سرویس جهان مشرق - یک مرکز مطالعاتی و پژوهشی که مقر آن در تورنتو پایتخت کانادا قرار دارد، در تحلیلی به بررسی این نظریه پرداخت که آیا روزنامه‌های بزرگ آمریکایی، گزارش‌های خود در خصوص فلسطین و رژیم صهیونیستی را به صورت جانبدارانه منتشر می‌کنند یا نه؟

این پژوهش که از نظر وسعت تحلیل داده‌ها، بزرگترین پژوهش در نوع خود به شمار می‌رود، به بررسی رویکردهای جانبدارانه بالغ بر ۱۰۰ هزار عنوان خبری و گزارشی از سال ۱۹۶۷ در پنج روزنامه بزرگ آمریکا یعنی «نیویورک تایمز»، «واشنگتن پست»، «وال استریت ژورنال»، «شیکاگو تریبون» و «لس آنجلس تایمز» پرداخته است.

محورهای اساسی این گزارش طی پنج دهه گذشته در دو گروه بررسی شده که گروه اول شامل محورهای مربوط به فلسطین است که ۱۷ هزار و ۴۹۲ عنوان اصلی را شامل می‌شود. محورهای مربوط به اسرائیل اما عدد ۸۲ هزار و ۱۰۲ عنوان اصلی را به خود اختصاص داده است. ۵ روزنامه بزرگ آمریکایی از روش‌های زبانی قابل توجهی برای رویکردهای جانبدارانه خود استفاده می‌کنند. نویسندگان این گزارش تاکید دارند که استفاده از کلمات مشخص نشان‌دهنده رویکردها و جانبداری معینی است که در این روزنامه‌ها دنبال می‌شود.

** نتایج اصلی پژوهش:

بررسی حدود ۱۰۰ هزار عنوان خبری در رسانه‌هایی که نام آنها مطرح شد، نتایج اصلی زیر را نشان می‌دهد:

• از سال ۱۹۶۷ تاکنون استفاده از لفظ اشغالگری به میزان ۸۵ درصد در عناوین اصلی صحبت شده در خصوص رژیم صهیونیستی کاهش پیدا کرده است. این موضوع حتی در مسائل مربوط به فلسطینیان نیز به میزان ۶۵% کاهش داشته است.
• از سال ۱۹۶۷ تا کنون موضوع آوارگان فلسطینی در اخبار و گزارش‌های این رسانه‌ها حدود ۹۳ درصد کاهش پیدا کرده است.
• نقل اخبار و گزارش‌ها از منابع اسرائیلی در این مطالب حدود ۲۵۰ درصد بیشتر از منابع فلسطینی است.
• تعداد عناوین متمرکز بر اسرائیل حدود چهار برابر عناوینی است که با محوریت فلسطین تهیه و منتشر شده است.
• کلمات ضد آرمان فلسطین یا نشان دهنده خشونت نظیر تروریسم، سه برابر کلمه اشغالگری در مطالب منتشر شده در خصوص فلسطینیان آمده است.
• اعتراف این رسانه‌ها مبنی بر اینکه ساخت شهرک‌های صهیونیست نشین غیرقانونی است، در هر کدام از مجموعه اخبار مربوط به فلسطینیان و اسرائیلی‌ها بسیار به ندرت ذکر شده است.
• از سال ۱۹۶۷ تاکنون منطقه قدس شرقی که نشان دهنده بخش اشغال شده شهر قدس است، تنها در ۱۳۲ بار به صورت جداگانه نام برده شده است.

روزنامه لس‌آنجلس تایمز بیش از چهار روزنامه دیگر نسبت به فلسطینیان چهره منفی دارد. وال استریت ژورنال از این منظر در رده دوم قرار دارد و روزنامه‌های شیکاگو تریبون، واشنگتن‌پست و نیویورک‌تایمز در رتبه‌های بعدی هستند.

پوشش خبری درگیری های به وجود آمده در عرصه فلسطین، در نیمه دوم بازه زمانی ۵۰ ساله مورد توجه این گزارش، به شکل قابل توجهی کاهش پیدا کرده است.

ادوارد سعید کارشناس و متفکر فلسطینی آمریکایی در این خصوص می‌گوید که به نظر می رسد تبلیغات اسرائیلی‌ها حرف اول و آخر را در آمریکا می‌زند. گزارش مذکور نیز اظهارات سعید را به شکل قابل توجهی مورد تاکید قرار می‌دهد و نشان‌دهنده جانبداری ثابت و مستمر رسانه‌های بزرگ آمریکایی ضد فلسطینیان است. این موضوع یکی از موضوعات ثابت این رسانه‌ها به شمار می‌رود، چرا که طی پنج دهه گذشته ادامه داشته و به صورت روشمند رویکرد همگرایی با رژیم صهیونیستی و توجیه اشغالگری این رژیم طی سالیان دراز را دنبال کرده است.

رسانه‌های مذکور در هر بازه زمانی مشخص کلمات خاصی را دنبال می‌کردند که محورهای اساسی این کلمات با اهداف سیاسی اعلام شده آمریکا و رژیم صهیونیستی مرتبط بوده است.

به عنوان مثال ذکر کلمه اشغالگری و آوارگان فلسطینی و قدس شرقی در بازه زمانی مشخص کاهش پیدا کرده و رویکردی منفی از فلسطینیان به نمایش گذاشته شده است که کاملاً منطبق با اهداف سیاسی آمریکا و رژیم صهیونیستی است.

علاوه بر فشار لابی‌های صهیونیستی در آمریکا، تحولات اخیر در سیاست خارجی این کشور در قبال فلسطینیان به عنوان عاملی برای پوشش جانبدارانه و فقدان واقع گرایی در رسانه های بزرگ آمریکایی مطرح است.

یکی از شاخص‌های پوشش جانبدارانه رسانه‌های آمریکایی نسبت به رژیم صهیونیستی را می‌توان در تجاوز اسرائیل به نوار غزه در تابستان سال ۲۰۱۴ مشاهده کرد.

به این ترتیب که طی پنجاه و یک روز از تجاوز اسرائیل، شبکه «سی‌ان‌ان» آمریکا در ۲۸ مورد برنامه‌هایی با مشارکت مسئولان کابینه و شهروندان عادی رژیم صهیونیستی را پخش کرد، اما این برنامه ها نسبت به فلسطینیان ۴۰ درصد کاهش پیدا کرده بود و تنها در ۱۶ مورد برنامه‌هایی از فلسطینیان پخش شد.

پوشش نامتقارن از شبکه تلویزیونی سی ان ان در آن زمان جنجال گسترده‌ای را به راه انداخت تا جایی که این شبکه با صدور بیانیه‌ای سعی کرد اقدامات جانبدارانه خود را به نوعی توجیه کند و مدعی شود که حامیان رویکردهای فلسطینی به سهولت در دسترس نیستند و قدرت تحرک لازم در عرصه رسانه‌ای آمریکا را ندارند.

یکی دیگر از این موارد در نوامبر سال ۲۰۱۸ اتفاق افتاد. جایی که «مارک لامونت هیل» استاد دانشگاه «تمبل» و نظریه پرداز سابق شبکه سی ان ان به مناسبت روز جهانی اعلام همبستگی با ملت فلسطین سخنانی را مطرح کرده و از جامعه جهانی خواست تا سرزمین کامل فلسطین را آزاد کنند. او در سخنان خود به مناطق تاریخی فلسطین اشاره کرد. این اظهارات اما به مذاق سازمان‌های حامی رژیم صهیونیستی خوش نیامد و آنها هیل را یک فرد یهودی‌ستیز معرفی کردند.

هجمه تبلیغاتی گسترده‌ای که این رسانه ها ضد هیل به راه انداختند، باعث شد که سی ان ان، هیل را که یکی از مهم‌ترین تحلیلگران این شبکه بود را برکنار کند.

یکی دیگر از تحلیلگران برکنار شده شبکه سی ان ان «احمد شهاب‌الدین» است. وی در سال ۲۰۱۵ در آستانه سفر به آتلانتا مقر شبکه سی ان ان بود، اما قبل از رسیدن به این شبکه تماسی از مدیر برنامه این شبکه دریافت کرد مبنی بر اینکه پیشنهاد این شبکه برای مشارکت هیل در برنامه‌هایش لغو شده است. شهاب تاکید کرد که رویکردهای فلسطینی وی و نوشته‌هایش در خصوص واقعیت‌های موجود در عرصه فلسطین و انتقادات وی از دولت اسرائیل باعث موضع‌گیری سی ان ان ضد وی شده بود.

ادوارد سعید متفکر فلسطینی - آمریکایی در این خصوص می‌گوید که وقتی مسئله آزادی بیان به انتقاد صادقانه از اسرائیل منجر می شود، می‌تواند نتایج مصیبت‌باری داشته باشد. وی می‌افزاید که چنین تهدیدهایی طی ۳۰ سال گذشته، شدید تر از قبل دنبال می‌شود.

رشیدة طلیب اولین زن مسلمان فلسطینی است که به کنگره آمریکا راه می‌یابد. او در فاصله سال‌های ۲۰۰۸ تا ۲۰۱۴ نماینده ایالت میشیگان بوده است وی اعلام کرد که بعد از مراسم تحلیف خود سفری را برای اعضای جدید کنگره، به فلسطین اشغالی مهیا می‌کند. این اقدام در برابر اقدامی است که معمولاً لابی صهیونیستی آیپک برای سفر نمایندگان کنگره به سرزمین‌های اشغالی برگزار می‌کند. طلیب در مراسم تحلیف با یک لباس سنتی فلسطینی حاضر شد، ولی برگزاری مراسم تحلیف وی با هجمه گسترده رسانه‌های ارتباط جمعی ضد او همراه شد.