کتاب "نفس المهموم" از معتبرترین کتب مقتل و شرح فشرده‌ای از زندگی و مبارزات امام حسین(ع) است که از تولد امام(ع) شروع و با قیام توابین، خروج مختار و مرگ یزید پایان می‌پذیرد.

به گزارش مشرق، کتاب "نفس المهموم" با نام کامل "نَفَسُ المَهْموم فی مُصیبَةِ سیّدنا الحُسَیْن المَظْلوم" اثر شیخ عباس قمی صاحب کتاب مشهور "مفاتیح‌الجنان"، از معتبرترین کتب مقتل و شرح فشرده‌ای از زندگی و مبارزات امام حسین(ع) و به زبان عربی است که از تولد شروع و با قیام توابین، خروج مختار و مرگ یزید پایان می‌پذیرد. نام این کتاب برگرفته از حدیث امام صادق(ع) است که فرمود: «نَفَسُ المَهمومِ لِظُلمِنا تَسبیحٌ وَ هَمُّهُ لَنا عِبادَةٌ وَ کِتمانُ سِرّنا جِهادُ فی سَبیلِ اللهِ؛ نَفَس کسی که به خاطر مظلومیت ما اندوهگین شود تسبیح است، اندوه بر ما عبادت است و کتمان و پوشاندن راز ما جهاد در راه خداست». 

کتاب یک مقدمه، چندین باب و یک خاتمه دارد. 
مقدمه آن در مورد ولادت حضرت سیدالشهداء علیه السلام و داستان فطرس ملک است. 
باب اول: در مناقب امام حسین، ثواب گریه بر حضرت، لعن بر قاتلان حضرت و اخباری که در شهادت حضرت وارد شده است. 
باب دوم: در ذکر وقایع بعد از بیعت مردم با یزید تا زمان شهادت حضرت! این باب خود بر چند فصل است. 
باب سوم: در وقایع بعد از شهادت حضرت امام حسین علیه السلام است. 
باب چهارم: ناله ملائکه و گریستن آسمانها و زمین و اهل آن، بعد از شهادت حضرت را بیان می کند. آنگاه مرثیه و شیون جنیان بر حضرت و شرح حال دعبل و مرثیه های اوست. 
باب پنجم: ذکر فرزندان و تعداد زوجات اباعبدالله الحسین علیه السلام، فضیلت زیارت حضرت، ظلم و ستم خلفا بر قبر شریف اوست که خود، شامل چند فصل است.
کتاب خاتمه ای دارد که در آن شرح حال توابین، خروج مختار و کشتن قاتلان امام حسین به دست او، بیعت مردم با مختار، کشته شدن عبیدالله بن زیاد و آخرین مطلب عاقبت یزید و عاقبت کار مختار است. 

نفس المهموم را اولین بار میرزا ابوالحسن شعرانی با عنوان دمع السجوم به فارسی ترجمه کرد. وی در سال 1396ق به تصحیح کتاب نفس المهموم اقدام و یک سال بعد آن را ترجمه کرد. به باور برخی، اشکال این ترجمه آن‌ است که وی در کنار ترجمه کتاب، توضیحات و اضافات بسیاری ذکر کرده، ولی متن و اضافات را از هم تفکیک نکرده است. 

منابع مورد استفاده شیخ عباس قمی

برخی منابع مشهوری که شیخ عباس در تألیف این کتاب استفاده کرده است شامل  ارشاد مفید،‌ لهوف سید بن طاووس، مقاتل الطالبین نوشته ابوالفرج اصفهانی، کشف الغُمَّه علی بن عیسی اربلی،‌ مُثیر الاحزان إبن نما حلی، تسلیة المجالس  محمد بن ابی طالب موسی حسینی، الاحتجاج احمد بن علی طبرسی است. 

ترجمه نفس‌المهموم

نفس المهموم را اولین بار میرزا ابوالحسن شعرانی با عنوان دمع السجوم به فارسی ترجمه کرد. وی در سال 1396ق به تصحیح کتاب نفس المهموم اقدام و یک سال بعد آن را ترجمه کرد. به باور برخی، اشکال این ترجمه آن‌ است که وی در کنار ترجمه کتاب، توضیحات و اضافات بسیاری ذکر کرده، اما متن و اضافات را از هم تفکیک نکرده است. همچنین محمدباقر کمره‌ای  در سال 1339ش این کتاب را با عنوان "رموز الشهاده" به فارسی ترجمه کرده است.  علی دوانی این ترجمه را ستوده است.

این کتاب را می توانید در اینجا دانلود کنید.

منبع: تسنیم