به گزارش مشرق،‌ پس از آنکه برنامه دولت یازدهم در خصوص تکمیل گاز رسانی به زاهدان به سال 1400 موکول شد، اکنون دیگر برنامه نفتی راهبردی دولت یازدهم نیز که تکمیل و بهره برداری از پایانه نفتی جاسک بود به سال 1400 موکول شده است.

«حجت الاسلام حسن روحانی» رئیس جمهوری اسفند سال 92 در دومین سفر استانی خود به استان هرمزگان در بندر جاسک از احداث دومین پایانه نفتی صادراتی ایران در جاسک خبر داد و ابراز امیدواری کرد که این بندرگاه صادراتی نفت در دوره فعالیت دولت یازدهم به بهره برداری برسد.

پانزدهم فروردین ماه سال 93، «اکبر ترکان» مشاور رئیس جمهور و دبیر شورای مناطق آزاد کشور یکی از برنامه های استراتژیک دولت را ساخت دومین پایانه صادراتی نفت ایران در جاسک عنوان کرد.

در سه ماه نخست سال 93، مطالعات اولیه برای احداث این پایانه صادراتی نفت خام و فرآورده های نفتی در مجموعه شرکت ملی نفت ایران و با محوریت شرکت پایانه های نفتی ایران آغاز شد.

«سید پیروز موسوی» مدیرعامل شرکت پایانه های نفتی ایران تیرماه سال 93 به تسنیم گفته بود که مطالعات اولیه برای احداث این پروژه عظیم ملی در حال انجام است و حدود یک سال برای تکمیل مطالعات اولیه و انجام مطالعات تکمیلی زمان می برد.

در سه ماه دوم سال 93، مقدار زمین مورد نیاز برای احداث این پایانه صادرات نفت مشخص شد و در هماهنگی دولت با دستگاههای نظارتی برای اقداماتی نظیر زمین خواری در منطقه راهکارهایی اندیشیده شد. همچنین مقدار زمین مشخص شده برای احداث دومین پایانه صادرات نفت خام ایران خریداری شد و به تملک درآمد.

در سه ماهه سوم این سال، وزیر نفت جلسه ای با مدیران ارشد 4 شرکت ملی نفت ایران، ملی گاز ایران، ملی پالایش و پخش فرآورده های نفتی ایران و ملی صنایع پتروشیمی برگزار کرد و در این جلسه به هر کدام از معاونان خود در خصوص اجرایی شدن وعده رئیس جمهور مبنی بر احداث پایانه صادرات نفت خام در جاسک دستوراتی داد.

همچنین برنامه هایی در ادامه انجام مطالعات احداث زیرساختهای دومین پایانه نفتی کشور مصوب شد که از آن جمله می توان به تعیین به‌کارگیری 3 گوی شناور بازسازی شده از مجموع 7 گوی شناوری که قرار بود در جریزه خارگ بازسازی شوند؛ در پایانه صادرات نفت خام جاسک و انجام هماهنگی با وزارت راه و شهرسازی به منظور احداث راههای مواصلاتی شامل راه جاده ای و راه آهن اشاره کرد.

مطالعات ساخت مخازن ذخیره سازی نفت خام به حجم 20 میلیون بشکه در منطقه جاسک در دستور کار قرار گرفت و مقرر شد تا خط لوله ای 1100 کیلومتری از منطقه گوره به جاسک به منظور انتقال نفت خام احداث شود.

«حسن روحانی» رئیس جمهور مرداد ماه سال 93 در جمع اعضای هیئت علمی، کارشناسان و مدیران پژوهشگاه رویان و جهاد دانشگاهی با اشاره به برنامه تبدیل جاسک به مرکز دوم صادرات نفت ایران گفت: "چندین نامه تاکنون برایم آمده که چنین کاری شدنی نیست، اما به حول و قوه الهی این کار مهم و استراتژیک که محل صدور نفت را متنوع می‌کند و صدور نفت را از اتکا به یک اسکله و جزیره و یک مکان آن هم در درون خلیج فارس خارج و به آن سوی تنگه هرمز و در دریای عمان می‌برد، انجام خواهد شد. هرچند این کار، کار سخت و مشکلی است و برای آن باید 3 الی 4 سال زحمت کشید، اما کار بسیار مهم و استراتژیک است که وقتی انجام شد، می‌نویسند که چه کار عظیم و بزرگی به دست مردم ایران انجام شده است." از آن روز حدود 3 سال می گذرد و احداث دومین پایانه صادراتی نفت خام ایران هنوز در مرحله برنامه ریزی و مطالعات تکمیلی است.

* 3.5 سال صرف مطالعه و برنامه ریزی شد

ساخت دومین پایانه صادراتی نفت ایران در جاسک در برنامه دولت یازدهم قرار گرفت اما با توجه به کُندی ایجاد الزامات زیرساختی و گذر از مراحل مطالعات اولیه، مطالعات تکمیلی، جذب سرمایه گذار، احداث مخازن ذخیره سازی نفت خام و فرآورده های نفتی، تکمیل و ساخت خطوط لوله انتقال نفت خام و فرآورده های نفتی، ساخت واحدهای صنعتی و تولیدی مرتبط، احداث اسکله های صادراتی و ... بهره برداری از آن به عمر دولت یازدهم نرسید. اگر دولت یازدهم در انجام گام به گام برنامه های احداث این پایانه صادراتی نفت موفق عمل می کرد، ایران در دولت دوازدهم با بهره برداری از این پایانه نفتی، یک برگ برنده در فروش نفت و فرآورده های نفتی خود به بازارهای جهانی در اختیار داشت.

* پایانه نفتی جاسک تا سال 1400 به بهره‎برداری می‎رسد

شرکت ملی نفت ایران اخیراً با انتشار گزارشی رسمی از آخرین وضعیت این پروژه اعلام کرد :"پایانه نفتی جاسک، دومین پایانه بزرگ صادرات نفت ایران است که پرونده آن با وجود تمامی محدودیت ها و دشواری ها در دولت یازدهم گشوده شد و با پیگیری های مداوم رییس جمهوری و وزیر نفت دولت تدبیر و امید قرار است تا سال 1400 به بهره برداری رسمی برسد."

همچنین «محمد سقایی» مجری طرح خط لوله انتقال نفت خام گوره- جاسک و پایانه مربوطه (مکران) در این خصوص گفت: احداث پایانه صادرات نفت خام جاسک از مهمترین پروژه های صنعت نفت است که تمامی فرآیندهای اجرایی آن به صورت موازی در حال انجام است.

وی اضافه کرد: وزیر نفت از ابتدا تاکید زیادی بر بومی سازی این پروژه زیربنایی و تامین اعتبارات توسط بخش خصوصی داشت که به دلیل تجهیزات خاص مورد استفاده و ناتوانی سازندگان داخلی از تامین تجهیزات، روند انجام مناقصه و انتخاب پیمانکار با کندی مواجه شد.

به گفته سقایی، به دلیل اهمیت این پروژه و نوع نفت انتقالی و عبور نفت از مناطق گرمسیر با میانگین درجه حرارت بالای 50 درجه در سال، انتخاب جنس لوله های استفاده شده از اهمیت بالایی برخوردار بوده و زمان زیادی به خود اختصاص داده است؛  به طوری که تیمی کارشناسی از استادان دانشگاهی و کارشناسان صنعت نفت در یک برنامه مطالعاتی یک ساله موفق به معرفی جنس لوله مورد نیاز (ازنوع نیس) شدند.

* تعیین برنده ساخت مخازن ذخیره سازی نفت خام تا 3 هفته آینده

سقایی همچنین از انجام همزمان و موازی فعالیت های توسعه ای احداث پایانه صادراتی نفت خام جاسک خبر داد و گفت: این پروژه مشتمل بر ساخت 2 پالایشگاه، پتروشیمی ومخازن ذخیره سازی نفت خام با ظرفیت نهایی ذخیره سازی 30 میلیون بشکه است که البته ذخیره سازی 10 میلیون بشکه نفت در فاز اول آن دیده شده است.

وی اضافه کرد: انجام مطالعات اولیه و تهیه اسناد مناقصات مربوط به انتخاب پیمانکاران اصلح در این پروژه بزرگ ملی بسیار زمانبر است؛ با این وجود مناقصات مربوط به ساخت مخازن ذخیره سازی نفت خام برگزار شده که تا 3 هفته آینده برنده آن مشخص خواهد شد.

مشاور وزیر نفت در ادامه بر سرمایه بر بودن احداث پایانه صادرات نفت خام جاسک تاکید کرد و گفت: با توجه به نوع قرارداد که از نوع BOT است، لازم است اعتبارات مربوط به اجرای آن از سوی سرمایه گذاران بخش خصوصی و از محل منابعی خارج از نفت تامین شود؛ در همین راستا در حال حاضر هشت سرمایه گذار داخلی برای انجام آن ابراز آمادگی کرده اند.

مجری طرح خط لوله انتقال نفت خام گوره- جاسک و پایانه مربوطه (مکران) در ادامه فرآیند سرمایه گذاری را در قالب 2 بخش سازنده و تامین کننده اعتبار معرفی کرد و گفت: ارزیابی کیفی در خصوص منابع مالی تامین این پروژه انجام شده و برنده مناقصه پس از تایید هیات مدیره شرکت ملی نفت ایران، فعالیت اجرایی خود را آغاز خواهد کرد.

وی ادامه داد: در بخش ساخت پالایشگاه نیز بررسی های لازم در حال انجام است و از میان 2 گزینه موجود یک شرکت خصوصی داخلی انتخاب خواهد شد.

سقایی در ادامه از برگزاری مناقصه ای برای ساخت پمپ استیشن ها خبر داد و گفت: در طول مسیر خط لوله گوره به جاسک، ساخت پنج پمپ استیشن پیش بینی شده است؛ البته پیش بینی اولیه برای ایجاد تاسیسات خط انتقال نفت خام بالغ بر هشت ایستگاه خواهد بود.

وی همچنین با تاکید بر انجام چهار مناقصه دیگر در این طرح بزرگ ملی اذعان داشت: این مناقصات بخش هایی چون عملیات اجرایی، راهسازی، حفرکانال و لوله گذاری را شامل می شود.

مشاور وزیر نفت در خصوص روند فعلی انجام پروژه نیز گفت: در حال حاضر محوطه سازی و جانمایی پتروشیمی و نیروگاه ها انجام شده و 3 شرکت نیز برای احداث نیروگاه اظهار آمادگی کرده اند.

وی اضافه کرد: برنده مناقصه مربوط به ساخت نیروگاه تا یک ماه آینده اعلام می شود.

به گفته مشاور وزیر نفت با توجه به روند کنونی برگزاری مناقصات به نظر می رسد در صورت تحویل به موقع تجهیزات و انجام پروژه در زمان انجام شده از سوی پیمانکاران، این پروژه زیربنایی تا 3.5 سال آینده به اتمام برسد؛ پروژه ای ملی که توان ذخیره سازی 30 میلیون بشکه نفت خام را داراست و صادرات روزانه یک میلیون بشکه نفت را تضمین می کند.