سرویس جهان مشرق - جمهوری آذربایجان بزرگ‌ترین کشور حوزه قفقاز است که در گذرگاه اروپا و آسیای شمال غربی و در کنار دریای خزر قرار دارد. این سرزمین داخل حکومت قاجاریه قرار داشته و درنهایت در سال‌های ۱۱۹۳ و ۱۲۰۷ خورشیدی در پی پیمان گلستان و ترکمانچای میان ایران و روسیه تزاری از ایران جدا و به روسیه ضمیمه می‌شود.
پس از انعقاد پیمان گلستان و ترکمانچای میان ایران و روسیه ، تزارها کنترل منطقه قفقاز را در دست می‌گیرند اما همچنان نفوذ معنوی ایران در منطقه بیشتر از روسیه به چشم می‌خورد.
لیکن با فروپاشی شوروی ، روشنفکران جمهوری آذربایجان به‌منظور مقابله با بحران هویت به وجود آمده، به فکر ساختن پیشینه تاریخی برای سرزمین خود برمی‌آیند و به‌نوعی تاریخ‌نگاری و یا به‌عبارت‌دیگر به تاریخ‌سازی با همکاری ترکیه جهت تأسیس هویتی مستقل روی می‌آورند.
البته متعاقب بحران یکپارچگی و همبستگی ملی در دوره پس از استقلال، جمهوری آذربایجان با بحران هویت ملی نیز به شکل جدی درگیر می‌شود. بنابراین در همان اوان استقلال، هویت سیاسی آذربایجان بر مبنای سه اصل اسلامیسم و مدرنیسم تعریف و شالوده‌ریزی می‌شود اما با شیطنت ترکیه و باهدف ممانعت از نفوذ فرهنگی ایران در این کشور تلاش‌های آتی در راستای جایگزینی ترکیسم عثمانی به‌جای فرهنگ اصیل ایرانی در این منطقه شکل می‌گیرد و ترک‌ها امیدوار می‌شوند تا با جایگزینی فرهنگ عثمانی و گفتمان ترکیسم در این منطقه نفوذ خود را بیش‌ازپیش افزایش دهند.بدین ترتیب ناسیونالیسم و پانترکیسم رواج می‌یابد و ترک‌ها تلاش‌های فراوانی برای قلب فرهنگ بومی و اصیل ایرانی این منطقه از خود به نمایش می‌گذارند ولی باز نمی‌توانند در حجمی گسترده از نفوذ فرهنگی ایران بکاهند.
پس بااین‌وجود پس از مطالعات فراوان در اندیشکده های ترک و با همکاری رسانه‌های ترکیه و آذربایجان و در سال‌های اخیر تلاش‌های مستمری را دوباره شروع کرده و تلاش می‌نمایند تا نفوذ فرهنگی خود را در این منطقه جایگزین فرهنگ اصیل ایرانی کنند. این تلاش‌ها به‌قدری گسترده بوده است که حتی در کوی و برزن‌های شهرهای کوچک آذربایجان نیز فعالیت برای انحطاط فرهنگی مردم به چشم می‌خورد.
بنابراین می‌توان گفت اردوغان با حمایت حزب عدالت و توسعه و با کمک‌های مالی عربستان و همیاری سیاستمداران آذربایجانی تلاش جامعی را برای تغییر کامل فرهنگ بومی مردم این منطقه و بسط استعمار فرهنگی خود آغاز کرده است که مبارزه با آن نیازمند بینش و دانش‌افزایی در میان مردم کشور آذربایجان است.
۰۱:۵۴ - ۱۳۹۶/۰۳/۰۱
