به گزارش مشرق به نقل از جام جم، در سفر حج به دلیل تجمع مردم كشورهای مختلف و وجود انواع ویروس‌ها و بیماری‌های عفونی، خطر انتقال این ویروس‌ها و عفونت‌ها به حجاج و نیز انتقال این عوامل بیماری‌زا از زائران به استقبال‌كنندگانی كه برای دیدن آنها آمده‌اند، وجود دارد. پزشكان توصیه می‌كنند در این شرایط حتی‌الامكان در زمان دیدار با آنها، از دست دادن و روبوسی خودداری كنید.
تعداد زیادی از حجاج افراد سالمند هستند و از آنجا كه با بالا رفتن سن، قدرت بدن كاهش می‌یابد و بدن بیشتر در معرض انواع بیماری‌ها قرار می‌گیرد، این دسته از افراد بیشتر دچار مشكل می‌شوند. برخی سالمندان پیش از سفر بیماری‌هایی داشته‌اند و با وجود شرایط بد جوی در عربستان احتمال تشدید این ناراحتی‌ها پس از بازگشت وجود دارد.
از شایع‌ترین بیماری‌هایی كه ممكن است حجاج به آنها مبتلا شوند، بیماری‌های ریوی و تنفسی، ویروسی و عفونی، گوارشی، كلیوی و ناراحتی‌های عضلانی و روماتیسمی است. البته علاوه بر سالمندان، زنان باردار، كودكان و افرادی كه سیستم ایمنی ضعیف‌تری دارند هم در معرض خطر هستند.
عفونت‌های ادراری و كلیوی
هوای گرم عربستان شاید برای خیلی از ما ایرانیان طاقت‌فرسا باشد. پیمودن مسافت‌های طولانی در مدت زمان نسبتا زیاد، آن هم زیر آفتاب گرم و سوزان صحرا عربستان آب زیادی از بدن می‌كاهد. به همین دلیل حجاج باید همیشه قمقمه آبی همراه داشته باشند و به طور مداوم آب بنوشند تا همزمان با تعریق زیادی كه دارند، كاهش آب بدن تامین شود.
از مهم‌ترین مشكلاتی كه بر اثر كم‌آبی ناشی از تعریق بدن ممكن است رخ دهد، عفونت‌های ادراری یا سوزش ادرار است كه ممكن است در صورت درمان نشدن حتی تا برگشت حجاج هم ادامه یابد. برای جبران كاهش آب بدن مصرف آب، مایعات و انواع نوشیدنی‌ها باید تا حد زیادی صورت گیرد.
چنانچه شما هم جزو زائرانی هستید كه به دلیل عدم مصرف مایعات كافی و آب دچار علائمی چون سوزش ادرار شده‌اید، حتما پس از بازگشت به پزشك مراجعه كنید تا تحت درمان قرار گیرید.
ناراحتی‌های گوارشی
معمولا یكی از شایع‌ترین مشكلاتی كه برای مسافران اعم از حجاج پیش می‌آید، تغییرات عادات تغذیه‌ای است كه بر اثر تغییر آب و هوا رخ می‌دهد. مشكلات گوارشی اعم از اسهال، نفخ، یبوست و... كه با عنوان آب به آب شدن میان مردم معروف است، می‌تواند باعث آزار افراد شود.
اغلب اسهال‌های عفونی بر اثر ورود میكروب به دستگاه گوارش است كه معمولا بر اثر خوردن غذای فاسد یا مصرف آب آلوده ایجاد می‌شود. در این مشكل به خاطر از دست رفتن آب بدن، فرد معمولا با كم‌آبی مواجه می‌شود.
یبوست و نفخ نیز ممكن است به خاطر مصرف غذاهای چرب و سنگین و نیز عدم مصرف میوه و سبزیجات و مایعات به اندازه كافی رخ داده باشد.
افراد پس از بازگشت بهتر است برای بهبود علائم تا مدتی از خوردن غذاهای حجیم و پرچرب خودداری كرده، بیشتر سوپ و مایعات، میوه و سبزیجات میل كنند و در صورت مشاهده علائمی چون استفراغ، تهوع، تب، درد شكمی و اسهال كه می‌تواند از علائم مسمومیت‌های غذایی باشد، حتما فرد را به مراكز درمانی برسانید.
دردهای عضلانی و روماتیسمی در سالمندان
یكی از عوارض بالا رفتن سن، بروز ناراحتی‌های استخوانی و مفصلی است. بویژه در زنان و در سنین پس از یائسگی كه احتمال پوكی استخوان افزایش می‌یابد، این احتمال بیشتر دیده می‌شود.
یكی از ناراحتی‌هایی كه حجاج پس از بازگشت با آن مواجه می‌شوند، دردهای روماتیسمی و استخوانی و نیز گرفتگی‌های عضلانی است.
اعمال حج دشوار است و افراد باید مسافت‌های طولانی را در مدت زمان زیادی طی كنند. این مساله بویژه برای افرادی كه عادت به پیاده‌روی‌های طولانی نداشته و نیز سابقه دردهای استخوانی دارند، می‌تواند مشكل ایجاد كند.
از همین رو به همه حجاج توصیه می‌شود پس از بازگشت از سفر حج، فعالیت‌های بدنی و تمرینات ورزشی داشته باشند تا هرچه سریع‌تر كوفتگی ناشی از فعالیت‌های بدنی این سفر از بین برود. همچنین در افراد سالمند مبتلا به بیماری‌های مفصلی توصیه می‌شود چند دوره فیزیوتراپی را در برنامه هفتگی خود قرار دهند.
بیماری‌های عفونی را جدی بگیرید
از مهم‌ترین مشكلاتی كه ممكن است حجاج را در معرض خطر قرار دهد، ابتلا به بیماری‌های عفونی شامل هپاتیت و ایدز است. استفاده از وسایل مشترك مانند شانه، تیغ، مسواك، ناخن‌گیر و... می‌تواند عاملی برای انتقال این بیماری‌ها باشد.
در مراسم تقصیر یا كوتاه كردن موها كه حجاج همگی اقدام به این كار می‌كنند، چنانچه از تیغ و قیچی افراد دیگری استفاده كنند، احتمال ابتلا به این بیماری‌ها از طریق خون افراد وجود دارد.
در این میان ابتلا به هپاتیت B و ایدز از مهم‌ترین بیماری‌های عفونی منتقل شده از طریق خون هستند و باید مورد توجه قرار گیرند.
از سویی، ممكن است حجاج به دلیل همراه نداشتن آب و تشنگی زیاد از منابع آبی كه در سر راه‌ها قرار داشته یا به صورت غیربهداشتی عرضه می‌شود، استفاده كنند كه این مساله بروز هپاتیت A را افزایش می‌دهد. هپاتیت A نیز گونه‌ای از انواع هپاتیت است كه از آب و غذای آلوده به انسان منتقل می‌شود.
در این كشور احتمال ابتلای حجاج به بیماری مالاریا به خاطر وجود پشه‌های مالاریا نیز وجود دارد كه بهتر است در صورت گزیده شدن با این گونه پشه‌ها حتما تحت نظر قرار گیرند.
از آنجا كه این بیماری‌های عفونی ممكن است تا مدت‌ها در بدن انسان بدون علامت بمانند و نهایتا علائمی همچون سرماخوردگی داشته باشند، به همه حجاج توصیه می‌كنیم پس از بازگشت حتما مورد بررسی كامل از نظر ابتلا به هپاتیت A و B و ایدز قرار گیرند تا از این لحاظ هم خود از سلامتی‌شان اطمینان حاصل كنند و هم این كه اطرافیانشان را در معرض خطر قرار ندهند.
در این میان بخصوص زائرانی كه در طول سفر نكات بهداشتی را رعایت نكرده و از وسایل دیگران استفاده كرده‌اند، در اولویت بوده و حتما باید تحت آزمایش قرار گیرند. همچنین افرادی كه به دلایلی در عربستان خون دریافت كرده‌اند برای اطمینان از وضعیت خود بهتر است پس از بازگشت آزمایش دهند.
علاوه بر این، اگر بر اثر پیاده‌روی‌های طولانی و استفاده از دمپایی، پاهای زائران دچار زخم شده و بخوبی درمان نشده و تا زمان برگشت همچنان زخم‌های آنها ادامه دارد، حتما به پزشك مراجعه كنند تا از بروز مشكلات دیگر جلوگیری شود.
از دیگر بیماری‌های شایع در میان زائران، ابتلا به بیماری‌های مشترك میان انسان و دام است كه بویژه در زمان قربانی كردن سراغ آنها می‌آید. بر همین اساس مسوولان هشدار داده‌اند كه همراهان و استقبال‌كنندگان حجاج از قربانی كردن دام در معابر عمومی چون كوچه و خیابان جدا خودداری كنند.
بیماری‌هایی كه میان انسان و دام مشترك و قابل انتقال به انسان است، حدود 800 نوع بوده و اثرات سوئی روی انسان خواهد داشت.
از جمله این بیماری‌ها می‌توان به تب مالت، تب كنگو، خونریزی و سیاه زخم اشاره كرد كه در موارد شدید حتی ممكن است باعث مرگ افراد مبتلا شود. بیشتر این بیماری‌ها از تماس مستقیم با دام یا خون حیوان به انسان منتقل می‌شوند. پس بهترین راه، قربانی كردن دام در كشتارگاه‌ها به صورت بهداشتی است.
آنفلوآنزا و سرماخوردگی رتبه نخست بیماری‌های حجاج
افراد مبتلا به ناراحتی‌های تنفسی چون آلرژی و آسم بیشتر در معرض ابتلا به مشكلات تنفسی هستند. عوامل ویروسی و میكروبی همچون آنفلوآنزا، سرماخوردگی و حملات آسمی می‌توانند افراد را با مشكل مواجه كنند.
شرایط موجود در موسم حج همچون خشك بودن هوای عربستان، بالا بودن درجه دمای هوا، قرار گرفتن در معرض ویروس‌ها و عفونت‌ها، قرار گرفتن افراد در برابر سیستم‌های تهویه‌ای و تعریق زیاد ممكن است باعث بروز ناراحتی‌های تنفسی شود. چنانچه پس از بازگشت، فرد زائر علائمی چون سرفه‌های خشك یا خلط‌دار، تب، گرفتگی صدا، خس خس سینه، بدن درد و لرز داشته باشد، حتما باید با یك پزشك مشورت كند و تحت درمان قرار گیرد.
این گونه افراد باید برای جلوگیری از گسترش ویروس از ماسك استفاده كنند. توصیه می‌شود تمام حجاج كه از سفر برمی‌گردند برای جلوگیری از شیوع ویروس‌ها و عفونت‌های احتمالی به دیگران، حتما از ماسك استفاده كنند.
از شایع‌ترین مشكلات تنفسی، سرماخوردگی و آنفلوآنزاست كه معمولا با علائمی چون سرفه، گلودرد، گرفتگی و آبریزش بینی و تب همراه است.
درست است كه حجاج پیش از سفر واكسینه شده و در مقابل ویروس آنفلوآنزا ایمن می‌شوند، ولی باز هم تا حدودی احتمال ابتلا به این گونه ویروس‌ها وجود دارد. افرادی كه برای استقبال از حجاج می‌روند باید مراقب باشند و جوانب احتیاط را رعایت كنند و تا جای ممكن از روبوسی، دست دادن و در آغوش گرفتن آنها خودداری كنند.
البته علائم آنفلوآنزا و سرماخوردگی ممكن است در زمان ورود حجاج به كشور به صورت نهفته باشد و به طور واضح در فرد مشاهده نشود، ولی بهتر است مراقب سلامت خود باشید و نكات بهداشتی گفته شده را رعایت كنید.
خود حجاج باید بكوشند اگر علائمی از سرماخوردگی، آنفلوآنزا یا هرگونه عفونت تنفسی در خود مشاهده می‌كنند، حتما ماسك بزنند تا از خروج میكروب‌های ناشی از سرفه و عطسه و پخش آنها در محیط و انتقال به دیگران جلوگیری كنند.
این افراد به خاطر داشته باشند كه هر 2 ساعت یكبار باید ماسك خود را عوض كنند و اگر از دستمال استفاده می‌كنند حتما پس از استفاده آن را دور بیندازند و مرتب دست‌های خود را با آب و صابون بشویند. بهترین كار این است كه فرد مبتلا تا بهبود كامل در منزل استراحت و مهمانی و دعوت از اطرافیان را با كمی تاخیر برگزار كند.
