اگر چه بر اساس توافق هسته ای بازگشت به رژیم تحریم‌ها تنها در صورت نقض توافقات از سوی ایران در نظر گرفته شده بود که چنین چیزی رخ نداده، آمریکا به طور یک جانبه از برجام خارج شد و این در حالیست که هیچ کس طرفین دیگر این توافقنامه بین المللی از این اقدام واشنگتن حمایت نمی‌کند. ضمن اینکه واشنگتن  تاکنون گزینه جایگزینی نیز برای توافق هسته‌ای سال 2015با ایران ارائه نکرده است.

بیشتر بخوانید:

معماران اصلی تحریم‌های یکجانبه علیه ایران را بشناسید +عکس

کارشناسان پیش‌بینی می‌کنند که تحریم‌ها علیه شرکت‌های خارجی طرف همکاری با جمهوری اسلامی، طی چند هفته آینده اعمال خواهند شد. اعمال مجدد تحریم‌ها نخستین آزمایش واقعی برای توانایی کشورهای اروپایی به منظور حفظ برجام و ثابت کردن قصد جدی خود برای همکاری با تهران است.

 پیش از این کشورهای اروپایی به منظور تدابیر دفاعی در برابر عواقب خروج یک جانبه آمریکا از برجام، اقداماتی را در نظر گرفته بودند تا شرکتهای اروپایی از تصمیمات کشورهای ثالث و دادگاه‌های فرااروپایی معاف شوند. اتحادیه اروپا در سال 1996با اتخاذ تدابیر مشابهی توانسته بود از منافع خود در برابر تحریم های آمریکا علیه کوبا دفاع کند.

بدین ترتیب اتحادیه اروپا امیدوار است تا از منافع اقتصادی خود در همکاری با ایران حفاظت کند. اگر این اقدامات کارآمد باشد، همکاری‌های متقابل تجاری و مالی با تهران ادامه داشته و ایران نیز تضمین غیرمستقیمی به دست خواهد آورد مبنی بر اینکه توافق هسته‌ای با غرب از لحاظ اقتصادی برای این کشور مفید بوده و می تواند از ایران در برابر تحریم‌های آمریکا دفاع کند.

البته بسیاری از شرکت‌های بزرگ اروپایی ممکن است بازار ایران را به خاطر ترس از تحریم‌های آمریکا ترک کنند. به همین دلیل اتحادیه اروپا تمرکز خود را روی حمایت از سرمایه گذاری‌های تجار کوچک و متوسط قرار داده است. این تدابیر در چارچوب بسته تصمیماتی آمده است که خواستار حفظ تعهدات ایران در چارچوب برجام شده، چرا که اتحادیه اروپا این توافقنامه را برای سیاست خارجی و امنیتی خود بسیار مهم و راهبردی می‌داند.

در اوایل ماه ژوئن وزرای امور خارجه و اقتصاد سه کشور اروپایی (فرانسه، آلمان و انگلیس) به همراه "فدریکا موگرینی" مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، نامه‌ای را برای وزارت امور خارجه و وزارت خزانه داری آمریکا ارسال کردند که در آن از آنها خواسته شده تا شرکت‌های اروپایی را از اقدامات تحریمی علیه ایران خارج کنند. در اواسط ماه جولای خانم موگرینی اعلام کرد که پاسخ طرف آمریکایی به این درخواست منفی بوده است.

 پیش از این مقامات تهران بارها اعلام کرده‌اند که اروپا باید نه در کلام، بلکه در عمل آمادگی خود برای تامین کارآیی مکانیسم اجرای توافقنامه هسته‌ای را نشان دهد. اتحادیه اروپا نیز اطمینان داده که تا زمانی که ایران به تعهدات خویش در چارچوب برجام پایبند باشد، آنها نیز تعهدات خود را اجرا خواهند کرد.