گروه جهاد و مقاومت مشرق - روز یکشنبه (فردای عید فطر) در بوسنی و هرزگوین "روز شهید" بود؛ در بیست‌وپنجم ژانویه سال ۱۹۹۵ با ابتکار سازمان جمعیت اسلامی و در آخرین سال جنگ بوسنی، یک روز بعد از عید فطر به نام روز شهید نام‌گذاری شده است. البته در آن زمان هنوز قتل‌عام سربرنیتسا که به سالروز آن نزدیک می‌شویم، رخ نداده بود و ۱۰ هزار شهید مظلوم به شهدای بوسنی اضافه نشده بودند.

عباس خامه‌یار در یاداشتی به مناسبت "روز شهید" در بوسنی و هرزگوین، که یک روز بعد از عید فطر در این کشور مسلمان به نام "روز شهید" نامگذاری شده است، می‌افزاید:

در "روز شهید"، مردم به قبرستان‌ها می‌روند و یاد شهداء را با قرائت سوره فاتحه و یا اهدای شاخه‌ای گل گرامی می‌دارند؛ قرآن را ختم و ثواب آن را به ارواح طیبه شهداء تقدیم می‌کنند. همچنین به خانواده شهداء سر می‌زنند تا نشان دهند که هنوز قدردان کسانی هستند که با فداکاری و ایثارگری از کرامت، عزت و هویت اسلامی خود دلیرانه دفاع کردند. آنان مسلمانانی بودند که در دو قرن گذشته همواره مظلومانه مورد ستم قرار می‌گرفتند؛ نه پناهی داشتند و نه توانمندی دفاعی از خود و نه کسی از آنان حمایت می‌کرد. اما تحولات برآمده از پیروزی انقلاب اسلامی ایران و بازگشت مسلمانان به خویشتن خویش، شرایط این ملت را نیز دگرگون ساخت.

پراکندگی قبرستان‌ها در جای‌جای شهر سارایوو بسیار قابل توجه گردشگران این شهر زیباست؛ علت هم این است که سارایوو در طول سه سال‌ونیم جنگ در محاصره بود و تک‌تیراندازان صرب که بر ارتفاعات مشرف به این شهر که همچون دره‌ای در طول امتداد یافته، قرار گرفته بودند، هر جنبنده‌ی در تیررس را هدف قرار می‌دادند. در این مدت فقط ۱۱ هزار نفر در سارایوو به شهادت رسیدند و انتقال این تعداد شهداء به قبرستان‌های اصلی در زمان محاصره غیرممکن بوده و لذا امروز شاهد گورستان‌هایی کوچک در تمامی محله‌های این شهر هستیم.

همه‌ساله مراسمی به نام "روز شهید" به‌طور رسمی، مردمی و نمادین در سارایوو و در قبرستان کواچی که به قبرستان شهداء معروف است و "علی عزت بگوویچ" رهبر مسلمانان بوسنی در جنگ و نخستین رییس‌جمهور این کشور نیز در آن‌جا به خاک سپرده شده، با حضور مقامات سیاسی و مذهبی مسلمان برگزار می‌شود. روز یکشنبه (۲۷ خرداد) نیز این مراسم با حضور "باقر عزت بگوویج" عضو شورای ریاست‌جمهوری برگزار شد.

وی اظهار کرد: شهیدان فراموش نشده و نخواهند شد... هنگامی که جنگ آغاز شد، ما سلاح نداشتیم و اصولا سازماندهی نداشتیم و به‌گونه‌ای ما را از بقیه جهان جدا کرده بودند و جوانان ما با این وضع در مقابل چهارمین ارتش اروپا، ارتش یوگسلاوی سابق که حمایت شبه‌نظامی‌ها را هم داشتند با جان و تن خود مقابله و از بوسنی و هرزگوین دفاع کردند.

باقر عزت بگویچ در ادامه گفت: آمادگی و از خودگذشتگی آن‌ها کلید اصلی برای بقای بوسنی و هرزگوین بوده و هست.

امام جمعه نیروهای مسلح بوسنی و هرزگوین، نصیب حاجی نیز در این مراسم بیان کرد: از سال ۱۹۹۵ هر سال مراسم "روز شهید" برگزار می‌شود. در این روز ما یاد بهترین فرزندان بوسنی را تازه می‌کنیم. با اهدای دسته گل و خواندن فاتحه بر مزار آن‌ها یاد آن‌ها را تازه کرده و نشان می‌دهیم که هرگز آن‌ها را فراموش نخواهیم کرد و امیدواریم وقایع سال ۱۹۹۲ تا ۱۹۹۵ هرگز اتفاق نیافتد.

حاجی خاطرنشان کرد: این سنگ قبرهای سفید باید برای همه ما درسی باشد و ما از آن‌ها بیاموزیم. ما با آمدن به مزار شهداء و ادای احترام به آن‌ها در واقع نشان می‌دهیم که خواستار صلح و آرامش هستیم و نمی‌خواهیم هیچ‌وقت اتفاقات قبلی تکرار شود.

خانم صباحتا که دو فرزند و همسر خود را در جنگ از دست داده است نیز، در این مراسم اظهار کرد: امروز روز تکان‌دهنده و غم‌انگیزی است ولی وقتی می‌بینیم چقدر گل بر سر مزارها آورده‌اند، آرامش می‌گیریم چون نشان می‌دهد که شهداء فراموش نشده‌اند.

این‌جانب در تاریخ ١٨ نوامبر ٢٠١٦ برابر با ۲۸ آبان ۱۳۹۵ و در شب جمعه حزن‌انگیزی با راهنمایی و همراهی همکار ارجمندم، جناب عامری رایزن فرهنگی کشورمان توفیق زیارت این شهدای گران‌قدر را پیدا کرده و به ارواح مطهرشان درود فرستادم.

یادشان گرامی و عزت‌شان مستدام باد...