سرویس اقتصاد مشرق- بازار خودرو در شش ماه اخیر از تعادل قیمتی خارج شده و شکاف بین قیمت کارخانه و قیمت بازار آزاد به میزان زیادی افزایش پیدا کرده که این موضوع نارضایتی زیادی را بین مردم ایجاد کرده است. در همین رابطه وزارت صمت برای مدیریت بازار خودرو علاوه بر تلاش برای افزایش تولید، راهکار توزیع خودرو به شیوه قرعه‌کشی را مطرح و اجرایی نمود.

بر این اساس وزارت صمت چندین مرحله قرعه‌کشی را برای مدریت بازار خودرو برنامه‌ریزی نمود که آخرین آن‌ها ۱۹ مهرماه برگزار شد اما با این حال این قرعه‌کشی‌ها نتوانسته است شکاف قیمتی بین قیمت کارخانه و قیمت بازار آزاد را مدیریت کند بلکه فقط معضلاتی را به بازار اضافه کرده است.

یکی از این معضلات، موضوع خریدوفروش کد ملی توسط دلالان بازار خودرو است که در این کار، دلالان خودرو با استفاده از کد ملی افراد بی‌بضاعت و کم‌بضاعت در قرعه‌کشی ثبت‌نام می‌کنند و در صورت برنده شدن هم به ازای دادن مبلغ مشخصی به صاحب کد ملی با استفاده از مبایعه‌نامه، خودرو را به نام خود می‌زنند. موضوعی که نشان می‌دهد اتکا به قرعه‌کشی برای مدیریت بازار خودرو نتوانسته است دست دلالان را قطع کند و فقط شیوه دلالی را تغییر داده است.

اتکا به شیوه قرعه‌کشی برای توزیع خودرو صفر و عدم ساماندهی کل بازار خودرو باعث شده است تا دلالان به راحتی نسبت به قیمت‌سازی در این بازار اقدام کرده و با وجود افزایش نسبی عرضه خودرو به قیمت کارخانه همچنان قیمت بازار آزاد خودرو بالا باشد. بر این اساس به نظر می‌رسد که معرفی شیوه قرعه‌کشی خودرو به عنوان راه‌حل عبور از تلاطم بازار خودرو غلط بوده و نیاز است تا شیوه توزیع به گونه‌ای تغیر کند تا هم شفافیت لازم را داشته باشد و هم فعالیت‌های دلالی را به حداقل ممکن برساند.

در همین زمینه به نمایندگان محترم مجلس شورای اسلامی پیشنهاد می‌شود که در جریان بررسی «طرح تحول بازار و صنعت خودرو سبک» که هم‌اکنون در مجلس در حال بررسی است، راهکار اخذ مالیات تنظیمی از خریدوفروش خودرو و شیوه‌های شفاف معامله خودرو را در نظر گرفته و در طرح مذکور جای دهند تا به این ترتیب به تعادل بخشی به بازار خودرو از مسیر کاهش تقاضاهای سرمایه‌ای و دلالی و کاهش قیمت‌های صوری کمک شود.

نتایج یک نظرسنجی که اخیرا از خریداران خودرو از ایران‌خودرو و سایپا انجام شده، نشان داده که بیش از ۸۰ درصد آنها گفته‌اند بلافاصله پس از تحویل خودرو از کارخانه، آن را به قیمت روز در بازار فروخته‌اند.