به گزارش مشرق، جنجال بر سر افزایش ظرفیت دو برابری تعداد دانشجویان پزشکی همچنان ادامه دارد، موضوعی که چند وقتی است به یکی از داغ‌ترین مباحث محافل دانشجویی و پزشکی تبدیل شده است؛ ماجرا از آن‌جا آغاز شد که تعدادی از کارشناسان حوزه سلامت با حضور در صدا و سیما از کمبود جدی پزشک در کشور خبر دادند که مطرح کردن همین مباحث جرقه‌ای برای تدوین طرح دوفوریتی افزایش ظرفیت دانشجویان پزشکی در مجلس شد.

به اعتقاد برخی از کارشناسان درحال حاضر کشور با کمبود جدی پزشک مواجه است که این موضوع در مناطق محروم بیشتر احساس می‌شود و دلیل بروز این اتفاق طی سال‌های اخیر انحصارطلبی پزشکان بوده است. بر اساس آمار منتشر شده وضعیت سرانه پزشک در ایران در مقایسه با کشورهای منطقه هم مناسب نیست. به طوری که از بین ۲۵ کشور آسیای میانه و غرب آسیا، ایران در جایگاه بیستم از نظر سرانه پزشک و پایین‌تر از کشورهایی همچون سوریه، تاجیکستان، قرقیزستان، ارمنستان، ازبکستان و حتی فلسطین قرار دارد.

بیشتر بخوانید:

آمار تفکیک دانش آموزان در رشته های مختلف تحصیلی

فرار از مهندسی، به‌ دنبال پزشکی

پس انتشار این گزارش‌ها موضوع کمبود پزشک از سوی ایرج حریرچی معاون کل وزارت بهداشت تایید شد، و وی در اظهاراتی گفت: علی‌رغم تربیت نیروهای پزشکی که داشتیم، تعدادی از این افراد به دلیل ملاحظاتی که در انتخاب دانشجو وجود داشته و بنابر شرایطی که داشتند،  به خارج از کشور رفته‌اند. بر این اساس به کمبود جدی پزشک دچار هستیم. بنابراین باید از شاخص ۱.۶ پزشک به ازای هر ۱۰۰۰ نفر به ۲.۵ پزشک در هر ۱۰۰۰ نفر برسیم.

انتشار این آمار در رسانه‌ها واکنش شدید جامعه پزشکی را در پی داشت، و سازمان نظام پزشکی اعلام کرد درحال حاضر حدود ۱۳۹ هزار پزشک اعم از پزشک عمومی و متخصص در جامعه داریم که این عدد شاخص ۱.۷۴ به ازای هر ۱۰۰۰ نفر را نشان می‌دهد و در مقایسه با بسیاری از کشورها و با توجه به سرانه و وضعیت اقتصادی کشور، شاخص مناسبی است.

به گفته محمدرضا ظفرقندی رئیس این سازمان، شاخص تعداد پزشک به ازای هر ۱۰۰۰ در پاکستان ۰.۸، عربستان ۱.۴، در امارات ۱.۷، در کانادا ۱.۹، در سنگاپور ۱.۵، در چین ۱.۴ و در ترکیه ۱.۹ است. بنابراین آمار و ارقام شاخص پزشکی ما قابل قبول است، اما توزیع‌مان مناسب نیست.

*لزوم توجه به سند آمایش سرزمینی آموزش عالی کشور 

علیرضا زالی رئیس اسبق سازمان نظام پزشکی درخصوص طرح دو فوریتی افزایش ظرفیت دانشجویان علوم پزشکی گفت: آنچه در شورای عالی انقلاب فرهنگی مصوب شد بحث آمایش سرزمینی آموزش عالی کشور است، شورای عالی انقلاب فرهنگی این موضوع را عنوان سند ملی مورد توجه قرار داد، بر اساس این سند نیاز هر منطقه به تعداد پزشکان باید مورد توجه قرار گیرد و توسعه زیرساخت‌ها و جذب نیروی انسانی در برنامه آتی گسترش کیفی و کمی حوزه آموزش عالی متناسب با این سند باشد.

وی گفت: این سند به عنوان سند ملی فرادستی مصوب شورای عالی انقلاب فرهنگی روی میز قرار دارد، بنابراین هرگونه اقدامی فراتر از این سند بی‌توجهی به آن است. وزارت بهداشت طی سال‌های اخیر تلاش کرده است به موضوعات مطرح شده در این سند متعهد باشد و هرگونه گسترش جدیدی در این حوزه را بر اساس این سند انجام دهد. در مواردی که این گسترش با سند همخوانی داشته است سهولت بیشتری اتفاق افتاده و در برخی موارد که در تعارض با سند بوده است نیز متناسب با سند عمل شده است بنابراین افزایش ظرفیت پذیرش دانشجویان پزشکی باید با نگاه برنامه‌ریزی شده صورت گیرد و این کار نیازمند نگاه حرفه‌ای و کارشناسی دقیق است.

زالی افزود: پیش‌بینی می‌شود بر اساس نقشه راه وزارت بهداشت تا سال 1404 از نظر نیاز به نیروی انسانی در حوزه سلامت کشور به نقطه مطلوب برسیم و نقاط آسیب‌پذیر فعلی پوشش داده خواهد شد. در این بحث موضوع زیرساخت و کیفیت آموزش باید مورد توجه قرار گیرد و قرار نیست افرادی را بدون برنامه وارد حیطه پزشکی کنیم.

وی تاکید کرد: معتقدم دوستان باید به برنامه سند فعلی وزارت بهداشت که در حوزه آموزش پزشکی تهیه شده است با دقت توجه کنند، به دلیل اینکه در این سند دو فاکتور سند آمایش ملی و سند آینده‌نگارانه قرار دارد که نیازهای حوزه سلامت در این اسناد مورد توجه قرار گرفته است، توجه به این سند نگرانی نمایندگان مجلس را رفع خواهد کرد. در حال حاضر 50هزار دانشجوی پزشکی درحال تحصیل هستند و 15 هزار دستیار درحال فعایت هستند.

رئیس قطب علوم اعصاب کشور تاکید کرد: کمبود نیروی انسانی به دلیل توزیع نیروی انسانی است که برای حل این معضل باید مشوق‌هایی را درنظر بگیریم. افزایش ظرفیت تعداد دانشجویان پزشکی ممکن است در آینده منجر به ایجاد خیل عظیم پزشکان بیکار شود و کیفیت آموزش پزشکی باید به خط قرمزی برای نمایندگان تبدیل شود.

*مخالفت کمیسیون بهداشت با افزایش ظرفیت دانشجویان پزشکی

طرح افزایش دوبرابری ظرفیت تعداد دانشجویان پزشکی و پیراپزشکی با مخالفت اعضای کمیسیون بهداشت و درمان مجلس نیز مواجه شد به طوری‌که محمدحسین قربانی نماینده مجلس از مخالفت حداکثری اعضای این کمیسیون با این طرح خبر داد و گفت: اکثر اعضای کمیسیون بهداشت و درمان مجلس معتقدند درحال حاضر زیرساخت‌های اجرای طرح فراهم نیست و افزایش تعداد دانشجویان پزشکی منجر به صدمه زدن به کیفیت آموزش می‌شود.

*ظرفیت پذیرش رشته‌های پزشکی در ایران پایین است

هرچند اعضای کمیسیون بهداشت و درمان مجلس مخالفت خود را با این طرح اعلام کردند اما، اعضای کمیسیون آموزش مجلس معتقدند اجرای این طرح می‌تواند کمبود پزشک در کشور را برطرف کند که در همین راستا می‌توان از ظرفیت‌های بخش خصوصی استفاده کرد.

سیدمحمد قمی، نماینده مردم پاکدشت و عضو کمیسیون آموزش مجلس درباره طرح افزایش ظرفیت پذیرش رشته‌های پزشکی گفت: همه کشورها باید تعداد پزشکان، بیمارستان‌ها و پرستاران کافی جهت سلامتی جامعه را دارا باشند. رشته پزشکی در ایران دارای جاذبه است و خیلی از مردم دوست دارند فرزندشان پزشک شود. اما متاسفانه ظرفیت پذیرش رشته‌های پزشکی در ایران پایین است.

وی ادامه داد: برای افزایش ظرفیت رشته‌های پزشکی مشکل اصلی ما نبود امکانات است. اگر در رشته پزشکی داوطلب کم جذب می‌شود مشکل نبود زیرساخت مناسب است. در کنار این موضوع می‌توان مجوز ورود به بخش خصوصی و سایر نهادها را جهت تربیت پزشک مورد نیاز کشور صادر کرد.

قمی در پایان تصریح کرد: با افزایش ظرفیت پذیرش دانشجوی پزشکی علاوه بر جبران کمبود پزشک در کشور، می­‌توانیم پزشک به دیگر کشورها بفرستیم که موجب ارز آوری خواهد شد.

*تمرکز پزشکان در کلان‌شهرها

فرهاد فلاحتی، عضو دیگر کمیسیون آموزش مجلس درباره طرح افزایش ظرفیت پذیرش رشته‌های پزشکی توضیح داد: مشکل کمبود پزشک مربوط به ظرفیت پایین پذیرش دانشگاه‌ها است. در حال حاضر امکان تربیت نیروی پزشکی بیشتر توسط دانشگاه‎های علوم پزشکی وجود دارد.

وی با بیان اینکه تربیت پزشک باید طوری باشد که کیفیت فدای کیفیت نشود گفت: وزارت بهداشت در زمینه افزایش تعداد پزشکان اعلام کرده که برنامه‌هایی دارد اما اگر همین امروز هم اجرایی شوند، چند سالی زمان لازم است تا نتایج این برنامه‌ها را ببینیم.

وی ادامه داد: در کنار این موضوع توزیع پزشکان هم در کشور مناسب نیست و این موضوع نیازمند رسیدگی وزارت بهداشت و درمان است. متاسفانه وزارت بهداشت در ارتباط با میزان نیاز کشور به پزشک اطلاعاتی به مجلس ارائه نکرده است. آنچه که مشهود است تمرکز پزشکان متخصص در حال حاضر در شهرهای تهران ، مشهد و شیراز است و سایر مناطق پزشک عمومی و متخصص کافی را ندارند.

فلاحتی درخصوص دلایل وزارت بهداشت برای جلوگیری از افزایش ظرفیت پذیرش رشته‌های پزشکی گفت: وزارت بهداشت مدعی آن است که دانشگاه‌هایی که زیر نظر وزارت بهداشت نیستند، صلاحیت‌های لازم برای تربیت و جذب پزشک را ندارند. ما در مجلس معتقدیم سایر دانشگاه‌ها هم توان تربیت پزشک را دارند اما باید خود را به استانداردهای مد نظر وزارت بهداشت برسانند.

*اخطار وزیر بهداشت به مجلس

سعید نمکی وزیر بهداشت نیز برای بار دوم شب گذشته در مراسم روز پزشک به صراحت مخالفت خود با این طرح را اعلام کرد.

وزیر بهداشت با اشاره به اینکه اکنون ۵۵ هزار دانشجوی پزشکی در کشور داریم، گفت: سالانه هفت هزار دانشجوی پزشکی فارغ‌التحصیل می‌شوند. ما برای ۳۰ درصد مناطق محروم ظرفیت ویژه در نظر گرفتیم. من به عنوان وزیر بهداشت تاکید می‌کنم ما کمبود پزشک نداریم. البته ممکن است در برخی نقاط کشور مشکلات خدمت رسانی وجود داشته باشد که آن هم به دلیل توزیع نامناسب پزشکان است.

وی افزود: تا حدود چهار سال آینده مشکل پزشک در مناطق محروم برطرف خواهد شد. به دوستانم در مجلس محترم اخطار می‌دهم که این افزایش ظرفیت پذیرش دانشجویان پزشکی، به جز بیشتر شدن پزشکان بیکار، حاصل دیگری نخواهد داشت.

مخالفت و موافقت کارشناسان و نمایندگان مجلس در حالی ادامه دارد که به گفته محمدحسین فرهنگی نماینده مجلس این طرح دو فوریتی فردا در صحن علنی مجلس بررسی خواهد شد و باید دید منیجه این طرح نجالی چه خواهد شد و آیا نمایندگان مجلس موافقت خود را با افزایش دوبرابری ظرفیت پزشکان اعلام خواهند کرد؟