به گزارش مشرق، زینب کبری(س) دختر امام علی(ع) و حضرت فاطمه(س) است. بارزترین بعد زندگی حضرت زینب(س)، نقش ویژه او در واقعه کربلا و دوران اسارت پس از این واقعه است. صبر و پایداری آن بانو در واقعه عاشورا علی رغم از دست دادن عزیزترین کسانش موجب شد که به عنوان اسوه صبر جاودان شود. خطبه های کوبنده آن حضرت در بند اسارت در کوفه و شام، باعث پرده برداری از چهره ظالمانه و ننگین حکومت اموی شد.

 حرم حضرت زینب(س) در دمشق

حرم حضرت زینب (س) در جنوب دمشق در سوریه، مشهورترین مکانی که به‌عنوان مدفن حضرت زینب (س) دختر امام علی(ع)، مطرح شده است. مقام حضرت زینب در مصر و قبرستان بقیع در مدینه دو مکان دیگری است که به عنوان محل دفن حضرت زینب(س) احتمال داده شده است.

 این محل از زیارتگاه‎های شیعیان به شمار می‎رود. منطقه‎ای که حرم حضرت زینب(س) در آن قرار دارد شهرک السیدة زینب گفته می‎شود و در نزد ایرانیان به «زینبیه» مشهور است. حرم حضرت زینب(س) در طول تاریخ مورد بازسازی و توسعه قرار گرفته است. از سال ۱۳۹۱ش با تشدید بحران در سوریه و حضور گسترده تروریست‌های تکفیری در این کشور، این حرم چندین بار مورد حمله خمپاره‌ای و انتحاری قرار گرفت که به دنبال آن بخشی از قسمت های حرم آسیب دید. به دنبال این اقدامات، گروه‌های مختلفی برای دفاع از حرم‌های اهل بیت(ع) عازم سوریه شدند. این گروه‌ها که به مدافعان حرم مشهورند تا این زمان (۱۳۹۴ ش) مانع از ورود گروه‌های تروریستی به منطقه زینبیه شده‌اند.

اقوال در مورد مدفن حضرت زینب(س)

در مورد محل دفن حضرت زینب(س) سه دیدگاه وجود دارد. بر اساس نظریه مشهور مدفن ایشان در شام و در جنوب شهر دمشق است. برخی از مورخین مقبره وی را در مصر دانسته‌اند که اکنون این محل در منطقه سیدة الزینب قاهره با عنوان مقام السیدة زینب مشهور است. دیدگاه سومی نیز وجود دارد که قبرستان بقیع در مدینه را محل دفن حضرت زینب(س) می‌داند.

 عمده سیره نویسان مرقد آن بانوی بزرگ را «قاهره» و «شام» گفته اند.

 یحیی بن حسن حسینی عبیدلی اعرجی در کتاب اخبار زینبیات و برخی دیگر از سیره نویسان گفته اند: حضرت زینب(س) در مصر وفات نمود. حسنین سابقی در کتاب مرقد عقیله زینب و برخی دیگر نوشته اند که مرقد حضرت در شام و دمشق قرار دارد.

 برخی دیگر از نویسندگان مانند دکتر شهیدی در کتاب زندگانی فاطمه زهرا (س) مرقد آن بزرگ بانوی اسلام را به صورت مردّد بین مدینه ، شام و مصر مطرح کرده اند. آنان که گفته اند مقبره آن حضرت در مصر قرار دارد، این گزارش را نقل کرده اند که بعد از مراجعت کاروان باقی مانده واقعه کربلا از شام به مدینه، جوّ عمومی مدینه نا آرام شد.

 حاکم مدینه نامه ای برای یزید نوشت و وضع پیش آمده در مدینه و نقش حضرت زینب در بیداری و مقاومت مردم را برای یزید توضیح داد. یزید در پاسخ نوشت که زینب را از مدینه اخراج کند. حاکم مدینه مُصِرّ بود که زینب از مدینه خارج شود. سرانجام حضرت زینب از مدینه به مصر هجرت کرد و مورد استقبال حاکم مصر و عده زیادی از اهالی مصر قرار گرفت. حضرت زینب(س) بعد از گذشت حدود یک سال در غروب پانزدهم رجب سال ۶۳ در قاهره رحلت نمود.

 اما آنان که گفته اند: مقبره حضرت زینب در شام است. ضمن نقل این داستان که حاکم مدینه در پی اخراج و تبعید حضرت زینب بر آمد و سرانجام حضرت زینب به شام رفت، به نقل دیگری پرداختند و آن این است : موقعی که واقعه حره و غارت و کشتار مردم مدینه در سال ۶۲ هجری توسط یزیدیان رخ داد، عبدالله بن جعفر برای این که ناراحتی همسرش زینب تجدید نشود و قدری غم و اندوه او کاسته شود، افزون بر این، مرض وبا و طاعون در مدینه شایع شده بود و برای در امان ماندن از آن ، به همراه حضرت زینب به سوی مزرعه ای در شام رفتند و در آن جا اقامت گزیدند تا این که حضرت زینب مریض شد و در آن دیار از دنیا رفت. پس از زینب کبرا ، ام کلثوم دختر دیگر حضرت علی(ع) که از غیر فاطمه زهرا (س) و نام او زینب صغرا بود، مشهور به زینب کبرا شد و به مصر رفت.

دکتر سید جعفر شهیدی، نویسنده و محقق، در این باره می‌نویسد:

«پایان زندگانی شیر زن کربلا روشن نیست. مسلّم است که زینب علیهاالسلام پس از بازگشت از شام، مدتی دراز زنده نبود. چنان که مشهور است سال شصت و دوم از هجرت به جوار حق رفته است. در کجا؟ مدینه؟ دمشق؟ قاهره؟ هر یک از نویسندگان سیره برای درستی رأی خود، دلیلی و یا دلیل‌هایی آورده است... این زیارتگاه‌ها (شام و مصر) از مصادیق بیوتی است که نام خدا در آنها به بزرگی یاد می‌شود و دوستداران اهل بیت یا خلوص نیّت فراوان، مراتب ارادت خود را به کسی که آن مزار به نام اوست، بیان می‌دارند و با پیغمبر خود و خانواده او تجدید عهد می‌کنند».