به گزارش گروه فرهنگ و هنر مشرق، وجیهه سامانی، نویسنده، در نشست «ادبیات کودک و نوجوان از منظر انقلاب اسلامی» که در غرفۀ مجمع ناشران انقلاب اسلامی در نمایشگاه کتاب برگزار شد، گفت: «تقریباً یک سال از عمر ادبیات داستانی و 40 سال از عمر ادبیات داستانی انقلاب اسلامی می‌گذرد. از ادبیات انقلاب اسلامی تعریف‌های مختلفی ارائه شده است. بعضی معتقدند هر ادبیاتی که در آن ریشه‌ها و پتانسیل ایجاد بسترهای انقلاب بوده باشد، حتی اگر قبل از انقلاب نوشته شده باشد، در این حوزه قرار می‌گیرد. یک دوران ادبیات انقلاب مربوط به شش ماه پایانی شکل‌گیری انقلاب است که از 17 شهریور 57 آغاز شده و می‌شود آن را بدنه و جسم انقلاب نامید. یک دوران هم بعد از انقلاب است. با این تعریف ادبیات جنگ را هم می‌توانیم زیرمجموعه ادبیات انقلاب بدانیم. ما قبل از جنگ ادبیات داستانی جنگ نداشته‌ایم. هر آنچه مربوط به ادبیات داستانی جنگ است، بعد از آن شکل گرفته است.»
دبیر شانزدهمین دوره جشنواره قلم زرین در ادامه گفت: «نقطه شروع جدی ادبیات کودک و نوجوان قبل از انقلاب، دهه 30 بود که با داستان‌های فکاهی در مطبوعات شروع شد و در دهه 40 اوج پیدا کرد. انقلاب ادبیات جدیدی را وارد فضای ادبیات ما کرد. مفاهیمی مثل احترام به پدر و مادر، ایثار، استقلال، خودکفایی و... . پیشکسوتان ادبیات ما با وقوع انقلاب سه دسته شدند. یک گروه به انفعال و ننوشتن و رفتن از کشور روی آوردند. گروهی ماندند و به مخالفت با انقلاب پرداختند و گروهی نیز به موضوعاتی فارق از موضوعات انقلابی پرداختند.»
وی افزود: «دهه اول بعد از انقلاب را به لحاظ کیفی اگر بخواهیم بررسی کنیم، می‌توانیم بگوییم که المان‌ها و ادبیاتی وارد شد و کارهای تألیفی افزایش یافت. در این دهه آثار تألیفی سه برابر آثار ترجمه‌ای است که این آمار را در دوره‌های بعدی نداشته‌ایم. این دهه دوران گذار بود. آثار دهه 60 دیگر مناسب دوران کنونی نیست. در دهه 60 در تلویزیون یک یا دو شبکه بیشتر نداشتیم و در مطبوعات هم محتوای زیادی برای بچه‌ها وجود نداشت. در نتیجه اوج دوران کتاب‌خوانی کودک و نوجوان ما بود.»
سامانی در ادامه گفت: «ما باید ادبیات انقلاب را به زبان کودکان امروز بیان کنیم. زبان کودکان امروز با زبان کودکان دهه 60 بسیار متفاوت است. انقلاب ما یک حادثه ناگهانی بود و بلافاصله وارد دوران جنگ تحمیلی شدیم. در نتیجه ادبیات انقلاب فرصت بروز پیدا نکرد و ادبیات انقلاب به سرعت تبدیل به ادبیات جنگ و دفاع مقدس شد. جشنواره داستان انقلاب بسیار خوب است. اما اشکال آن این است که اکثر شرکت‌کنندگان آن جوانانی هستند که در دوران انقلاب نبوده‌اند. ما نیاز به افرادی داریم که خودشان آن دوران را دیده و لمس کرده‌اند.»
وی همچنین گفت: «نویسندگی نوعی علم است. به ویژه در مورد کودکان و نوجوانان بسیار پیچیده و دارای ظرافت است. اگر این علم به‌روز نشود، ناکارآمد خواهد شد. اگر جامعه و مسئولین به این نتیجه برسند که کتاب انسانساز است، به فکر تولید بیشتر کتاب از سنین کودکی خواهند افتاد. نسل ما با کتاب زندگی کرد و بزرگ شد. اما امروز فضای مجازی این بازوی قدرتمند تربیتی را از کودکان امروز گرفته است. جذابیت‌های فضای مجازی بیش از کتاب است. اما آرامشی که با کتاب به دست می‌آید با فضای مجازی از بین می‌رود.»
سامانی در انتها عنوان کرد: «می‌گویند برای انجام یک کار، یک‌درصد هزینه خودِ کار است و 99 درصد هزینه تبلیغ آن کار. ما در کشورمان این نکته را جدی نمی‌گیریم. تبلیغات خیلی مهم است. خیلی از کتاب‌ها به شهرستان‌ها نمی‌رسد. متأسفانه در حال حاضر بازار امروز ادبیات کودک و نوجوان در اختیار آثار ترجمه‌ای است. نویسندگان خارجی علاوه بر نویسندگی، با جامعه‌شناسی و روانشناسی نیز آشنا هستند. اما متناسب با فرهنگ خودشان داستان می‌نویسند و این مسأله به تدریج باعث می‌شود که کودک و نوجوان ایرانی آثار داخلی را نپسندند و سلیقه‌شان تغییر کند. در دوران ما دغدغه‌ها و ابهامات، متفاوت با دهه 60 است و باید وارد عرصه داستان‌هایی بشویم که متناسب با دوران کنونی به این سوال‌ها پاسخ دهند. مثلاً اینکه چرا انقلاب کردیم؟ پاسخ به این سوالات از عهده کتاب‌های درسی برنمی‌آید و هنر بسیار تأثیرگذارتر و مهم‌تر است.»
