سرویس فرهنگ و هنر مشرق – جشنواره بین‌المللی فیلم برلین یکی از معتبرترین و قدیمی‌ترین جشنواره‌های سینمایی در جهان و اروپا است که هرساله در ماه فوریه به مدت ۱۰ روز در برلین آلمان برگزار می‌شود. جشنواره فیلم برلین در کنار جشنواره فیلم ونیز و جشنواره فیلم کن، مهمترین رویداد سینمایی اروپا به شمار می‌رود. این جشنواره هر ساله جایزه خرس طلایی و خرس نقره‌ای را به برگزیدگان بخش اصلی اهدا می‌کند.

جشنواره فیلم برلین اعتبار فرهنگی و هنری خود را به دلیل نوع موضع گیری‌هایش نسبت به سوژه‌های سیاسی، از دست داده است و در رویکرد این جشنواره شاهد اقدامات سیاست آمیز داوران و متولیان این جشنواره نسبت به جمهوری اسلامی ایران و انتخاب فیلم‌هایی  هستیم که از نظام اسلامی به نوعی "سیاه نمایی" دارد. رویکردها و جهت گیری های این جشنواره بر خلاف منشور این گونه جشنواره‌ها بیشتر "سیاسی" است.

در این جشنواره دو فیلم «خوک» مانی حقیقی و «هجوم» شهرام مکری حضور داشته‌اند، که فیلم «خوک» چهارشنبه دوم اسفند با حضور بازیگران و عوامل آن در جشنواره برلین به نمایش درآمد. فیلمی که قرار بود برای اولین بار در جشنواره فیلم فجر اکران شود و حتی با درخواست ابراهیم دارغه‌زاده در مقام دبیر جشنواره سی‌وششم همراه بود، اما سر از جشنواره برلین درآورد.

حقیقی و بازیگران فیلم شامل حسن معجونی، لیلا حاتمی، لیلی رشیدی، پریناز ایزدیار، علی باقری و علی مصفا و محمود کلاری مدیر فیلمبرداری در مراسم فوتوکال و نشست مطبوعاتی فیلم حضور داشتند. نکته‌ای که در این راستا وجود دارد، واکنش‌ها واظهارنظرهای رسانه‌های مختلف خارجی به این فیلم است.

بیشتر بخوانید:

جشنواره اشتباهات لیلا حاتمی با اولین اظهارنظر سیاسی در جشنواره برلین! +فیلم

«خوک» حقیقی مالیخولیایی است

دبورا یانگ منتقد نشریه «هالیوود ریپورتر» نوشته است: « کمدی سیاه سورئال به عنوان زیربنای مطالعات کنایه‌آمیز مانی حقیقی درباره زندگی طبقه متوسط ایران در فیلم جدید او «خوک» در جشنواره برلین فریاد می‌شود. "خوک" بی‌شک ساده‌تر، شفاف‌تر و منطقی‌تر از تجربه‌ی پیشین حقیقی [اژدها وارد می‌شود] است! و حتی نسبت به فیلم سابق‌اش جذابیت بصری کمتری دارد. هر چند که عملکرد محمود کلاری؛ فیلمبردار کار ستایش‌برانگیز است. در هر صورت فیلم جدید مانی حقیقی تجربه‌ای مالیخولیایی‌ست که دوست دارد مشخصاً از نقطه نظر فضاسازی چیزی شبیه به آثار فلینی باشد، هر چند که در نهایت نمی‌تواند در این مورد موفق باشد.

«خوک» فیلم سیاسی در قالب کمدی سیاه

و یا «اسکرین دیلی» نوشته: «[...] به نظر می‌رسد که مانی حقیقی در قالب یک کمدی سیاه یک فیلم سیاسی دیگر ساخته است. فیلم جدید او درباره‌ی کارگردانی به اسم حسن کسمایی‌ست که مدتی‌ست در لیست سیاه دولت قرار دارد. او نمی‌تواند فیلم بسازد پس از این رو پریشان است. در سینمای ایران جعفر پناهی از فیلمسازانی است که دیگر مجوز کارگردانی ندارد. در فیلم حقیقی قاتلی که نقاب "خوک" به چهره می‌زند، کارگردانان مشهور را می‌کشد. آیا نسبتی مابین این قاتل سریالی و دولت وجود دارد؟!»

مانی حقیقی طرفدار ابزوردیسم/ سایه دولت در «خوک»

یا سایت [goombastomp] نیز می‌نویسد: مانی حقیقی نشان داده که طرفدار ابزوردیسم، کمدی اسلپ‌استیک و متافیزیک است. سینمای او تصویر جدیدی از ایران به ما نشان می‌دهد که در این سال‌ها در دستان کیارستمی، مخملباف و فرهادی قبضه شده بود. این نشان می‌دهد که ظاهراً برای یک دولت اقتدارگرا، هنر مهیج [منظور نویسنده اشاره به سینمای مانی حقیقی‌ست] هم می‌تواند هم اسباب آموزاندن باشد و هم ابزار اغفال کردن. به واقع شما حتی در این سینما نیز می‌توانید سایه‌ی دولت را احساس کنید. «خوک» حقیقی در چنین وضعیتی‌ قرار دارد. فیلم همچنین میل شدید حقیقی برای ساختن سکانس‌های عجیب و غریب، پرجلوه و رویاگون همچون موزیک ویدئو را عیان می‌کند. هر چند در این مورد مشخص نیز تجربه‌ی پیشین او؛ اژدها وارد می‌شود، نمونه‌ی موفق‌تری‌ست.

دیمتریوس متیو منتقد اسکرین دیلی نیز فیلم مانی حقیقی را اثری جسور و چالش‌برانگیز توصیف کرد و درباره آن نوشت: «مانی حقیقی دو سال پس از «اژدها وارد می‌شود!» بار دیگر با ترکیبی جسورانه و چالش‌برانگیز به رقابت در جشنواره برلین پا گذاشته است. و البته مایه اندکی شگفتی است که چرا در آخر نام این فیلم علامت تعجب به چشم نمی‌خورد. فیلم مانی حقیقی طنز اجتماعی است که چیزهای بسیاری برای لذت بردن به تماشاگر عرضه می‌کند و داستان آن حول محور کارگردانی خودشیفته روی می‌دهد که با نادیده گرفته شدن از سوی قاتل سریالی فیلمسازها که ظاهرا او را لایق کشته شدن نمی‌داند، حس تحقیر را تجربه می‌کند.

علیرغم کارگردانی پرزرق و برق، بازی درخشان نقش اصلی و فیلمنامه‌ای که در اغلب موارد بامزه است، مانی حقیقی در وارد کردن ضربه نهایی توفیق نمی‌یابد.  در صحنه فیلم اجزایی کنایه‌دار و از لحاظ بصری چشمگیر وجود دارد که حاصل کار خوب محمود کلاری، فیلمبردار اثر و امیرحسین قدسی طراح صحنه است. برای نمونه می‌توان به صحنه‌ای اشاره کرد که شخصیت حسن معجونی خود را در جایگاه خواننده یک گروه هوی متال تصور می‌کند که اعضای آن مدل‌هایی با لباس سوسک هستند.»