وزارت علوم در دانشگاه بوعلي همدان نيز اين رشته فلسفي را اضافه کند.
* همايش فلسفه بزرگترين اتفاق بينالمللي در حوزه فکر و انديشه در ايران پس از پيروزي انقلاب است
محمدحسين ايماني خوشخو، دبير اجرايي روز جهاني فلسفه نيز سومين سخنران اين همايش بود.
وي گفت: اين کنگره از چند منظر مهم و قابل تأمل است، حضور دانشمندان مختلف جهان يکي از اين دلايل اهميت است. بنده فکر ميکنم اين بزرگترين اتفاق بينالمللي در حوزه فکر و انديشه در ايران پس از پيروزي انقلاب اسلامي است. دستگاهها و وزارتخانههاي مختلفي نيز با اين همايش همکاري ميکنند و بيش از 20 مؤسسه علمي، پژوهشي و دانشگاهي با دبيرخانه همايش همکاري دارند. محل برگزاري اين همايش نيز کتابخانه ملي است و همايش از صبح روز يکشنبه 30 آبان ماه آغاز خواهد شد.
وي در پايان سخنان خود تصريح کرد: از حضرات آيات مصباح، جوادي آملي و سبحاني نيز براي حضور در اين همايش دعوت به عمل آمده است که انشاءالله در اين همايش حضور خواهند يافت.
* تعداد اساتيد فلسفه کشورهاي اسلامي در همايش امسال بيش از گذشته است
در پايان اين نشست، مسئولان همايش به سؤالات خبرنگاران پاسخ گفتند.
حداد عادل در پاسخ به پرسش خبرنگار فارس مبني بر چگونگي و کيفيت نواخته شدن زنگ مدارس کشور در روز جهاني فلسفه گفت: هنوز جزئيات اين طرح مشخص نيست. به احتمال زياد اين طرح تنها در دبيرستانها اجرا شود، چرا که توضيح «فلسفه» براي کودکان دشوار است. انشاءالله جزئيات بيشتر از طريق دبيرخانه همايش اعلام خواهد شد.
وي در پاسخ به سؤال يکي از خبرنگاران مبني بر ميزان پراکندگي جغرافيايي اساتيد فلسفه در همايش مذکور گفت: با توجه به اينکه همايش در ايران اسلامي برگزار ميشود، سعي کردهايم عده بيشتري از اساتيد کشورهاي اسلامي دعوت شوند و اميدواريم يکي از تفاوتهاي اين همايش با همايشهاي پيشين حضور تعداد بيشتري از اساتيد فلسفه جهان اسلام باشد.
وي ادامه داد: همچنين بر حضور بيشتر خانمها چه به عنوان استاد و چه به عنوان دانشجو در اين همايش تأکيد داريم. تصميماتي نيز اتخاذ شده است که دانشجويان کارشناسي ارشد و دکتري تحت شرايط و ضوابطي خاص متناسب با ظرفيت و امکانات در اين همايش حضور يابند.
* نشست اساتيد منطق پس از روز جهاني فلسفه برگزار ميشود
غلامرضا اعواني نيز در پاسخ به پرسشي گفت: نشست يک روزهاي نيز بلافاصله پس از روز جهاني فلسفه با موضوع منطق و با نظارت استاد «ضياء موحد» در مؤسسه پژوهشي حکمت و فلسفه ايران برگزار خواهد شد.
وي در پاسخ به اين سؤال که آيا از «سيدحسين نصر» نيز براي حضور در همايش دعوت به عمل آمده است، يا خير، گفت: از آقاي نصر براي شرکت در همايش دعوت شده است. سپس حداد عادل ادامه داد: بعيد به نظر ميرسد که وي در همايش شرکت کند.
حداد عادل در پاسخ به پرسش ديگري گفت: محدوديتي براي طرح مسائل و مباحث فلسفي در دانشگاههاي کشور وجود ندارد و اگر نقدي وجود داشته باشد هم در فلسفه اسلامي و هم در فلسفه غرب قابل طرح و بررسي است.
رئيس همايش بينالمللي روز جهاني فلسفه در پاسخ به اين موضوع که برخي از معاندان قصد ايجاد اختلال در برگزاري روز جهاني فلسفه توسط ايران را دارند، گفت: برخي که با انقلاب و نظام اسلامي ايران موافق نيستند، سعي در ايجاد اختلال در برگزاري همايش را دارند مثلا ادعا کردهاند که امروز تعداد فيلسوفاني که در ايران زنداني هستند، بيش از اساتيد فلسفه در اين کشور است اما حتي نام يک فيلسوف زنداني را بيان نکردهاند و در واقع اين افراد به دنبال عقدهگشايي سياسي هستند.
حداد عادل در پايان خاطرنشان کرد: روز جهاني فلسفه در ايران با نظم و شکوه خاصي برگزار خواهد شد.