سرویس جهان مشرق- «تیتر اول تقریبا همه رسانه‌های بین‌المللی در روز دوشنبه ۴ دسامبر ۲۰۱۷ به خبر کشته‌ شدن «علی عبدالله صالح» -رییس جمهور سابق یمن- توسط انصارالله مربوط بود. لحظه‌ای که نه تنها یک لحظه کلیدی در تاریخ یمن که تغییر دهنده مسیر کشوری می‌تواند باشد که مدت‌هاست قربانی تجاوز ائتلاف عربستان و فاجعه دهشتبار انسانی است. کشوری که در مسیر بیداری اسلامی قرار داشت و یکی دیگر از حلقه‌های زنجیر این رویداد بزرگ که از سال ۲۰۱۰ آغاز شد بود. علی عبدالله صالح، اکنون به سرنوشتی دچار شده که سه دوست دیکتاتورش هر کدام به نوعی به آن دچار شدند: «سقوط به زباله‌دان تاریخ».

اکنون، یکی از این ۴ نفر در تبعید به سر می‌برد؛ دیگری در حصر خانگی؛ و از ۲ تن دیگر، یکی پس از فروریزی حکومت‌اش و دیگری پس از کودتای نافرجام کشته شد. اینها به ترتیب، سرنوشت «زین‌العابدین بن علی» تونسی، «حسنی مبارک» مصری، «معمر قذافی» لیبیایی، و «علی عبدالله صالح» یمنی است. «تیتر اول تقریبا همه رسانه‌های بین‌المللی در روز دوشنبه ۴ دسامبر ۲۰۱۷ به خبر کشته‌ شدن «علی عبدالله صالح» -رییس جمهور سابق یمن- توسط انصارالله مربوط بود. لحظه‌ای که نه تنها یک لحظه کلیدی در تاریخ یمن که تغییر دهنده مسیر کشوری می‌تواند باشد که مدت‌هاست قربانی تجاوز ائتلاف عربستان و فاجعه دهشتبار انسانی است. کشوری که در مسیر بیداری اسلامی قرار داشت و یکی دیگر از حلقه‌های زنجیر این رویداد بزرگ که از سال ۲۰۱۰ آغاز شد بود.

۵ رهبر سیاسی جهان عرب در کاروان موتوری سال ۱۹۸۹ درست پیش از نشست شورای همکاری عرب در مصر. از چپ به راست: «علی عبدالله صالح» یمن (به هلاکت رسیده)، «صدام حسین» عراق (به هلاکت رسیده)، «ملک حسین» اردن (فوت شده)، و «حسنی مبارک» مصر

۱. حسنی مبارک

فوریه ۲۰۱۱ بود که «حسنی مبارک» دیکتاتور مصری پس از ۳۰ سال حاکمیت مقتدرانه به زور جبر، طی جنبش مردمی مصر، از قدرت کنار گذاشته شد. سقوط حکومت مبارک پس از «زین‌العابدین بن علی» تونسی، خبر از اتفاقات دیگر در دریای سیاست خاورمیانه و شمال آفریقا می‌داد. مقاومت اسلامی مصر، سرنوشت مبارک را به دادگاه کشاند و وی به اتهام فساد اقتصادی و کشتار جمعی در طی اعتراضات، محکوم به حبس گردید و در طی مراحل دادگاهی، در قفسی در دادگاه نمایش داده شدو نهایتا محکوم به زندان شد.

اما خشم عمومی علیه مبارک، با توجه به حوادث بعدی صحنه سیاسی مصر کمرنگ شد و اوج آن، کودتای نظامی علیه «محمد مُرسی» رییس جمهور منتخب مردم مصر توسط ژنرال «عبدالفتاح السیسی» بود. وقتی که السیسی بر کرسی قدرت نشست، مبارک را که همپالگی خودش بود آزاد ساخت و با نمایش تحت بازجویی ماندن او و ممنوع‌الخروج شدن‌اش، سعی کرده که جلوی مخالفت مخالفان وی را بگیرد. اکنون، این دیکتاتور سابق مصری در ۸۹ سالگی در حصر خانگی در یک قصر به تمام‌معنا در قاهره به سر می‌برد.

۲. معمر قذافی

«معمر قذافی» ملقب به سرهنگ قذافی را می‌توان یکی از دیکتاتورترین و خونخوارترین حاکمان عصر معاصر دانست. وی که خود را پادشاه آفریقا می‌دانست، ۴۰ سال تمام بر لیبی حکومت کرد. اما نهایتا در آگوست ۲۰۱۱، پس از قیام مردمی و بیدار اسلامی مردم لیبی سقوط کرد. او صندوقچه رازهای بسیاری از آمریکا و غرب بود و مرگ مشکوک‌اش در میان دستگیری او توسط مخالفان‌اش، بسیاری از کارشکنی‌ها و جنایات غرب را که می‌توانست از زبان وی در دادگاه محاکمه‌اش فاش شود را با خود وی رهسپار گور کرد. قذافی در همان بحبوحه بحران و درگیری داخلی، غربی‌ها را تهدید کرد که اگر به کمک او نیایند و به دست مخالفان‌اش بیافتد، بسیاری از ناگفته‌ها علیه غرب را خواهد گفت. او مهره سوخته آمریکا و اروپا بود و مرگ‌اش بیش از هر چیزی برای غرب اهمیت داشت. بیداری اسلامی مردم لیبی، حکومت فاسد وی را بر انداخت اما دخالت ناتو و قتل وی، هیچگاه نگذاشت که راز جنایات ۴۰ ساله‌اش فاش شود.

اکنون هم لیبی به وضعیت پایای مشخصی نرسیده و در حالتی نیمه هرج و مرج، تبدیل به بهشت قاچاقچیان انسان که از پناهندگان و مهاجرانی که قصد ورود به خاک اروپا را دارند، نهایت بهره‌برداری را می‌کند.

۳. زین‌العابدین بن علی

«زین‌العابدین بن علی» دیکتاتور ۸۱ ساله تونس نماد یک زندگی و حکومت تجملاتی بود که فریاد دادخواهی و خشم مردم‌اش از زبان «محمد بوعزیزی» میوه‌فروش که خود را در آتش سوزاند و زمینه‌ساز بیداری اسلامی شد، بیان گردید.  ژانویه ۲۰۱۱ بود که بن علی به همراه خانواده‌اش به عربستان گریخت. سعودی‌ها، امکانات رفاهی کامل در اختیار این دیکتاتور قرار دادند و درخواست دولت بعدی تونس مبنی بر استرداد وی را رد کردند.

۴. علی عبدالله صالح

به جرات می‌توان «علی عبدالله صالح» را یکی از حیله‌گرترین دیکتاتورهای جهان عرب دانست که پس از ۳ دهه حکمرانی، سرانجام حکومت وی در اوایل سال ۲۰۱۲ سقوط کرد. کشوری که او طی ۳۰ سال نتوانست به درستی رهبری کند، امروز به یکی از بحرانی‌ترین کشورهای دنیا تبدیل شده است. او، بعدها سعی کرد که در اتحاد با حوثی‌های یمن در مقابل تجاوز عربستان قرار گیرد اما نهایتا با آشکار شدن چهره خائن و نافرجام ماندن کودتایش، در مسیر فرار از کشور، در روز ۴ دسامبر ۲۰۱۷ در سن ۷۵ سالگی توسط نیروهای انصارالله (حوثی‌ها) کشته شد.

در قدرت

پس از مرگ

منابع:

https://ahtribune.com/world/north-africa-south-west-asia/war-on-yemen/۲۰۴۰-yemen-saleh-killed.html

https://www.nytimes.com/۲۰۱۷/۱۲/۰۴/world/middleeast/ali-abdullah-saleh-strongmen.html?rref=collection%۲Fsectioncollection%۲Fworld