به گزارش مشرق، «حسن روحانی» رئیس جمهوری ایران صبح امروز چهارشنبه در جلسه هیئت دولت با اشاره به اینکه امروز ۱۸ اردیبهشت ماه است و درست یک سال از خروج غیرقانونی آمریکا از توافق «برجام» و همچنین زیر پا گذاشتن قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل می‌گذرد، ادامه داد: امروز ما مصمم هستیم تا یک تصمیم ملی و راهبردی مهمی را به عرض ملت ایران برسانیم.

بیشتر بخوانید

ایران از امروز برخی اقدامات در برجام را متوقف می‌کند

از امروز نه اورانیوم غنی شده را می‌فروشیم، نه آب سنگین‌مان را

روحانی طی اظهارات امروز خود گفت: از دو اقدامی که تاکنون انجام می‌دادیم صرف نظر خواهیم کرد. این دو اقدام در واقع به یک بیان ساده دو فروش بوده است، یعنی هرگاه مواد غنی سازی شده به ۳۰۰ کیلوگرم می‌رسید اضافه بر آن را به کشوری می‌فروختیم و در عوض آن کیک زرد می‌گرفتیم. از امروز این فروش متوقف می‌شود.

وی ادامه داد: اقدام دیگر ایران این بود که هر گاه آب سنگین از ۱۳۰ تن بیشتر می‌شد ما مقدار اضافی را به کشوری می‌فروختیم. از امروز این فروش را هم متوقف می‌کنیم پس اقدام امروز جمهوری اسلامی ایران توقف دو اقدام در فروش بود، یعنی اورانیوم غنی سازی شده و آب سنگین را از امروز دیگر نمی‌فروشیم البته این اعلام ما برای ۶۰ روز است و به طرف مقابل اعلام کردیم که اگر تا پایان ۶۰ روز، ۵ کشور پای میز مذاکره آمدند و با آنها مذاکره کرده و به نتیجه رسیدیم و منافع اصلی ما که نفت و بانک به عنوان دو منابع مهم کشورمان تأمین شود، به نقطه اول برمی‌گردیم. یعنی اگر تا ۶۰ روز دیگر آنها رفتار خود را در برجام تا به امروز جبران کردند ما به تعهدات خود قبل از تصمیم امروز بر می‌گردیم.

روحانی تاکید کرد: اما اگر در پایان ۶۰ روز به نتیجه‌ای نرسیدیم دو اقدام دیگر را آغاز خواهیم کرد. در برجام توافق ما این بود که غنی سازی در سطح ۳.۶۷ درصد نگهداری شود. اگر پایان ۶۰ روز مذاکرات به نتیجه نرسد از این سطح غنی سازی عبور خواهیم کرد و این محدودیت دیگر برای ما مطرح نیست و دوم اینکه راکتور آب سنگین اراک که بنا بود با مشارکت کشورهای ۱+۵ طبق توافق برجام نوسازی شود و هنوز به نتیجه‌ای نرسیده بعد از ۶۰ روز ما نسبت به راکتور اراک تصمیم خواهیم گرفت و برنامه قبل از برجام مان را ادامه خواهیم داد و اراک را تکمیل خواهیم کرد.

وی ادامه داد: در مرحله دوم نیز به طرف‌های مقابل ۶۰ روز فرصت داده می‌شود، اگر در آن ۶۰ روز به نتیجه‌ای نرسیدیم اقدامات بعدی در دستور کار قرار خواهد گرفت.

نکاتی برای روشن شدن موضوع

بعد از اظهارات رئیس جمهوری ایران، برداشت‌های متفاوتی از این اقدام انجام شد اما نگاهی به نکات موجود در اقدام ایران و همچنین مفاد موجود در برجام نشان می‌دهد که:

۱- اقدام امروز جمهوری اسلامی فعلاً، تا زمانی که حجم ذخیره اورانیوم غنی شده به ۳۰۰ کیلو نرسیده و آب سنگین از ۱۳۰ تن عبور نکرده است، نقض هیچ بندی از برجام نیست. بلکه اعلام حرکت به سمت نقض برجام است.

البته زمینه این حرکت با توجه به اقدام اول هفته جاری آمریکا در لغو بخشی از معافیت‌های همکاری هسته‌ای ایران، به وجود آمد. آمریکا اعلام کرد که انتقال اورانیوم غنی شده و فروش یا ذخیره سازی آب سنگین ایران را تحریم می‌کند و عملاً فرصت خروج یا فروش آب سنگین و اورانیوم غنی شده را از کشورمان گرفت.

بر اساس آخرین گزارش آژانس در اسفندماه، ایران ۱۶۳.۸ کیلوگرم اورانیوم غنی شده دارد و عبور از حد مجاز ۳۰۰ کیلو با سانتریفیوژهای فعال فعلی ایران به سرعت اتفاق نمی‌افتد. آژانس حجم ذخایر فعلی آب سنگین ایران را هم زیر ۱۳۰ تن مجاز اعلام کرده بود.

۲- در حال حاضر مهمترین موضوع، انتظار برای بررسی واکنش اروپا به خصوص فرانسه به بیانیه شورای عالی امنیت ملی ماست. در مذاکرات دوجانبه، فرانسه قبلاً تهدید کرده بود که کوچک‌ترین عدم تعهد ایران را نقض اساسی برجام تلقی می‌کند و موضوع نقص برجام را از طریق مکانیسم ماشه داخل برجام به شورای امنیت سازمان ملل ارجاع می‌دهد. اگر فرانسه چنین کند، مرگ حقوقی و رسمی برجام و بازگشت تحریم‌های سازمان مللی از جمله قطعنامه ۱۹۲۹ فرا می‌رسد، هر چند برجام پیش از این هم در عمل مرده بود.

۳- هدف دولت جمهوری اسلامی ایران استفاده از اقدام جدید به عنوان ابزاری برای مذاکره است. کما اینکه رئیس جمهوری هم امروز در جلسه هیأت دولت به صراحت آن را اعلام کرد.

۴- حرکت امروز، اقدامی دیر در جهتی درست است. در واقع این حرکت اگر همان یک سال پیش که آمریکا از برجام خارج شد، صورت می‌گرفت، بیشتر اثربخش بود، هرچند حالا هم باید امیدوار بود در جهت ۱) محدود کردن افزایش فشارهای آمریکا بر ایران، ۲) فعال‌تر کردن اروپا در حل مشکلات بانکی و خرید نفت از ایران و ۳) القای روحیه عزت ملی به جامعه داخلی اثراتی داشته باشد.