به گزارش مشرق، اتاق اصناف تهران در مطلبی با عنوان "چرا بازار مسکن از رکود خارج نمی شود ؟ " نوشت: تیرماه امسال دور تازه رکود بازار مسکن ایران وارد پنجمین سال شد و از نظر تاریخی این یکی از عمیق ترین و طولانی ترین دوره های رکود بازار مسکن در طی دهه های گذشته است .
وقتی درباره رکود بازار مسکن صحبت می کنیم به این معنی است که تقریبا از تیرماه سال ١٣٩٢ تا کنون غیر از یک یا دو ماه در همه ماهها تورم نقطه به نقطه سالیانه قیمت مسکن از تورم نقطه به نقطه عمومی کشور کمتر بوده است . عمق رکود در ماههایی در طی ٤ سال اخیر به حدی بوده است که بازار مسکن تورم منفی را تجربه کرده و قیمت ها نه تنها به اندازه نرخ تورم عمومی یا بیشتر افزایش نیافته است حتی کاهش قیمت هم داشته ایم .
این به این معنی است که هر کس با قصد سرمایه گذاری در طی ٤ سال اخیر وارد بازار مسکن شده و خرید داشته است بطور کلی زیان کرده است و این بازار نتوانسته است بطور عمومی سودی حتی به اندازه نرخ تورم هم ایجاد کند .
اما واقعا چرا بازار مسکن در این خواب عمیق رفته است و آیا این بازار دوباره در آینده شاهد رشدهای قیمتی هماند سالهای ٨٦ یا ٩١ خواهد بود و یا این بازار در یک نقطه تغییر ماهیت از نظر بازار سرمایه گذاری در ایران قرار دارد ؟
بررسی ها نشان می دهد عمده دلایل رکود بازار مسکن را می توان در چند عامل خلاصه کرد و باید دید که آیا این عوامل در آینده می توانند شرایط بهتری را برای این بازار رقم بزنند ؟
١- عامل قیمت نفت : تحلیل ها و مقایسه دوره های رونق بازار مسکن و مقایسه آن با قیمت نفت بیانگر این نکته است که سابقه نداشته است که ما در دوره ای شاهد رونق بازارمسکن بوده باشیم و قیمت نفت در کف تاریخی خود باشد . طبیعی است که قیمت نفت به عنوان موتور توزیع ثروت در اقتصاد ایران وقتی رو به کاهش می رود ، منابع پولی کافی در سطح جامعه توزیع نمی شود و عدم بسط نقدینگی از منظر افزایش درآمدهای نفتی و عدم شکل گیری بیماری هلندی امکان افزایش قیمت مسکن از طریق افزایش قیمت نفت را سلب کرده است
٢- عامل مازاد تقاضا : واقعیت این است که هر موج افزایش قیمت در بازار مسکن در دوره های گذشته همراه با یک موج افزایش شدید ساخت و ساز و ورود تازه واردین به این بازار با هدف سودآوری بوده است . این موج های ساخت و ساز بویژه در دوره رونق سالهای ٨٦ تا ٩١ به اوج خود رسیده بود . اما این تازه واردین از یک موضوع مهم در این ورود خود به بازار مسکن غافل بوده اند و آن عامل این بود که با افزایش شدید قیمت مسکن آیا تقاضا همچنان توان همراهی با عرضه را دارد و آیا افزایش ساخت و ساز همگام با تقاضای واقعی بازار مسکن در ایران بویژه کلان شهرها است ؟
٣- عامل نرخ سپرده : نرخ سپرده در طی چهار سال قبل همراه با کاهش نرخ تورم کاهش پیدا نکرده است. این بالا بودن نرخ سپرده بانکی تقریبا امکان رقابت را از همه بازارهای سرمایه گذاری از جمله بازار مسکن سلب کرده است و سرمایه گذاران در این سالها ترجیح داده اند تا به جای سرمایه گذاری و خرید ساختمان با هدف سودآوری ، پول های خود را در سپرده های بانکی نگه دارند .
واقعیت این است که به دلیل بحران شبکه بانکی عملا ارتباط نرخ سپرده با نرخ تورم در اقتصاد ایران قطع شده است و در شرایط فعلی امکان کاهش واقعی و نه دستوری نرخ سپرده وجود ندارد .
٤- عامل تسهیلات بانکی : بحران شبکه بانکی در طی سالهای اخیر سبب شده است که بغیر از بانک مسکن بقیه بانک های کشور امکان ارائه تسهیلات متناسب با قیمت مسکن را ندارند و بازار مسکن به یک بازار بزرگ خرید نقدی تبدیل شده است و این موضیوع با توجه به قیمت بالای مسکن از عوامل رکود این بازار است .
شرایط بازار مسکن در افق میان مدت بیانگر این نکته است که هم قیمت نفت احتمال پایینی برای افزایش دارد و هم رکود تقاضا و کاهش قدرت خرید عمومی مردم و پدیده مازاد عرضه و هم ادامه بحران شبکه بانکی در بخش عدم توان تسهیلات دهی و بالا بودن نرخ سپرده سبب می شود که حتی در افق میان مدت هم نتوان امکان خروج بازار مسکن از رکودی که در آن گرفتار است را متصور بود و به نظرمی رسد ما در آستانه تغییر ماهیت بازار مسکن از یک بازار عمومی به یک بازار تخصصی باشیم . "
