به گزارش مشرق به نقل از جام جم ، هفته گذشته خبري مبني بر خروج شركت چيني فعال در حوزه ارتباطات از ايران به سرعت در ميان سايت‌ها و خبرگزاري‌هاي اقتصادي داخلي و خارجي منتشر شد كه از سوي خبرگزاري‌هاي خارجي مورد استقبال قرار گرفت. موضوع تيتر آنها مشترك و حاوي اين پيام بود كه يك شركت بزرگ چيني بر خلاف سياست دولتش تحريم‌هاي ايران را پذيرفته و قصد خروج از ايران را دارد.
اين خبر كه به نقل از بيانيه اين شركت بود تنها نقل كرده بود كه شركت ياد شده فعاليت‌هاي خود را در ايران «محدود» كرده و به دنبال «مشتري جديد» نخواهد بود كه اين به معناي لغو قراردادهاي قبلي يا ترك پروژه‌هاي فعلي نيست. چند روز بعد از انتشار اين خبر نيز مديرعامل شركت مخابرات در پاسخ به سوال يكي از خبرنگاران كه پيگير صحت و سقم خبر بود گفته بود نامه‌اي رسمي با اين مضمون دريافت نشده است و صحبتي هم از اين موضوع در ميان نيست.
نياز اين شركت‌ها به ايجاد موج تبليغاتي
شركت‌هايي كه مي‌خواهند در بازارهاي خارجي اقدام به عرضه محصولات زيرساختي در حوزه ارتباطات كنند، عموما با 2 نوع مشكل مواجه هستند؛ يكي محدوديت‌هاي اقتصادي كه ناشي از سياست‌هاي بازرگاني و تجاري كشور مقصد است و دوم محدوديت‌هاي امنيتي. در اين ميان شركت‌هاي مخابراتي به دليل نوع محصولات زيرساختي كه داراي ارزش بالاي اقتصادي نيز هستند معمولا با هر دو مشكل مواجه مي‌شوند. سال 2010، هشت سناتور جمهوريخواه آمريكا در نامه‌اي به مقامات عالي‌رتبه اجرايي اوباما، شامل وزير خزانه‌داري و سرپرست اطلاعات ملي آمريكا نسبت به گزارش‌هاي منتشر شده در ارتباط با حضور شركت چيني هواووي براي انجام فعاليت تجاري در ايالات متحده اعتراض كردند. اين سناتورها مدعي وابستگي مشكوك هواووي با ارتش چين بوده و مدعي شدند كه اجازه دادن به هواووي براي تامين تجهيزات اسپرينت نكستل، امنيت ملي آمريكا را به خطر مي‌اندازد. در پي اين اقدامات هواووي از اين معامله منع شد و حتي در سال 2011 اين شركت چيني اجازه ورود به مناقصه تامين تجهيزات وايمكس آمريكا را نيز نيافت، همچنين در اكتبر 2011 وزارت بازرگاني آمريكا با مشاركت شركت هواووي در اجراي پروژه ساخت يك شبكه بي‌سيم ملي در آمريكا مخالفت كرد. اين شركت همچنين براي ورود به بازار هند نيز با مشكلي مشابه روبه‌رو شده بود و به دلايل امنيتي نتوانست به بازار چند ميلياردي هند دست پيدا كند.
در اين هنگام يك برگ برنده مي‌توانست حمايت مقامات آمريكايي را در پي داشته باشد و در نتيجه سود چند صد ميليون دلاري بازار آمريكا و كشورهاي تحت سلطه او را نصيب اين شركت چيني كند. اعلام موافقت و همراهي داوطلبانه با تحريم‌هاي ايران همان برگ برنده بادآورده‌اي بود كه چيني‌ها به آن نياز داشتند، اما آيا اين تحريم داوطلبانه واقعي است؟
دامپنيگ براي بقا در ايران
درست 2 روز بعد از اعلام ترك بازار ايران مشخص شد، اين شركت چيني كه اعلام كرده بود در ايران دنبال مشتري جديد نيست با قبول ضرر 20 ميليون دلاري توانسته قرارداد تامين تجهيزات اپراتور سوم موبايل ايران را نيز به دست بياورد.
مديرعامل شركت پرورش داده‌ها كه يكي از شركت‌هاي خدماتي فناوري است، در خبري گفت: در حالي كه ما از نظر فني از چيني‌ها برتر و در آستانه انعقاد قرارداد با اپراتور سوم براي انجام بخش فناوري اطلاعات بوديم، شركت هواووي با كاهش يكباره 20 ميليون يورو از مبلغ قرارداد، پيمانكار اين اپراتور شد.
احمد بيدآبادي با اشاره به اعلام آمادگي شركتش براي حضور در پروژه اپراتور سوم، گفت: يك سال براي قرارداد با اپراتور سوم تلاش كرديم، اما وقتي شركت هواووي چين ديد قرارداد ما و اپراتور سوم جدي شده به يكباره مبلغ پيشنهادي‌اش را 20 ميليون يورو كاهش داد و اعلام كرد به‌صورت فاينانس، مبلغ را دريافت مي‌كند و در نتيجه قرارداد اپراتور سوم با اين شركت امضا شد. وي اظهار كرد: طرف قرارداد اين شركت چيني مي‌تواند مبلغ قرارداد را در مدت 5سال آينده و به صورت قسطي به چيني‌ها پرداخت كند؛ بانك مركزي ايران نيز تضمين مي‌كند كه براي مثال اپراتور سوم، اين پول را در 5 سال آينده به چيني‌ها پرداخت خواهد كرد.
انعقاد اين قرارداد و پذيرش ضمانت بانك مركزي دقيقا برعكس ساير گفته‌هاي اين شركت‌ها مبني بر عدم امكان انتقال پول از ايران يا كاهش فعاليت‌هاي آنهاست.
فعاليت اين شركت‌ها در ايران چقدر بوده است؟
شركت چيني هواووي كه همكاري با آن راحت‌تر از تلفظ نام آن است، به عنوان يكي از بزرگ‌ترين شركت‌هاي توليدكننده تجهيزات مخابراتي و ارتباطي در بخش‌هاي سيار و ثابت مشغول به كشور گشايي است و در كمتر از 8 سال يعني از سال 2000 ميلادي با رشد بسيار سريع توانست از دل يك اقتصاد كمونيستي يك شركت تمام عيار غربي بيرون بياورد كه با ارائه تجهيزات ارزان‌قيمت و با فناوري بالا، بازار ارتباطات را نيز مانند ساير كالاها با نوع ديگري از قيمت‌ها تحت تاثير قرار دهد. گرايش عمده هواووي به سمت ادوات و سيستم‌هاي شبكه موبايل خصوصا فناوري CDMA و WCDMA است. اين شركت در واقع يكي از فعالان حوزه 3G و LTE(نسل سوم و چهارم تلفن‌هاي موبايل) محسوب مي‌شود. هواووي همچنين در عرصه ساخت سوئيچ‌هاي فناوري باند پهن فعال است.
ساير تجهيزات شبكه‌هاي ديتا مانند سوئيچ‌هايATM ، روتر و ادوات VoIP و IPTV جزو مجموعه محصولات هواووي هستند كه به جز نسل چهارم موبايل تقريبا تمام محصولاتش در ايران مشتري داشته و در حال كار است. نوكيا ـ زيمنس نيز ديگر شركتي است كه براي از دست ندادن همان بازارهايي كه هواووي به دنبال آن بود، اعلام كرده بود فعاليتش در ايران را كاهش مي‌دهد و از ماه ژوئن سال 2010 همزمان با تصويب اولين قطعنامه اتحاديه اروپا عليه ايران اعلام كرده بود كه ديگر در پروژه‌هاي جديد صنايع مخابراتي و سيستم‌هاي موبايل ايران مشاركت نمي‌كند، اما بنا بر آمار سود خالص نوكيا ـ زيمنس از معاملات بازار ايران بين ماه دسامبر سال 2010 تا دسامبر 2011 بالغ بر 50 ميليون دلار بوده است.
عدم فعاليت اين شركت‌ها چه زياني به ايران وارد مي‌كند؟
از طرفي مخابرات ايران نيز به عنوان بزرگ‌ترين مصرف‌كننده تجهيزات مخابراتي، عدم وابستگي به شركت هواووي را تاييد كرد. مدير روابط عمومي و بين‌الملل مخابرات ايران در گفت‌وگو با ما ضمن اعلام اين‌كه هواووي متعهد به‌انجام پروژه‌هاي فعلي و آتي خود در اين شركت است، گفت: ما هيچ پروژه‌اي را به صورت صد درصد به يك شركت واگذار نمي‌كنيم و حتي اگر هواووي به طور كلي همكاري خود را قطع كند، ساير شركت‌هاي طرف قرارداد سريعا پروژه را به‌اتمام خواهند رساند.
زارعيان افزود: ما در كنار شركت‌هاي خارجي توان داخلي را نيز داريم كه هر روز در حال افزايش است و هم‌اكنون مي‌توانيم به صورت برابر در بسياي موارد با شركت‌هاي چيني رقابت كنيم.
افزايش كالاهاي آمريكايي در بازار ايران
خبرهاي موجود حكايت از نزديك شدن هر چه بيشتر شركت‌هاي چيني به آمريكايي‌ها دارد و طبيعي است در اين شرايط ايران بايد بازنده اصلي ماجرا باشد، اما واقعيات موجود خلاف اين موضوع را نشان مي‌دهد. براي مثال هم‌اكنون كالاهاي مخابراتي مانند مودم‌هاي خانگي شخصي وايمكس با مارك آمريكايي توسط يكي از شركت‌هاي چيني و يكي از اپراتورهاي وايمكس به صورت گسترده در كشور در حال فروش است. اين موضوع به صورت آشكار نشان مي‌دهد، تحريم‌ها بيشتر حاوي شعارهاي سياسي است و در حقيقت بازار و تبادلات اقتصادي به نفع ايران در حال جريان است.
آيا مي‌توان از بازار ايران صرف نظر كرد؟
نماينده شركت ZTT چين حاضر در نمايشگاه تلكام 2011 در پاسخ به سوال «جام‌جم» درباره علت حضور در اين نمايشگاه مي‌گويد: ايران توليدات خوبي در زمينه مخابرات دارد اما اين توليدات براي ايران كافي نيست و اين شرايط بازار خوبي را براي حضور ما ايجاد كرده است.
جي وو ادامه مي‌دهد: تجارت با ايران عادي و معمولي نيست، اما ناممكن هم نيست و حجم بازار ايران باعث شده است كه ما در اين نمايشگاه حاضر شويم.
