سرویس جهان مشرق - اظهارات اخیر جوزف دانفورد رئیس ستاد ارتش آمریکا دیوار سرد مناسبات آمریکا و ترکیه را در پی پشت‌ صحنه منافع این دو کشور در شمال سوریه شکافت، البته این اظهارات نتوانست راه حلی برای مشکلات موجود در زمینه حمایت واشنگتن از شبه نظامیان دموکراتیک کرد سوریه ارائه دهد. مواضع دانفورد در این زمینه اولین موضع مثبت آمریکا در مورد پایگاه‌های نظامی محرمانه ترکیه در سوریه به شمار می رود، اطلاعاتی که پنتاگون آنها را حساس توصیف کرده بود.

تمایل آمریکا به آرام کردن نگرانی‌های متحد ترک خود و مهار این کشور هم‌زمان با انتشار اخباری از تصمیمات ترکیه در زمانبندی نامشخص برای اجرای عملیات شمشیر فرات بود که نشانه‌های نهایی آن در سایه حرف و حدیث‌ها از تفاهم با روسیه در مورد ساماندهی پرونده شمال سوریه هنوز مشخص نیست. این موضوع باعث شده است آنکارا برای تحقق بیشتر این دستاوردها از مواضع خود در راستای حفظ منافع آمریکا سرمایه گذاری کند.

در این زمینه عوامل دیگری نیز در محاسبات ترکیه ایفای نقش می‌کند که به صورت خلاصه می‌توان به آن‌ها اشاره کرد:

نادیده گرفتن منافع ترکیه در جریان آزادسازی موصل و شهر الرقه که باعث افت وزنه استراتژیک این کشور در ابعاد منطقه‌ای شده است.

عدم وضوح مواضع نهایی آمریکا در قبال نیروهای دموکراتیک سوریه بعد از آزادسازی الرقه. اگر آمریکا تاکنون اعلام می کرد که سلاح‌های سنگین در اختیار این نیروها قرار نخواهد گرفت، شرایط متفاوت می‌شد. اما عملکرد تاریخی آمریکا در خاورمیانه باعث می‌شود که متحدانش به آن اطمینان نداشته باشند.

تنش در مواضع ترکیه و اروپا و ترکیه و پیمان ناتو که آنکارا در نتیجه تقویت مناسبات خود با روسیه آن را برافروخته است.

قرار گرفتن ترکیه به عنوان دشمن مستقیم عربستان و متحدان خلیجی این کشور بعد از حضور در کنار دولت قطر در بحران کنونی. این موضوع می‌تواند در محاسبات کشورهای حاشیه خلیج فارس در سوریه تأثیرگذار باشد.

عملیات احتمالی آینده ترکیه در سوریه احتمالا نسبت به عملیات سپر فرات از تمرکز بالاتری برخوردار باشد، این موضوع با توجه به تقاطع منافع بین‌المللی برای ایجاد راه‌حل نهایی استان ادلب پس از پایان دادن به شرایط الرقه قابل توجه است. البته این در صورتی بود که مشکل کردها که باعث عصبانیت آنکارا شده، وجود نداشت و حد و مرزی را برای تحریک آن مشخص می کرد.

المیادین نوشت: به نظر می‌رسد با توجه به این مشکل و با توجه به تناقض منافع آمریکا و ترکیه ، روسیه بزرگ‌ترین برنده این بازی به شمار می‌رود، چرا که این کشور در تثبیت خطوط تماس با ترکیه و ایجاد روند مشترک در این زمینه موفق بوده و واشنگتن را مجبور کرده به نقش مسکو در سوریه اذعان کند.

براساس آنچه که گفته شد به نظر می‌رسد عملیات نظامی ترکیه یکی از سه سناریوی زیر باشد.

پیشروی در اجرای عملیات نظامی مبتنی بر نیروهای ارتش آزاد. این در حالی است که استحکامات نظامی ترکیه از چند هفته پیش تاکنون در نوار مرزی با سوریه متوقف نشده است.

تسلیم‌ شدن در برابر تمایل آمریکا برای مهلت دادن تا زمان توافق نهایی با روسیه در زمینه سرنوشت ادلب. این سناریو می‌تواند احتمال تکرار تجربه جنوب سوریه را نیز در خود داشته باشد ،  تجربه‌ای که در آن اسرائیل خود را بازنده تفاهم روسیه و آمریکا قلمداد می کند. باید دید آیا ترکیه کمترین سود را از سازش مشابه در شمال سوریه خواهد برد؟

صرف نظر کردن کامل از عملیات نظامی در نتیجه تضمین‌های آمریکا بالاتر و سقف بازگرداندن سلاح از نیروهای دموکراتیک سوریه بعد از پایان عملیات الرقه. در اینجا به نظر نمی‌رسد گزینه‌های آمریکا برای امتیازهایی که به ترکیه می دهد، این کشور را قانع کند، به ویژه در شرایطی که موضوع کردها به یکی از عوامل نگرانی در گفتمان رسمی ترکیه تبدیل شده و آن ها آن را از خطر داعش نیز بیشتر می دانند.

سناریوهای سه‌گانه در یک نکته اساسی به هم می‌رسند ، مجموعه دستاوردهای ترکیه هرگز به وزن رویاپردازی های تاریخی اردوغان در سوریه نخواهد بود. ترکیه دیگر تنها تصمیم گیرنده عرصه شمال سوریه نیست و گفتگوها و امتیازگیری ها بعد از آغاز مجموعه عقب نشینی های این کشور رقم خورد که با شکست در حلب شکل گرفت. البته باید به این موضوع اذعان کرد که موضوع کردها در نهایت به ضرر این کشور نخواهدبود، چرا که همسایگان دیگر نیز ایده تشکیل دولت مستقل کرد را رد می کنند.

در برابر این واقعیت‌ها به نظر می‌رسد که رقابت بین گروه‌های مختلف از جمله ترکیه بلافاصله بعد از پایان درگیری‌ها در الرقه آغاز شود. شاید این رقابت‌ها منحصر به مرزهای شمال سوریه نباشد و روند به هم خوردن برگه ها به نقاط جغرافیایی دیگر نیز کشیده شود ، چرا که نمایندگان محلی نهادهای منطقه‌ای و بین‌المللی همچنان امکانات خود را حفظ کرده‌اند و همچنان جنگ در مرحله آزمون آتش بس های سیار ادامه دارد.