به گزارش مشرق به نقل از تابناک، ایران و ترکیه علی‌رغم اختلاف‌هایی که دارند و با وجود تلاشهای مخرب خارجی نمی‌توانند از حد مشخصی از یکدیگر دور شوند.
روزنامه ترکیه‌ای تودی زمان به بررسی این پرداخته است که چه مسائلی باعث می‌شود که ترکیه و ایران نتوانند خیلی به هم سخت بگیرند.
بر طبق نوشته این روزنامه، ترکیه باید به سیاست خود در مخالفت با تحریم‌های یک جانبه علیه ایران ادامه دهد. و دلیل این امر ملاحظات امنیتی و اقتصادی و به خصوص در بخش انرژی بیان شده است.
ایالات متحده که از اعمال تحریم‌های جدید علیه کشورمان در چارچوب سازمان ملل ناامید شده است، به تلاش برای اعمال تحریم خارج از چارچوب سازمان ملل و با کمک متحدین خود روی آورده است. اما موضع ترکیه به عنوان راه ارتباطی ایران با کشورهای اروپایی از دید امریکا مهم است. به همین سبب مقامات وزارت خزانه‌داری آمریکا، بارها به ترکیه سفر کرده‌اند تا ترکها را در اعمال فشار بیشتر به اقتصاد ایران با خود هماهنگ کنند.
فقط بخشی از این تلاش موفق بوده است، زیرا بعضی از شرکت‌های ترک از ترس محدودیت‌های آمریکا بر کسب و کار خود در ارتباط با بازار آمریکا، روابط خود با ایران را کاهش داده‌اند. اما در سوی مقابل، دولت ترکیه هم‌چنان بر موضع رسمی خود پا می‌فشارد تا کیفیت روابط با ایران حداقل اگر بهتر نمی‌شود بدتر نشود. این در حالی است که مهم‌ترین چالش‌های دو کشور در موضوعات مربوط به سوریه و عراق است.
وابستگی ترکیه به انرژی ایران
دلیل اصلی محدود کننده توانایی ترکیه در چانه‌زنی با ایران، وابستگی انرژی ترکیه به ایران است. برای مثال در حالی که ایران تنها 10 درصد نفت ژاپن را تامین می‌کند این مقدار در مورد ترکیه 30 درصد است و این وابستگی در نیمه اول سال 2011 به خاطر شرایط لیبی تا 51 درصد نیز افزایش یافت. گاز طبیعی ایران نیز نقش مهمی در بازار مصرف ترکیه دارد و تقریبا یک سوم گاز وارداتی ترکیه را تشکیل می‌دهد و البته این گاز به خاطر مصرف آن در نیروگاه‌های ترکیه از اهمیت فراوانی برخوردار است.
به همین خاطر است که اساتید دانشگاه‌های ترکیه در گفتگو با این روزنامه اظهار داشته‌اند که ترکیه در شرایط فعلی نمی‌تواند از وابستگی به انرژی ایران رهایی یابد. و این در حالی است که مناقشه روسیه و گرجستان در اوت 2008 نشان داد که وابستگی انرژی چگونه می‌تواند برای مثال اروپا را در برابر روسیه ساکت نگه دارد.
به نظر می‌رسد که رهایی ترکیه از این وابستگی حداقل تا زمان برقراری آرامش در منطقه زمان نیاز دارد به عنوان مثال تلاش قطر برای صادرات گاز به ترکیه نیازمند چنان همراهی و ثباتی در عراق است که اجازه دهد که این ایده عملیاتی شود.
شاید به همین خاطر است که تانر ییلدیز وزیر انرژی ترکیه با تاکید بر ادامه واردات نفت و گاز ایران توسط این کشور به‌رغم تحریم‌های یک‌جانبه می‌گوید: «تصمیمات آمریکا و اتحادیه اروپا، ارتباطی به ما ندارند». در همین زمان حتی روسها هم خواهان جایگزین شدن به جای ایران در بازار انرژی ترکیه هستند.
وضعیت فعلی روابط اقتصادی دو کشور
چندی پیش مقامات ترک با اشاره به رشد ۷۰ درصدي تجارت ميان دو كشور در سال ۲۰۱۱ ابراز اميدواري كرده بودند با برداشتن گام‌هاي جديد در چارچوب كميسيون مشترك، حجم تجارت دو کشور در سال ۲۰۱۵ به ۳۰ ميليارد دلار برسد. و انتظار می‌رود در 15 سال آینده حجم مبادلات تجاری ایران و تركیه به 50 میلیارد دلار برسد.
بر طبق آمار موجود اما، حجم مبادلات بازرگانی جمهوری اسلامی ایران و ترکیه در سال ۲۰۱۱ میلادی با رشد بیش از ۵۰ درصدی نسبت به سال ۲۰۱۰ به ۱۶ میلیارد و ۵۱ میلیون و ۷۶۹ هزار دلار رسید. در سال گذشته میلادی ۱۲ میلیارد و ۴۶۱ میلیون و ۳۵۹ هزار دلار از حجم مبادلات تجاری دوکشور را، صادرات ایران به ترکیه و سه میلیارد و ۵۹۰ میلیون و ۴۱۰ هزار دلار را صادرات ترکیه به ایران تشکیل می‌داد.
روزنامه ترکیه‌ای تودی زمان به بررسی این پرداخته است که چه مسائلی باعث می‌شود که ترکیه و ایران نتوانند خیلی به هم سخت بگیرند.
بر طبق نوشته این روزنامه، ترکیه باید به سیاست خود در مخالفت با تحریم‌های یک جانبه علیه ایران ادامه دهد. و دلیل این امر ملاحظات امنیتی و اقتصادی و به خصوص در بخش انرژی بیان شده است.
ایالات متحده که از اعمال تحریم‌های جدید علیه کشورمان در چارچوب سازمان ملل ناامید شده است، به تلاش برای اعمال تحریم خارج از چارچوب سازمان ملل و با کمک متحدین خود روی آورده است. اما موضع ترکیه به عنوان راه ارتباطی ایران با کشورهای اروپایی از دید امریکا مهم است. به همین سبب مقامات وزارت خزانه‌داری آمریکا، بارها به ترکیه سفر کرده‌اند تا ترکها را در اعمال فشار بیشتر به اقتصاد ایران با خود هماهنگ کنند.
فقط بخشی از این تلاش موفق بوده است، زیرا بعضی از شرکت‌های ترک از ترس محدودیت‌های آمریکا بر کسب و کار خود در ارتباط با بازار آمریکا، روابط خود با ایران را کاهش داده‌اند. اما در سوی مقابل، دولت ترکیه هم‌چنان بر موضع رسمی خود پا می‌فشارد تا کیفیت روابط با ایران حداقل اگر بهتر نمی‌شود بدتر نشود. این در حالی است که مهم‌ترین چالش‌های دو کشور در موضوعات مربوط به سوریه و عراق است.
وابستگی ترکیه به انرژی ایران
دلیل اصلی محدود کننده توانایی ترکیه در چانه‌زنی با ایران، وابستگی انرژی ترکیه به ایران است. برای مثال در حالی که ایران تنها 10 درصد نفت ژاپن را تامین می‌کند این مقدار در مورد ترکیه 30 درصد است و این وابستگی در نیمه اول سال 2011 به خاطر شرایط لیبی تا 51 درصد نیز افزایش یافت. گاز طبیعی ایران نیز نقش مهمی در بازار مصرف ترکیه دارد و تقریبا یک سوم گاز وارداتی ترکیه را تشکیل می‌دهد و البته این گاز به خاطر مصرف آن در نیروگاه‌های ترکیه از اهمیت فراوانی برخوردار است.
به همین خاطر است که اساتید دانشگاه‌های ترکیه در گفتگو با این روزنامه اظهار داشته‌اند که ترکیه در شرایط فعلی نمی‌تواند از وابستگی به انرژی ایران رهایی یابد. و این در حالی است که مناقشه روسیه و گرجستان در اوت 2008 نشان داد که وابستگی انرژی چگونه می‌تواند برای مثال اروپا را در برابر روسیه ساکت نگه دارد.
به نظر می‌رسد که رهایی ترکیه از این وابستگی حداقل تا زمان برقراری آرامش در منطقه زمان نیاز دارد به عنوان مثال تلاش قطر برای صادرات گاز به ترکیه نیازمند چنان همراهی و ثباتی در عراق است که اجازه دهد که این ایده عملیاتی شود.
شاید به همین خاطر است که تانر ییلدیز وزیر انرژی ترکیه با تاکید بر ادامه واردات نفت و گاز ایران توسط این کشور به‌رغم تحریم‌های یک‌جانبه می‌گوید: «تصمیمات آمریکا و اتحادیه اروپا، ارتباطی به ما ندارند». در همین زمان حتی روسها هم خواهان جایگزین شدن به جای ایران در بازار انرژی ترکیه هستند.
وضعیت فعلی روابط اقتصادی دو کشور
چندی پیش مقامات ترک با اشاره به رشد ۷۰ درصدي تجارت ميان دو كشور در سال ۲۰۱۱ ابراز اميدواري كرده بودند با برداشتن گام‌هاي جديد در چارچوب كميسيون مشترك، حجم تجارت دو کشور در سال ۲۰۱۵ به ۳۰ ميليارد دلار برسد. و انتظار می‌رود در 15 سال آینده حجم مبادلات تجاری ایران و تركیه به 50 میلیارد دلار برسد.
بر طبق آمار موجود اما، حجم مبادلات بازرگانی جمهوری اسلامی ایران و ترکیه در سال ۲۰۱۱ میلادی با رشد بیش از ۵۰ درصدی نسبت به سال ۲۰۱۰ به ۱۶ میلیارد و ۵۱ میلیون و ۷۶۹ هزار دلار رسید. در سال گذشته میلادی ۱۲ میلیارد و ۴۶۱ میلیون و ۳۵۹ هزار دلار از حجم مبادلات تجاری دوکشور را، صادرات ایران به ترکیه و سه میلیارد و ۵۹۰ میلیون و ۴۱۰ هزار دلار را صادرات ترکیه به ایران تشکیل می‌داد.
