به گزارش گروه بين الملل مشرق، "حسين اميرعبداللهيان" معاون عربي و آفريقايي وزارت امور خارجه در برنامه گفت‌وگوي ويژه خبري که شامگاه پنجشنبه از شبکه دو سيما پخش شد، در خصوص تحولات سوريه گفت: آمريکايي ها سوريه را نخستين بخش پازل جديد سياسي- امنيتي مورد نظر غرب مي دانند و با اين نگاه راهبردي و متأسفانه استفاده از ظرفيت منطقه به دنبال اين هستند که ترتيبات را در راستاي منافع خود دگرگون کنند.وي در تحليل وضعيت منطقه شمال آفريقا و خاورميانه طي سال گذشته اظهار داشت: از نگاه آمريکايي‌ها چيدمان جديد وضعيت سياسي اصلاً مناسب نيست. پس از آنکه آمريکا و رژيم صهيونيستي با خيزش‌هاي مردمي روبرو شدند، ابتدا دچار سردرگمي شدند اما بعد از مدتي تصميم گرفتند تسلط نسبي را بر وضعيت خود پيدا کنند.
معاون عربي آفريقايي وزارت خارجه با بيان اينکه آنها واقعيت ميدان کشورهاي منطقه را پذيرفتند و درک کردند که سياست راهبردي و استراتژيک در نگاه سنتي و ايجاد توازن سنتي به سود رژيم صهيونيستي و غرب ديگر پاسخگو نيست، يادآور شد: لذا حذف متحدين آمريکا و غرب ولو اينکه انتخاب تلخي بود، از سوي آنها پذيرفته شد.
امير عبداللهيان ادامه داد: در گام دوم عقب نشيني، از منظر انتخابات آزاد و انتخاباتي که با مشارکت گسترده مردم برگزار شد، نتايج انتخابات را روي کار آمدن جريانات اسلامگرا در منطقه ديدند که پديده مبارکي براي آنها نبود و هرگز نيز نخواهد بود، اما پذيرفتند که اگر واقع بينانه تحولات را ببينند و اگر بتوانند آن را مديريت کنند، روي کار آمدن نيروهاي اسلامگرا يک واقعيت است.
وي نکته نگران کننده براي غرب و آمريکا را در اين دانست که در يک انتخابات دموکراتيک در کشورهاي منطقه افرادي روي کار مي‌آيند که سياست‌هاي غرب، نظام سلطه و رفتار جاه طلبانه رژيم صهيونيستي را برنتابيده و در مقابل مظلوميت مردم فلسطين و در مقابل محور مقاومت به شدت حساسيت دارند.
معاون عربي آفريقايي وزارت امور خارجه اين موضوع را اولين هشداري خواند که آمريکايي‌ها پس از شوکي که در ابتداي انقلاب متحمل شدند دريافت کردند.
امير عبداللهيان با بيان اينکه پس از اينکه غرب متوجه شد وضعيت تاسف بارتر از آن است که فکر مي‌کرد و منطقه به سمتي پيش مي‌رود که يک ساختار جديد سياسي- امنيتي شکل مي‌گيرد که در آن بازيکنان جديدي که عمدتاً اسلامگرا هستند وارد عرصه مي‌شوند خاطرنشان کرد: در اين وضعيت جديد جايگاه رژيم صهيونيستي، متحد استراتژيک آمريکا در منطقه به شدت تنزل يافته و جايگاه مقاومت ارتقاء مي‌يابد، زيرا مردم منطقه با نظام سلطه و عملکرد آمريکا در کشورهاي خود تعارض و مشکل جدي دارند.
وي با اشاره به اقدام جديد آمريکايي‌ها در اين مرحله يعني ايجاد ترتيبات جديد سياسي- امنيتي براي متوقف و متلاشي کردن ترتيبات در حال شکل‌گيري با همکاري برخي کشورهاي عربي گفت: در گام اول تلاش شد با موج سواري بر انقلاب‌ها، جريان آنها را عوض و آنها را به سود منافع خود مصادره کنند که توفيق چنداني حاصل نشد.
معاون عربي آفريقايي وزارت امور خارجه ادامه داد: در گام دوم تصميم گرفتند در مقابل اين انقلاب‌ها بايستند اما هزينه را بالا يافتند، لذا از شيوه مهندسي معکوس استفاده کرده و طراحي جديدي را ايجاد کردند که در آن ساختار سياسي- امنيتي جديدي شکل مي‌گيرد که محور مقاومت را در پايين‌ترين سطح قرار داده و اگر توانستند آن را متلاشي کنند و وضعيت خود را به حالت گذشته و حتي بهتر از آن ارتقا دهند.
وي در بخش ديگري از سخنان خود در خصوص راهبردهاي وزارت امور خارجه در برخورد با تحولات منطقه گفت: در دوران جديد مديريتي وزارت خارجه، آقاي صالحي تلاش کرد سه محور مهم را متناسب با تحولات منطقه‌اي و بين‌المللي در دستور کار خود قرار دهد که بخشي از آن با تحولات عميق در خاورميانه و شمال آفريقا مصادف شد.
معاون عربي آفريقايي وزارت امور خارجه بازتعريف عملکرد و دستور کار و ماموريت‌هاي وزارت خارجه متناسب با واقعيت‌هاي تحولات در سطوح منطقه‌اي و بين‌المللي را اولين محور خواند و افزود: تغيير ساختار وزارت خارجه متناسب با شرايط روز و چابک‌تر شدن آن براي تحقق اهداف ديپلماسي جمهوري اسلامي محور دوم اين تحولات بود.
اميرعبداللهيان ادامه داد: براي تحقق اهداف دستگاه ديپلماسي، در کنار ديپلمات‌هاي باتجربه و زبده، جذب نيروهاي جديد در دستور کار وزارت خارجه قرار گرفت که اين روزها در حال جذب حدود 500 نيروي متخصص جديد در حوزه‌هاي کنسولي، حقوقي و بخش‌هاي ديگر هستيم.
وي با اشاره به ايجاد حوزه معاونت عربي و آفريقايي وزارت امور خارجه که کشورهاي همخوان و داراي مشترکات را در يک مجموعه قرار مي‌دهد، گفت: اين تغيير از جمله تحولات موجود در وزارت خارجه است.
معاون عربي آفريقايي وزارت امور خارجه با بيان اينکه تلاش شد از تمامي امکانات در چارچوب ديپلماسي نوين استفاده شود، خاطرنشان کرد: يکي از اين امکانات ديپلماسي عمومي و رسانه‌اي متناسب با حوزه‌هاي منطقه‌اي و بين‌المللي است که حقيقتا تلفيقي از ديپلماسي رسمي و رسانه‌اي مي‌تواند اهداف ما را در حوزه ديپلماسي به معناي واقعي پيش ببرد.
اميرعبداللهيان در بخش ديگر از سخنان خود در پاسخ به اين سؤال که چرا روابط ايران و مصر پس از انقلاب اين کشور برقرار نشده است، گفت: تحولاتي که در منطقه شاهد آن هستيم ضمن آنکه از يک منظر از يک الگوي مشترک پيروي مي‌کنند اما هر کشوري متناسب با شرايط خود وضعيت و تعريف خاص خود را دارد و براي تحقق اهداف دستگاه ديپلماسي که نقطه اوج آن در توسعه و تحکيم روابط است، وضعيت متفاوت مي‌باشد.
وي ادامه داد: به عنوان مثال مصر تاثير زيادي بر انقلاب‌هاي موجود در شمال آفريقا و خاورميانه دارد. اين کشور به عنوان يک حوزه تمدني، فرهنگي، تاريخي و اسلامي تاثيرات شگرفي در کل منطقه گذاشته اما به دليل جايگاه حساس مصر در منطقه و نقشي که مبارک و رژيم‌هاي قبلي در تعامل با رژيم صهيونيستي داشتند، با حساسيت بيشتري بايد با اين موضوع برخورد کرد. ما از سويي شاهديم که در انتخابات پارلمان اخير مصر نمايندگان واقعي مردم پيروز مي‌شوند اما از سوي ديگري ساختار شوراي نظامي را داريم که هم مورد تائيد مردم است و هم به نوعي تحت فشار آمريکا قرار دارد تا آن راهبرد غربي را دنبال کند اما در مجموع تلاش کرده عملکرد متوازني را داشته باشد.
معاون عربي- آفريقايي وزارت امور خارجه با اشاره به برخورد واقع بينانه جمهوري اسلامي با تحولات منطقه خاطرنشان کرد: بايد بدانيم که انقلاب مصر در ابتداي مسير خود قرار دارد و مراحلي بايد طي شود که ساختارها به معناي واقعي دگرگون شود و زمينه‌ها براي ارتقا سطح روابط با جمهوري اسلامي و بسياري حوزه‌هايي که مصر در دوران مبارک با آنها تعارض داشت، متحول شود.
اميرعبداللهيان افزود: اگر در يک سال گذشته اين اتفاق در بهترين وضعيت خود به نتيجه نرسيد به دليل وضعيت موجود در داخل مصر است.
وي خاطرنشان کرد: با اين وجود در اين دوره هيئت‌هاي متعدد نخبگي، نمايندگان مجلس، حقوقدانان، دانشگاهيان و هنرمندان 2 کشور رفت و آمدهاي فراواني داشتند و 2 طرف مشورت‌هاي مختلفي را در سطوح مختلف در راستاي امنيت و ثبات منطقه‌اي و راهبردي دارند.
معاون عربي- آفريقايي وزارت امور خارجه ادامه داد: در يک نگاه واقع‌بينانه پيشرفت‌هاي خوبي در رابطه با مصر حاصل شده اما بايد واقعيات صحنه مصر را درک کرد و به تحولات فرارو فرصت داد.
حسين امير عبداللهيان معاون عربي آفريقايي وزارت امور خارجه در ادامه در خصوص تغيير و تحولات ليبي گفت: از ابتداي انقلاب در اين کشور، جمهوري اسلامي ايران در اعتراض به کشتار مردم، سفير خود را فراخواند، اما سفارت ما فعاليت‌هاي خود را دنبال کرد.
وي افزود: آن زمان، در سطوح ديپلماسي پنهان، متناسب با واقعيت صحنه ليبي هر اقدامي که لازم مي‌دانستيم در عرصه ديپلماسي و در تعامل با بازيگران جديد انجام داديم و امروز يک روابط مبتني بر حسن اعتماد بين جمهوري اسلامي ايران و دولت انتقالي ليبي جريان دارد.
معاون عربي آفريقايي وزارت خارجه با اشاره به اعزام سفير جديد ايران به ليبي از چند ماه قبل اظهار داشت: اکبري جزو اولين گروه از سفرايي بود که استوار نامه خود را تقديم کرد و دولت ليبي نيز سفير جديد خود را معرفي کرده است.
امير عبداللهيان افزود: برخي نيروهاي خارجي و نيروهاي فرا منطقه‌اي به دنبال تجزيه ليبي هستند و برخي نيز به دنبال اين هستند که نفت ليبي را به نفع خود مصادره کنند.
وي ادامه داد: شايد با همين انگيزه "ناتو" با نام دلسوزي و کمک به مردم ليبي، اما در خفا با نگاه عميق اقتصادي به ذخاير انرژي در ليبي، وارد شد.
معاون عربي آفريقايي وزارت خارجه با اشاره به تبادل هيئت‌هاي مختلف بين 2 کشور گفت: صالحي جز اولين وزراي خارجه بود که به ليبي سفر کرد و مورد استقبال "عبدالجليل" رئيس شوراي انتقالي و مقامات حکومت ليبي قرار گرفت.
امير عبداللهيان با بيان اينکه ليبي دوران گذار را طي مي‌کند خاطرنشان کرد: به نظر مي‌رسد در يک نگاه واقع‌بيانه توفيقات خوبي نصيب دستگاه ديپلماسي و جمهوري اسلامي شده است.
وي يکي از مسائل مهم مورد توجه ايران در رابطه با ليبي را تعيين سرنوشت امام موسي صدر خواند و اظهار داشت: در سفر اخير صالحي به ليبي با دستور عبدالجليل کميته‌اي ويژه در اين خصوص تشکيل شد که اين کميته کار خود را به جديديت دنبال مي‌کند. به علاوه دوستان ما در لبنان و خانواده امام صدر و همچنين تهران موضوع را پيگيري مي‌کنند و تا اين لحظه سند موثقي مبني بر شهادت وي به دست ما نرسيده است و اميدواريم روزي شاهد بازگشت وي به جهان اسلام باشيم.
وي در بخش ديگري از سخنان خود در خصوص فعاليت‌هاي قطر و عربستان سعودي در خصوص تحولات منطقه و رايزني‌هاي ديپلماتيک ايران با کشورهاي حوزه خليج فارس، براي پيش گرفتن يک رويکرد هماهنگ تصريح کرد: در حوزه خليج فارس رايزني و گفت‌وگو بين دستگاه ديپلماسي ايران و مقامات اين کشورها باز است؛ حتي با عربستان سعودي در حوزه روابطه دو جانبه مشکل خاص نداريم و عمدتا تفاوت ديدگاه‌ها و اختلاف نظرهاي در حوزه‌هاي منطقه‌اي وجود دارد که در گذشته حوزه‌هاي لبنان، عراق و فلسطين را شامل مي‌شد و در تحولات اخير در حوزه بحرين، سوريه و يمن شاهد اين اختلافات هستيم.
معاون عربي آفريقايي وزارت خارجه با بيان اينکه تمامي اين کشورها نسبت به آنچه در تحولات انقلاب‌هاي عربي که در جريان است و بيداري اسلامي شکل گرفته نگران هستند گفت: علي‌رغم اينکه تلاش دارند صدا و موضع واحدي از خود بروز دهند، اما در قبال تحولات اختلاف زيادي دارند. حتي در حوزه خاصي تصميمي گرفته شده که کشور مورد نظر نيز چندان نسبت به آن قانع نبوده است.
امير عبداللهيان با اشاره به اينکه اين مشکلات در عربستان وجود دارد، اظهار داشت: همواره گفت‌وگو را در سطوح مختلف داشته‌ايم و تلاش کرده‌ايم که با توجه به نقش و جايگاه مهمي که عربستان در منطقه مي‌تواند داشته باشد ظرفيت دوستي خود با عربستان را در خدمت امنيت، ثبات و پيشرفت منطقه قرار دهيم، اما در عين حال در حوزه تفاوت ديدگاه با صراحت تمام اعلام کرده‌ايم که نمي‌توانيم در موضوع بحرين تا اين حد تعارض در رفتار دوگانه را شاهد باشيم.
وي با طرح اين سؤال که چرا در بحرين راهکار مقابل مطالبات مردم نظامي شده است و در قالب سپر جزيره، نيروهاي نظامي عربستان وارد بحرين شده‌اند، اظهار داشت: بر اساس پروتکل سپر جزيره چنانچه بحرين يا يکي از 6 کشور شوراي همکاري خليج فارس مورد تهاجم نظامي کشور ديگري قرار بگيرد، کشورها تحت عنوان سپر جزيره مي‌توانند وارد عمل شوند، اما مگر کشوري به بحرين حمله کرده است که نيروهاي نظامي عربستان وارد اين کشور شده‌اتد، مردم بحرين اعم از شيعه و سني همانند ساير مردم در منطقه خاورميانه مطالباتي دارند.
معاون عربي آفريقايي وزارت خارجه با اشاره به اصلاحاتي که پادشاه بحرين در سال 2004 به رفراندوم گذاشت يادآور شد: اگر اين اصلاحات به خوبي به اجرا گذاشته مي‌شد مي‌توانست مانع از آنچه که مي‌بينيم شود، اما به دليل اينکه اصلاحات ابتدا به کندي انجام شده و سپس متوقف شد اين اتفاقات رخ داد و پس از حرکت‌هاي جديد در کشورهاي عربي و ورود نظامي برخي از طرف‌ها به بحرين فرصت گفت‌وگو و پيدا کردن راهکار سياسي حتي از دولت بحرين نيز گرفته شد.
امير عبداللهيان يادآور شد: ورود نظامي به بحرين ضمن سرکوب کشتار مردم، حاکميت يک کشور مستقل را خدشه دار کرد.
وي افزود: رايزني‌ها در کشورهاي منطقه و دوستان خود در عربستان صراحتا اعلام کرديم که نمي‌شود در بحرين راهکار نظامي و سرکوب مردم دنبال شود، اما در يمن طرح سياسي در قالب شوراي همکاري خليج فارس پيش رود هر چند اين طرح نيز يک طرح ناقص سياسي است.
معاون عربي آفريقايي وزارت خارجه با اشاره به کشتار چند هزار نفر يمني در هفت ماه گذشته اظهار داشت: با اين وجود راهکار سياسي در پيش گرفته شد اما در سوريه اين گونه نشد.
اميرعبداللهيان با بيان اينکه مقامات جمهوري اسلامي در تمامي سفرهاي خود به صراحت اعلام کرده‌اند که رفتار ما در قبال تحولات دو گانه نيست، يادآور شد: در سوريه، بحرين و يمن، ما الگو و حرف واحدي را در پيش گرفتيم. در هر 3 کشور که معتقديم مطالبات مردم بايد مورد توجه قرار گيرد، اصلاحات سياسي محور اساسي باشد و مداخله نظامي محکوم است. در هر 3 کشور معتقديم گفت‌و گو موثر و واقعي متناسب با واقعيت‌هاي ميداني هر کشور بين حکومت‌ها، مخالفين و مردم مي‌تواند راهکار مناسبي باشد و براي اينکه به نتايج ملموسي برسد حکومت‌هاي بايد اقدامات اعتماد آفرين انجام دهند.
وي ادامه داد: همانطور که در سوريه، بشار الاسد اصلاحات اساسي را مطرح کرد، قانون اساسي را اصلاح کرده و رفراندومي با حضور اکثريت مردم برگزار شد و همچنين طرح انتخابات مجلس و آزادي بيان مطرح شد، توقف کشتار از هر طرف مورد درخواست بوده و هست و شاهد هستيم طرح اصلاحات الاسد اين چارچوب را پوشش مي‌دهد.
معاون عربي آفريقايي وزارت خارجه گفت: با مرور نقش بشار الاسد و مردم سوريه در محور مقاومت به روشني نقش حمايت سوريه در جنگ‌هاي 33 و 22 روزه و عدم سازش با رژيم صهيونيستي به خوبي مشخص است و طرف خارجي براي اينکه مسير تمام انقلاب‌هاي منطقه را دگرگون کند وارد اين موضوع شده است.
امير عبداللهيان با ذکر اين نکته که جمهوري اسلامي در تمام حوزه‌هاي تحولات در خاورميانه و شمال آفريقا به دليل گفتمان منطقي و حکيمانه داراي نفوذ و اين نفوذ متفاوت از مداخله است اظهار داشت: در موضوع عراق به طرف مقابل گفته‌ايم که ما در عراق مداخله نمي‌کنيم، اما داراي نفوذيم که اين نفوذ به عوامل تاريخي و فرهنگي باز مي‌گردد.
وي دستاورد آمريکايي‌ها از اشغال عراق را چند 10هزار کشته، مجروح و آواره خواند، اما نتيجه نفوذ ايران را رساندن هزار و 850 مگاوات برق به شهرهاي همسايه ايران دانست و يادآور شد: خدمات زيادي در حوزه‌هاي مختلف به عراق داده شده که روز به روز اين روابط مستحکم‌تر مي‌شود.
معاون عربي آفريقايي وزارت خارجه در بخش ديگري از سخنان خود در خصوص سياست خارجي روسيه در خاورميانه و روابط بين ايران و روسيه گفت: جمهوري اسلامي تلاش مي‌کند از تمامي ظرفيت‌ها از جمله ظرفيت‌هاي منطقه‌اي و بين‌المللي براي طرح‌هاي خود استفاده کند که روسيه و چين نيز از جمله اين ظرفيت‌ها هستند که در مورد بحرين و سوريه به طور شفاف و علني مشهود بوده است.
امير عبدالهيان با اشاره به وتوي 2 قطعنامه اخيرعليه سوريه در شوراي امنيت، آن را ناشي از تلاش ايران خواند و افزود: فعاليت کوفي‌عنان و تلاش ايران پيش مي‌رود. عنان براي ورود به اين کشور نياز به پذيرش حکومت سوريه داشت و قبول کردن طرح وي از سوي حکومت سوريه نيز موضوعي قابل توجه بود که ايران در اين زمين تلاش‌هاي بسياري را صورت داد.
معاون عربي آفريقايي وزارت خارجه يادآور شد: تلاش ما اين است که مردم منطقه کمترين صدمه را ببينند.
امير عبداللهيان با بيان اينکه بر اساس هماهنگي‌هاي به عمل آمده در روزهاي آينده کوفي عنان سفري به ايران خواهد داشت، گفت: طرح و مشورت‌هايي ازطرف‌هاي مختلف به وي شده، اما عنان متوجه است که چه کشورهاي در منطقه تاثير گذار هستند.
وي در بخش ديگري از سخنان خود در خصوص وضعيت گفت‌وگوهاي فلسطين و حماس گفت: در سفر ماه گذشته به سوريه و همچنين سفر هفته گذشته به بيروت با تمامي گروه‌هاي مقاومت و اصلي فلسطيني گفت‌وگو داشتم و تصور آنها اين است که شرايط به نفع خواست و منافع فلسطين در جريان است.
معاون عربي آفريقايي وزارت خارجه ادامه داد: محور آمريکا - رژيم صهيونيستي تلاش دارد در حالي که همه چيز به سود فلسطين و مقاومت رقم مي‌خورد وضعيت را طوري ديگري نشان دهند، اما اين گونه نبوده و تحولات به سود مقاومت و فلسطين در حال جريان است.
